Thuốc nam thanh nhiệt giải độc là những bài thuốc có tác dụng làm mát cơ thể, tiêu trừ độc tố, hỗ trợ điều trị các bệnh do nhiệt độc hoặc viêm nhiễm gây ra. Với nguồn gốc từ tự nhiên, các loại thảo dược này không chỉ an toàn mà còn mang lại hiệu quả cao trong việc chăm sóc sức khỏe.
1. Các vị thuốc nam thanh nhiệt giải độc phổ biến
1.1 Bồ công anh
Bộ phận dùng: Thân mang lá đã phơi hoặc sấy khô của cây bồ công anh.
Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm tán kết; chữa mụn nhọt sang lở, tắc tia sữa, viêm tuyến vú, nhiễm trùng đường tiết niệu.
Cách dùng: Ngày dùng từ 8 – 30g dược liệu khô dạng sắc, thường phối hợp với các vị thuốc khác. Dược liệu tươi dùng đắp ngoài trị mụn nhọt, sưng vú, tắc tia sữa.
Bồ công anh – Vị thuốc quý giúp thanh nhiệt giải độc.
1.2 Diếp cá
Bộ phận dùng: Bộ phận trên mặt đất còn tươi hoặc đã phơi/sấy khô của cây diếp cá.
Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, bài nùng, tiêu sưng; chữa phế ung, phế nhiệt, thực nhiệt lỵ, nhiệt lâm, mụn nhọt, đau mắt, trĩ, kinh nguyệt không đều.
Cách dùng: Ngày dùng từ 15 – 25g dược liệu khô dạng sắc nhanh; hoặc từ 30 – 50g dược liệu tươi sắc hoặc giã vắt lấy nước uống. Ngoài ra, có thể giã nát để đắp tại chỗ hoặc sắc lấy nước xông/rửa vết thương.
Diếp cá
Diếp cá – Thảo dược đa năng trong y học cổ truyền.
1.3 Rau má
Bộ phận dùng: Toàn cây tươi hoặc phơi khô của cây rau má.
Công dụng: Thanh nhiệt trừ thấp, giải độc, tiêu sưng. Chữa hoàng đản (vàng da) do thấp nhiệt, tiêu chảy, nôn ra máu, chảy máu cam, nhọt độc sưng, tiểu tiện rắt buốt.
Cách dùng: Ngày dùng từ 30 – 40g rau má tươi, vò nát, lấy nước hoặc sắc uống. Dược liệu khô ngày dùng từ 15 – 20g, sắc uống. Ngoài ra, rau má tươi giã nát có thể đắp chữa vết thương do ngã, gãy xương, bong gân và làm tan ung nhọt.
1.4 Rau sam
Bộ phận dùng: Phần trên mặt đất còn tươi hoặc đã phơi/sấy khô của cây rau sam.
Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, chỉ lỵ; chữa xích bạch lỵ, đinh nhọt, chàm, thâm quầng, rắn hay trùng thú cắn, tiểu tiện ra huyết, thổ huyết.
Cách dùng: Ngày dùng 9 – 10g dược liệu khô hoặc 30 – 60g dược liệu tươi. Ngoài ra, có thể giã nát đắp tại chỗ với lượng thích hợp.
2. Bài thuốc Nam thanh nhiệt giải độc
2.1 Thang tiêu độc (Nam Y Nghiệm Phương)
Thành phần: Sài đất 30g, thổ phục linh 30g, kim ngân hoa 30g, bồ công anh 30g, ké đầu ngựa (thương nhĩ tử) 30g.
Cách dùng: Các vị thuốc cho vào 1000ml nước, sắc lấy 300ml nước thuốc chia uống 3 lần trong ngày, ngày uống 1 thang.
Công dụng: Khử hư sinh cơ (làm mất các tổ chức hoại tử, làm mau mọc tổ chức hạt); có tác dụng chữa phần thích, mụn do phong nhiệt, mụn đỏ, sưng, nóng, đau, mụn mủ ngứa.
Sài đất – Thành phần chính trong bài thuốc Thang tiêu độc.
2.2 Bài thuốc theo ‘Thuốc nam chân cầu của Bộ Y tế’
Thành phần: Kinh giới 16g, kim ngân hoa 12g, huyền sâm 12g, sinh địa 12g, bạc hà 8g, chi mẫu 8g, xạ can (rẻ quạt) 4g, tang bạch bì 8g.
Cách dùng: Sắc uống.
Công dụng: Sơ phong, thanh nhiệt; có tác dụng chữa ngoại cảm phong nhiệt, ho, đau họng, rát họng, họng sưng đỏ.
Kết luận
Bài Thuốc Nam Thanh Nhiệt Giải độc là lựa chọn tuyệt vời để cải thiện sức khỏe trong các trường hợp bị nhiệt độc, viêm nhiễm. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng, đặc biệt với người có cơ địa yếu hoặc đang điều trị bệnh lâu ngày. Hãy tận dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá này để bảo vệ sức khỏe gia đình bạn!
Tài liệu tham khảo
- Sức khỏe & Đời sống
- Bộ Y tế Việt Nam – Tài liệu về thuốc nam.
