Việc Bộ Chính trị, Ban Bí thư định hướng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh đang thu hút sự quan tâm của dư luận. Bài viết này sẽ tổng hợp lịch sử sáp nhập, tiêu chí mới, cũng như những thách thức và cơ hội tiềm năng của quá trình này.
Giới thiệu về tiêu chuẩn hiện hành
Việt Nam hiện có 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Các tiêu chí sáp nhập được quy định trong Nghị quyết số 1211/2016 và được sửa đổi bởi Nghị quyết 27/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
- Miền núi, vùng cao: Yêu cầu dân số tối thiểu 900.000 người và diện tích tự nhiên 8.000 km².
- Các tỉnh còn lại: Yêu cầu dân số tối thiểu 1,4 triệu người và diện tích tự nhiên 5.000 km².
- Số lượng huyện: Tối thiểu 9 đơn vị hành chính cấp huyện, trong đó có ít nhất một thành phố hoặc thị xã.
Theo Tổng cục Thống kê, một số tỉnh hiện nay không đạt tiêu chuẩn về dân số và diện tích, bao gồm: Bắc Ninh, Hà Nam, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Đà Nẵng, Ninh Bình, Cần Thơ, Vĩnh Long, Thái Bình và Nam Định. Điều này đặt ra câu hỏi về khả năng sáp nhập đối với các địa phương này.
Lịch sử sáp nhập tỉnh, thành ở Việt Nam
Từ khi thống nhất đất nước năm 1975, Việt Nam đã trải qua nhiều đợt sáp nhập, tách, và điều chỉnh địa giới hành chính. Một số mốc thời gian quan trọng bao gồm:
- 1975-1976: Sáp nhập hàng loạt tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ, giảm số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh xuống 38.
- 1978: Mở rộng địa giới Hà Nội, sáp nhập thêm 5 huyện, tách tỉnh Cao Lạng.
- 1979: Thành lập Đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo.
- 1989-1997: Một loạt các tỉnh được tách hoặc hợp nhất, dẫn đến sự thay đổi liên tục về số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh.
- 2004: Tách Đắk Lắk thành hai tỉnh, Cần Thơ tách thành tỉnh Hậu Giang và thành phố Cần Thơ, Lai Châu tách thành tỉnh Lai Châu và tỉnh Điện Biên.
- 2008: Hà Tây, 4 xã của Hòa Bình và huyện Mê Linh được sáp nhập vào Hà Nội.
Những thách thức và cơ hội trong việc sáp nhập tỉnh, thành
Việc sáp nhập tỉnh, thành có thể mang lại nhiều lợi ích, bao gồm:
- Nâng cao hiệu quả quản lý: Tập trung nguồn lực và giảm trùng lặp.
- Phát triển kinh tế khu vực: Tạo điều kiện cho sự hợp tác và chia sẻ nguồn lực.
- Cải thiện cơ sở hạ tầng: Tạo thuận lợi cho việc đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng chung.
Tuy nhiên, cũng có những thách thức cần xem xét:
- Ảnh hưởng đến người dân: Quan tâm đến việc đảm bảo quyền lợi của người dân trong quá trình sáp nhập.
- Vấn đề pháp lý và chính sách: Đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp trong quá trình sáp nhập.
Định hướng mới
Trong Kết luận số 126 năm 2025, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú yêu cầu rà soát và đề xuất chủ trương sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật, quy định của Đảng có liên quan đến sáp nhập tỉnh, báo cáo Bộ Chính trị trong quý III năm nay. Bộ Nội vụ cũng đề xuất rà soát, bổ sung các quy định để đẩy mạnh sắp xếp huyện, cấp xã.
Kết luận
Việc định hướng sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh là một vấn đề quan trọng, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng. Sự sáp nhập mang lại cả cơ hội và thách thức, cần được nghiên cứu kỹ lưỡng và giải quyết thỏa đáng để đảm bảo lợi ích cho người dân và sự phát triển bền vững của đất nước.
Tài liệu tham khảo
- Nghị quyết số 1211/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.
- Nghị quyết 27/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 1211/2016.
- Kết luận số 126 năm 2025 của Thường trực Ban Bí thư.
- Báo cáo của Bộ Nội vụ.
- https://dantri.com.vn/xa-hoi/nhung-lan-sap-nhap-tinh-thanh-o-viet-nam-20250219220800997.htm
(Lưu ý: Bài viết được viết lại dựa trên thông tin trong bài viết gốc và bổ sung một số phân tích, kết luận tổng quát)
