Những Cây Thuốc Và Vị Thuốc Việt Nam là một công trình nghiên cứu nổi bật của Giáo sư – Tiến sĩ Đỗ Tất Lợi, người đã dành hơn 20 năm để sưu tầm và biên soạn. Cuốn sách không chỉ là tài liệu quý giá cho ngành y dược mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy tinh hoa y học dân tộc.
Giới thiệu về tác giả và hành trình nghiên cứu
Giáo sư Đỗ Tất Lợi sinh ra tại xã Phú Minh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Ông tốt nghiệp khoa Dược từ Trường Y Dược toàn cấp Đông Dương vào thời kỳ Pháp thuộc (1939-1944). Sau khi tốt nghiệp, ông mở hiệu thuốc tại phố Hàng Gai, Hà Nội, với khát vọng xây dựng nền dược học độc lập cho dân tộc Việt Nam.
Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, ông đã tham gia tìm kiếm và nghiên cứu các loại cây thuốc quý trên núi rừng Việt Bắc. Những kinh nghiệm thực tiễn này sau đó trở thành nền tảng cho cuốn sách “Những Cây Thuốc Và Vị Thuốc Việt Nam”.
Quá trình hình thành và giá trị của cuốn sách
Hành trình biên soạn
Cuốn sách được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1962, bao gồm 6 tập với tổng cộng 1.494 trang. Đây là kết quả của quá trình nghiên cứu dài hơi, trong đó Giáo sư Đỗ Tất Lợi đã khảo sát hàng trăm tài liệu trong nước và quốc tế, đồng thời tiến hành nhiều thí nghiệm thực tế.
Mỗi lần tái bản, cuốn sách đều được chỉnh sửa và bổ sung kỹ lưỡng. Đến nay, cuốn sách đã được tái bản ít nhất 14 lần, với số lượng lên tới 150.000 bản – một kỷ lục đáng nể đối với một tác phẩm khoa học kỹ thuật.
Đánh giá chuyên môn
Ngay từ khi xuất bản, cuốn sách đã nhận được sự đánh giá cao từ giới chuyên môn trong và ngoài nước:
Giáo sư Phạm Ngọc Thạch nhận xét: “Bộ sách rất tốt, rất dễ hiểu, nội dung phong phú, vừa trình bày kinh nghiệm bản thân, vừa kế thừa kinh nghiệm dân gian và nước ngoài.”
Năm 1964, Viện Hóa Dược Leningrad (Liên Xô cũ) đã thành lập nhóm nghiên cứu riêng về cuốn sách, khẳng định đây là một hiện tượng khoa học đặc biệt tại Việt Nam.
Năm 1996, Giáo sư Đỗ Tất Lợi được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học Công nghệ cho công trình này.
Nội dung chính của cuốn sách
Cấu trúc tổng quan
Sách được chia thành ba phần lớn:
Phần I: Tổng quan về thuốc Nam
- Giới thiệu cơ sở lý luận Đông y và Tây y.
- Phân tích cách bào chế thuốc theo phương pháp cổ truyền.
Phần II: Các cây thuốc và vị thuốc cụ thể
- Bao gồm hơn 700 vị thuốc, trong đó có 164 cây thuốc, 77 vị thuốc động vật, và 20 vị thuốc khoáng vật.
- Mỗi vị thuốc đều được mô tả chi tiết về tên gọi, nguồn gốc, cách thu hái, chế biến, thành phần hóa học, và công dụng.
Phần III: Phụ lục
- Thông tin về hai danh y lớn của Việt Nam: Tuệ Tĩnh và Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác.
- Hướng dẫn tổ chức khai thác và sử dụng cây thuốc.
Cách tra cứu thông minh
Cuốn sách cung cấp nhiều phương pháp tra cứu linh hoạt:
- Theo công dụng chữa bệnh.
- Theo họ thực vật hoặc nguồn gốc động vật, khoáng vật.
- Theo tên Latinh hoặc tên Hán – Latinh.
Ý nghĩa và tầm ảnh hưởng
“Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” không chỉ là tài liệu tham khảo cho các nhà nghiên cứu y dược mà còn là cẩm nang hữu ích trong đời sống. Nhiều gia đình đã sử dụng cuốn sách để chăm sóc sức khỏe tại nhà, đồng thời nó cũng là nền tảng cho các nghiên cứu khoa học hiện đại.
Kết luận
Cuốn sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” của Giáo sư Đỗ Tất Lợi là một di sản quý giá, góp phần bảo tồn và phát triển y học cổ truyền Việt Nam. Để tìm hiểu thêm về những kiến thức sâu rộng trong cuốn sách, bạn đọc có thể tải phiên bản PDF tại đây.
Hãy khám phá ngay để nắm bắt những bí quyết chăm sóc sức khỏe từ thiên nhiên!
