Thời gian gần đây, những phản ánh về tình trạng biển báo giao thông bất hợp lý, bị che khuất hoặc gây khó hiểu cho người tham gia giao thông đã thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng. Nhiều người đặt câu hỏi về quy trình lắp đặt biển báo hiệu đường bộ sao cho đúng quy định và dễ quan sát.
Quy định hiện hành về lắp đặt biển báo và đèn tín hiệu giao thông
Để làm rõ vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội). Luật sư Cường nhấn mạnh rằng biển báo giao thông là một phần không thể thiếu trong hệ thống đường bộ, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và thông suốt cho các phương tiện.
Việc lắp đặt biển báo hiệu đường bộ, bao gồm biển báo giao thông, đèn tín hiệu giao thông, vạch kẻ đường… hiện nay được thực hiện theo Luật Đường bộ năm 2008 (chú ý rằng bài viết gốc đề cập đến Luật Đường bộ năm 2024, có thể cần kiểm tra lại thông tin này).
Theo đó, hệ thống biển báo hiệu đường bộ bao gồm: biển báo cấm, biển báo nguy hiểm, biển hiệu lệnh, biển chỉ dẫn, biển phụ; vạch kẻ đường và các dấu hiệu khác trên mặt đường; cọc tiêu, đinh phản quang, tiêu phản quang, cột km, mốc lộ giới; tường bảo vệ và rào chắn; thiết bị âm thanh báo hiệu đường bộ.
Luật sư Cường khẳng định, nguyên tắc lắp đặt đèn tín hiệu giao thông là mặt đèn phải quay về hướng đối diện chiều đi và được đặt ở vị trí dễ quan sát đối với người tham gia giao thông.
Thứ tự lắp đặt đèn tín hiệu theo chiều thẳng đứng là đèn đỏ ở trên cùng, đèn vàng ở giữa và đèn xanh ở dưới cùng. Nếu lắp theo chiều ngang, đèn đỏ sẽ ở bên trái, đèn vàng ở giữa và đèn xanh ở bên phải theo hướng di chuyển.
Đối với việc lắp đặt biển báo hiệu đường bộ, Luật sư Cường cho biết, mặt biển báo phải hướng về phía đối diện chiều đi, và được đặt ở bên phải hoặc phía trên phần đường xe chạy.
Trong một số trường hợp đặc biệt, biển báo có thể được đặt bổ sung ở bên trái theo chiều đi để tăng cường khả năng nhận biết cho người tham gia giao thông. Điều quan trọng là biển báo phải được đặt ở vị trí dễ quan sát và dễ thực hiện theo hướng dẫn.
Trách nhiệm rà soát và thay thế biển báo không phù hợp
Luật sư Cường cũng lưu ý rằng biển phụ thường được sử dụng kết hợp với các loại biển báo khác để giải thích hoặc bổ sung thông tin.
Chủ đầu tư xây dựng công trình đường bộ có trách nhiệm thiết kế và lắp đặt đầy đủ biển báo hiệu trong phạm vi dự án, đồng thời đảm bảo biển báo chỉ dẫn tại các điểm đấu nối với các tuyến đường khác do mình đầu tư.
Người quản lý và sử dụng công trình đường bộ chịu trách nhiệm quản lý, sử dụng biển báo hiệu đường bộ, cũng như rà soát, điều chỉnh, bổ sung hoặc thay thế biển báo theo quy định của pháp luật và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.
Như vậy, việc lắp đặt, điều chỉnh, bổ sung và thay thế biển báo hiệu đường bộ phải tuân thủ theo quy định tại Điều 37 của Luật Giao thông đường bộ (thay vì Điều 23 Luật Đường bộ như bài gốc đề cập, cần kiểm tra và cập nhật thông tin chính xác).
“Đối với những biển báo hiệu đường bộ không phù hợp với tiêu chí, tiêu chuẩn hoặc không tuân thủ quy định của luật, cơ quan chức năng cần cải tạo, sửa chữa hoặc thay thế để đảm bảo thuận tiện và an toàn cho người tham gia giao thông”, Luật sư Cường nhấn mạnh.
Theo ông, các tổ chức hoặc cá nhân vi phạm quy định về lắp đặt biển báo hiệu đường bộ, gây tai nạn giao thông hoặc thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác, tùy theo mức độ vi phạm, có thể bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
“Cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, rà soát để kịp thời phát hiện và thay thế các biển báo hiệu đường bộ không phù hợp, không đảm bảo tiêu chí, tiêu chuẩn và an toàn giao thông”, Luật sư Cường kiến nghị.
Điều 20 của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2019/BGTVT quy định chi tiết về vị trí đặt biển báo theo chiều dọc và ngang đường:
Biển báo hiệu phải được đặt ở vị trí dễ quan sát, đảm bảo người tham gia giao thông có đủ thời gian để chuẩn bị, thay đổi tốc độ hoặc hướng đi, nhưng không được cản trở tầm nhìn và sự đi lại của người tham gia giao thông khác.
Biển báo phải được đặt thẳng đứng, mặt biển hướng về phía đối diện chiều đi, và được đặt ở bên phải hoặc phía trên phần đường xe chạy (trừ một số trường hợp đặc biệt).
Trong một số trường hợp, có thể đặt bổ sung biển báo ở bên trái theo chiều đi để tăng cường khả năng nhận biết.
Nếu biển báo được đặt trên cột (có thể là cột đèn chiếu sáng hoặc cột điện), khoảng cách từ mép ngoài của biển theo phương ngang đường đến mép phần đường xe chạy phải từ 0,5m đến 1,7m.
Trong trường hợp không có lề đường, hè đường, khuất tầm nhìn hoặc các trường hợp đặc biệt khác, khoảng cách này có thể được điều chỉnh, nhưng mép biển phía phần xe chạy không được chờm lên mép phần đường xe chạy và cách mép phần đường xe chạy không quá 3,5m.
Theo Quyết định số 58/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về biển báo giao thông đường bộ, kích thước của các biển báo được quy định theo chiều dài và chiều rộng.
Thông thường, chiều dài của biển báo là 600mm hoặc 900mm, và chiều rộng là 300mm hoặc 450mm. Tuy nhiên, một số biển báo đặc biệt như biển báo tên đường, biển báo nơi đỗ xe và biển chỉ dẫn hướng có thể có kích thước khác.
Kết luận
Việc lắp đặt biển báo giao thông đúng quy chuẩn là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn và hiệu quả giao thông. Các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, rà soát và thay thế các biển báo không phù hợp, đồng thời nâng cao ý thức của người dân trong việc tuân thủ các quy định về biển báo giao thông. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể xây dựng một hệ thống giao thông an toàn, văn minh và hiệu quả.
