90% Ca Ung Thư Phổi Do Thói Quen Hút Thuốc

Theo PGS.TS Phạm Cẩm Phương – Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, có đến 90% ca ung thư phổi liên quan đến thói quen hút thuốc. Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có 70 chất gây ung thư như benzene, formaldehyde và nitrosamine. Những chất này gây tổn thương tế bào phổi, dẫn đến đột biến gen và tăng nguy cơ mắc bệnh.

Khói thuốc lá gây ung thư phổi

Ngoài khói thuốc, các yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi như phơi nhiễm hóa chất (amiăng, asen, khí radon), ô nhiễm không khí và tiếp xúc phóng xạ. Đột biến gen nội sinh như EGFR, KRAS, ALK cũng có thể dẫn đến sự phát triển bất thường của tế bào phổi.

Nguyên Nhân Và Yếu Tố Nguy Cơ

Ngoài những yếu tố trên, tuổi tác (trên 50 tuổi), tiền sử bệnh phổi (COPD, lao), di truyền (gia đình có người mắc ung thư phổi) và suy giảm miễn dịch cũng là những yếu tố quan trọng làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi.

PGS Phương nhấn mạnh rằng chế độ ăn uống cũng ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn ít rau xanh, nhiều thịt đỏ hoặc sống trong môi trường ô nhiễm khói bụi cũng góp phần làm tăng nguy cơ.

Triệu Chứng Cảnh Báo Ung Thư Phổi

Ung thư phổi thường diễn biến âm thầm và triệu chứng không rõ ràng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm, tỷ lệ sống sau 5 năm có thể lên tới 90%. PGS Phương lưu ý rằng khi khối u trong phổi phát triển, người bệnh có thể gặp các triệu chứng sau:

Ho kéo dài (trên 2 tuần), ho ra máu.
Đau tức ngực, khó thở, khàn tiếng.
Sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài.
Giai đoạn muộn: Đau xương, đau đầu (di căn não), phù vùng cổ mặt.

Nếu có các triệu chứng này, người bệnh cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để kiểm tra và chẩn đoán sớm.

Phát Hiện Và Tầm Soát Ung Thư Phổi

Phát hiện ung thư phổi sớm ở giai đoạn I (khối u dưới 4cm, chưa di căn) giúp tỷ lệ sống sau 5 năm đạt 90%. Ở giai đoạn muộn (III-IV), tỷ lệ này giảm xuống dưới 20%. Vì vậy, việc tầm soát ung thư phổi định kỳ là rất quan trọng, đặc biệt với người hút thuốc lá trên 20 năm.

Hiện nay, phương pháp chụp CT liều thấp cho phép phát hiện tổn thương nhỏ từ 2-3mm và giúp phát hiện sớm ung thư phổi. Phương pháp này cũng giúp giảm 20% lượng phóng xạ so với CT thường, hiệu quả phát hiện khối u giai đoạn sớm.

Những người có tiền sử gia đình mắc ung thư phổi (cha mẹ, anh chị em) có nguy cơ cao gấp 2-3 lần người khác, nên tầm soát sớm từ lứa tuổi 40. Những người có tiếp xúc với amiăng, khí radon trong công việc, bệnh nhân có tiền sử bệnh phổi mạn tính cũng nên thực hiện tầm soát ung thư phổi.

Phòng Ngừa Ung Thư Phổi

Để giảm nguy cơ mắc ung thư phổi, mỗi người nên bỏ thuốc lá, tránh tiếp xúc khói thuốc thụ động và hóa chất độc hại. Ở các khu vực có ô nhiễm, nên đeo khẩu trang chống bụi mịn.

Bên cạnh đó, cần duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, tăng cường rau họ cải (bông cải xanh, cải xoăn), thực phẩm giàu vitamin C, E. Ngoài ra, nên tập thể dục 30 phút mỗi ngày để tăng cường đề kháng.

Kết Luận

Ung thư phổi là một bệnh nguy hiểm, nhưng có thể phòng ngừa và phát hiện sớm nếu chúng ta nắm rõ các yếu tố nguy cơ và triệu chứng. Hãy thực hiện các biện pháp phòng ngừa và tầm soát định kỳ để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.