Từ được nhắc đến nhiều nhất trong năm 2025 là gì?

Theo Oxford, “từ của năm” có thể là một từ hoặc cụm từ được xem là một đơn vị nghĩa, phản ánh rõ nét tinh thần xã hội và đời sống ngôn ngữ trong năm.

“Rage bait” (mồi nhử phẫn nộ) là từ ghép của rage nghĩa là “cơn giận dữ bùng phát” và bait nghĩa là “miếng mồi hấp dẫn”. Thuật ngữ này dùng để chỉ những nội dung được tạo ra nhằm kích động sự phẫn nộ, khiến người xem rơi vào vòng tranh cãi, chia phe hoặc phản ứng mạnh mẽ trên mạng xã hội.

Theo từ điển Oxford, “rage bait” mô tả các nội dung trực tuyến được thiết kế có chủ đích để gây khó chịu, khiêu khích hoặc xúc phạm nhằm tăng lượt truy cập và tương tác cho một trang web hoặc tài khoản mạng xã hội.

Thuật ngữ này xuất hiện lần đầu vào năm 2002, dùng để mô tả phản ứng của một tài xế khi bị bật đèn xin vượt – nhấn mạnh tính chất cố ý kích động người khác.

Sau đó, “rage bait” dần trở thành tiếng lóng trên Internet, được sử dụng để mô tả các bài đăng lan truyền mang tính gây hấn, đồng thời phê bình hệ sinh thái nội dung trực tuyến từ nền tảng, nhà sáng tạo đến các xu hướng lan truyền.

Trong những tháng gần đây, từ này đã trở nên phổ biến sau khi nữ diễn viên Jennifer Lawrence tiết lộ rằng cô có một tài khoản TikTok bí mật dùng để “chiến đấu” với người lạ trực tuyến.

Trong danh sách rút gọn của “Từ của năm 2025”, “rage bait” cạnh tranh với “aura farming” (nuôi dưỡng hào quang) và “biohack” (tối ưu sức khỏe và hiệu suất thể chất hoặc tinh thần). Cả 3 đều phản ánh xu hướng nổi bật của năm: Sự ám ảnh về hình ảnh cá nhân, sức khỏe và tác động của môi trường số lên đời sống.

Cuộc bình chọn năm nay diễn ra trong 2 ngày, thu hút hơn 30.000 người tham gia. Oxford Press tiếp tục sử dụng mạng xã hội để thu thập ý kiến công chúng, đặc biệt là một chiến dịch bình chọn trên Instagram dành cho ba thuật ngữ trong danh sách rút gọn.

Theo số liệu của Oxford, tần suất xuất hiện của “rage bait” đã tăng gấp 3 lần chỉ trong 12 tháng qua. Việc thuật ngữ này trở nên phổ biến cho thấy sự quan tâm ngày càng lớn đến các hình thức thao túng tâm lý nhắm vào người dùng mạng, nhất là trong bối cảnh tin giả và các chiêu trò lừa đảo trực tuyến bùng nổ.

Các chuyên gia nhận định “rage bait” phản ánh sự dịch chuyển rõ rệt trong cách con người nói về khái niệm “sự chú ý”. Nếu trước đây Internet chủ yếu thu hút người dùng bằng yếu tố tò mò, thì hiện nay, nó vận hành mạnh mẽ hơn bằng cách kích hoạt cảm xúc và phản ứng tiêu cực.

Theo các chuyên gia ngôn ngữ của Oxford, bất ổn xã hội nói chung và những lo ngại về “sức khỏe số” đã khiến việc sử dụng từ này tăng đột biến vào năm 2025.

Ông Casper Grathwohl – Chủ tịch Oxford Languages – cho rằng sự phổ biến của “rage bait” gắn liền với bối cảnh công nghệ, trí tuệ nhân tạo và môi trường số ngày càng chi phối đời sống thường ngày: Từ người nổi tiếng ảo đến influencer (người có ảnh hưởng) do AI (trí tuệ nhân tạo) tạo ra.

Theo ông, năm 2025 được định hình bởi câu hỏi căn bản: “Chúng ta là ai, cả trong và ngoài thế giới trực tuyến?”.

Năm ngoái, “brain rot” (thối não) được chọn là “Từ của năm”, phản ánh sự kiệt quệ tinh thần do bị cuốn vào xu hướng xem vô tận. Năm nay, “rage bait” tiếp tục hé lộ vòng xoáy tiêu cực của môi trường mạng. Đó là sự phẫn nộ tăng tương tác, thuật toán khuếch đại tương tác và sự tiếp xúc quá mức khiến con người mệt mỏi về tinh thần.

Những thuật ngữ này không chỉ mô tả xu hướng ngôn ngữ mà còn cho thấy cách nền tảng số đang định hình tư duy và hành vi xã hội hiện đại.