AI thúc đẩy doanh nghiệp Việt “vừa Xanh vừa Số”

Diễn đàn tập trung vào một trong những yếu tố then chốt để thúc đẩy phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới là khoa học và công nghệ. Chủ đề này được đánh giá phù hợp với tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số làm động lực phát triển. 

Tối ưu hóa vận hành, giảm chi phí

Nền tảng công nghệ được đánh giá là chìa khóa để hiện thực hóa những tầm nhìn lớn về phát triển bền vững. Trong đó, AI, dữ liệu lớn (Big Data) và Internet vạn vật (IoT) là bộ ba mấu chốt để doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi kép (số và xanh), đảm bảo tối ưu hóa tài nguyên, một yếu tố sống còn trong kỷ nguyên mới.

AI đã phát triển cực mạnh, không còn dừng lại ở việc hỗ trợ đơn thuần mà dần thay thế con người trong nhiều công việc cụ thể để duy trì ba yếu tố Môi trường, Xã hội và Quản trị một cách hoàn toàn tự động.

Các doanh nghiệp tiên phong ứng dụng công nghệ vào ESG đang chuyển đổi từ gánh nặng chi phí thành cơ hội đột phá.

Sự thay đổi sâu sắc nhất mà AI mang lại nằm ở trụ cột Quản trị (G), khi nó dịch chuyển từ vai trò “công cụ” (AI Tool) sang “bộ não của doanh nghiệp” (AI Brain). “Bộ não AI” có khả năng liên tục cập nhật dữ liệu, phân tích hàng triệu biến số và đưa ra các quyết định kịp thời dựa trên dữ liệu thực tế. Điều này thay thế dần các hoạt động quản trị truyền thống vốn dựa nhiều vào cảm tính hoặc các báo cáo chậm trễ.

Khi tất cả dữ liệu của doanh nghiệp được nạp vào hệ thống chế tạo và “bộ não số” này, nó giúp doanh nghiệp trở thành một “cơ thể sống” thực sự trong môi trường kinh doanh. Với năng lực AI hiện tại, bộ não doanh nghiệp hoạt động không ngừng nghỉ 24/7, có đầy đủ thông tin để ra quyết định tối ưu nguồn lực ngay lập tức.

Cuộc cách mạng quản trị này còn sản sinh một lực lượng lao động hoàn toàn mới, gọi là nhân sự số. Lực lượng này có thể bổ sung năng lực lao động tương đương hàng triệu nhân viên nhưng với chi phí cực thấp.

AI còn hỗ trợ mạnh mẽ trong nhiều khâu quản trị khác như lập kế hoạch, phân tích dữ liệu, tối ưu nhân sự, mua sắm, phân phối, quản trị rủi ro, và tự động tìm, sàng lọc ứng viên phù hợp. AI giúp doanh nghiệp giảm công việc lặp lại, rút ngắn thời gian xử lý và nâng cao sự hài lòng của nhân viên.

Thực tế cho thấy, muốn chuyển đổi xanh thành công, doanh nghiệp bắt buộc phải chuyển đổi số trước. Nếu vẫn duy trì phương thức sản xuất cũ kỹ, dựa vào kinh nghiệm và sức người, doanh nghiệp sẽ tạo ra hệ lụy lớn về môi trường và hiệu suất cực thấp.

Cái gốc của vấn đề là phải số hóa quy trình thông qua AI, IoT và Big Data. Khi có hệ thống dữ liệu được phân tích, doanh nghiệp mới tối ưu hóa được hiệu suất.

Khi hiệu suất tối ưu, doanh nghiệp sẽ tiêu tốn ít năng lượng nhất có thể cho một đơn vị sản phẩm. Điều này chính là chìa khóa của chuyển đổi xanh, giúp giảm phát thải và tiết kiệm chi phí vận hành.

Tăng cường minh bạch và mở rộng cửa hội nhập quốc tế

AI cũng là yếu tố then chốt giúp thực hiện việc thu thập và báo cáo ESG một cách hoàn toàn tự động. Hàng ngày, doanh nghiệp phải xử lý khối lượng dữ liệu khổng lồ từ nhiều nguồn, bao gồm hệ thống nội bộ, lắng nghe xã hội và kênh bán hàng.

Nếu không có công cụ hiệu quả, doanh nghiệp chắc chắn không thể quản lý và minh bạch hóa toàn bộ dữ liệu này. Quy trình xử lý của AI giúp phân tích, chuyển dữ liệu từ Hồ dữ liệu (Data Lake) sang Kho dữ liệu (Data Warehouse), làm sạch để tạo ra những dữ liệu “tinh khiết” nhất.

Giá trị lớn nhất ở đây là tính thời gian thực khi mọi thứ được cập nhật bằng giây. Điều này cho phép doanh nghiệp nắm bắt kịp thời những thay đổi nhỏ về chính sách, thị trường để điều chỉnh kế hoạch sản xuất ngay lập tức, tránh thiệt hại lớn.

AI giúp doanh nghiệp quản trị rủi ro, hỗ trợ ra quyết định và tăng cường tính minh bạch. Bằng cách xử lý lượng dữ liệu khổng lồ, AI có thể dự báo các rủi ro tiềm ẩn.

Việc tích hợp AI vào quy trình quản trị còn giúp tự động hóa việc báo cáo theo thời gian thực, thay vì theo quý hay năm, tăng cường tính minh bạch. AI cũng góp phần xây dựng báo cáo ESG, chỉ ra các điểm thiếu sót, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị.

Khi dữ liệu được chuẩn hóa, minh bạch và có khả năng truy xuất tuyệt đối, doanh nghiệp dễ dàng chia sẻ thông tin đã được kiểm chứng với nhà đầu tư, tổ chức tín dụng xanh hoặc cơ quan quản lý quốc tế.

Khả năng minh bạch này củng cố niềm tin và mở ra cơ hội tiếp cận nguồn vốn xanh. Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị cũng khuyến khích các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho doanh nghiệp tư nhân vay để triển khai các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn ESG.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc tuân thủ các tiêu chuẩn ESG đang dần trở thành cơ chế bắt buộc để tham gia sân chơi quốc tế. Với những doanh nghiệp hướng tới ESG và đã ứng dụng AI, ESG không còn là chi phí nữa mà trở thành lợi thế cạnh tranh về giá thành và hiệu suất.

Đối với các ngành chịu áp lực lớn như nông lâm thủy sản hay dệt may, truy xuất nguồn gốc là bài toán quan trọng và sống còn. Khi xuất khẩu sang châu Âu hay Mỹ, các đối tác cần biết chính xác nguyên vật liệu đó xuất phát từ đâu và được xử lý như thế nào tại nước sở tại.

Công nghệ Blockchain kết hợp AI giải quyết triệt để vấn đề này. Blockchain giúp ghi vết lại toàn bộ quá trình lưu hành của nguyên vật liệu từ lúc gieo trồng, đánh bắt đến khi ra thành phẩm. Dữ liệu này không thể sửa đổi, tạo ra sự minh bạch tuyệt đối, là yếu tố đầu tiên để chứng minh nguồn gốc và đáp ứng các thị trường khó tính.

Song song với minh bạch, AI giúp giải quyết bài toán năng suất, vốn là khoảng cách lớn của lao động Việt Nam so với các nước trong khu vực. Chỉ có công nghệ AI mới có thể thay đổi được điều này, giúp doanh nghiệp thu hẹp khoảng cách năng suất.

Việc kết hợp giữa Blockchain (minh bạch nguồn gốc) và các công nghệ AI, Big Data, IoT (tối ưu năng suất, tự động hóa) giúp doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thế giới. Các doanh nghiệp có thể chỉ bỏ ra một đồng hôm nay, nhưng tương lai sẽ thu về hàng trăm, hàng nghìn đồng nhờ giá trị thực sự mà AI mang lại.

Doanh nghiệp nào nắm được lợi thế về thông tin và tốc độ xử lý do AI mang lại, doanh nghiệp đó sẽ thắng, biến ESG thành lợi thế khác biệt so với đối thủ.