Thuốc giảm đau và kháng sinh là những loại thuốc phổ biến, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị nhiều bệnh. Tuy nhiên, việc lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách các loại thuốc này có thể gây ra tổn thương gan nghiêm trọng, thậm chí không hề thua kém việc lạm dụng rượu bia. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về tác động của thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh đến gan, giúp bạn hiểu rõ hơn về nguy cơ tiềm ẩn và cách bảo vệ sức khỏe gan của mình.
Mở đầu
Gan là một cơ quan quan trọng, đóng vai trò trung tâm trong quá trình chuyển hóa và đào thải chất độc trong cơ thể. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa nhận thức đầy đủ về nguy cơ tổn thương gan do sử dụng thuốc giảm đau và kháng sinh. Việc lạm dụng hoặc sử dụng sai cách các loại thuốc này có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng cho gan, thậm chí dẫn đến suy gan cấp tính.
Tác động của Thuốc Giảm Đau đối với Gan
Các thuốc giảm đau, đặc biệt là acetaminophen (paracetamol), là nguyên nhân hàng đầu gây suy gan cấp tính tại Mỹ. Theo nghiên cứu đăng trên The Journal of Clinical Investigation, khi sử dụng với liều lượng cao hoặc kéo dài, acetaminophen có thể làm suy giảm chức năng gan do tăng sản sinh các chất chuyển hóa độc hại.
Thói quen của nhiều người Việt phá gan không kém rượu bia – 1
Việc sử dụng quá 4.000mg acetaminophen mỗi ngày có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng. Thêm vào đó, acetaminophen thường có mặt trong nhiều loại thuốc kết hợp (thuốc cảm cúm, thuốc giảm đau không kê đơn), khiến người dùng dễ dàng vô tình vượt quá liều lượng an toàn.
Ngoài acetaminophen, các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen và naproxen cũng có thể gây hại cho gan nếu sử dụng không đúng cách. Các NSAIDs có thể làm tăng nguy cơ viêm gan và xơ gan.
Thuốc Kháng Sinh và Nguy Cơ Tổn Thương Gan
Nhiều loại thuốc kháng sinh cũng có thể gây hại cho gan. Augmentin (chứa Amoxicillin và Acid clavulanic) là một ví dụ điển hình được chỉ ra trong nghiên cứu của Đại học Harvard đăng trên Journal of Hepatology. Tổn thương gan do thuốc kháng sinh có thể xuất hiện sau vài ngày đến vài tuần sử dụng, đặc biệt nguy hiểm ở những bệnh nhân có tiền sử bệnh gan hoặc sử dụng thuốc kéo dài.
Tổn thương gan do thuốc kháng sinh thường diễn ra âm thầm, khiến người bệnh không nhận ra cho đến khi bệnh tiến triển nghiêm trọng. Các triệu chứng như vàng da, đau bụng, mệt mỏi, buồn nôn có thể là dấu hiệu của tình trạng gan bị tổn thương nghiêm trọng.
Tổn Thương Gan Do Thuốc: Một Vấn Đề Sức Khỏe Toàn Cầu
Tổn thương gan do thuốc (Drug-Induced Liver Injury – DILI) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy gan cấp tính trên toàn cầu. Việc lạm dụng thuốc giảm đau và kháng sinh không chỉ gây nguy cơ cao đối với gan mà còn làm tăng tỷ lệ kháng thuốc, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Một tỷ lệ đáng kể, lên đến 50% các trường hợp suy gan cấp tính không do virus tại Mỹ, có liên quan đến lạm dụng thuốc, trong đó acetaminophen là nguyên nhân chính.
Làm Thế Nào để Bảo Vệ Gan?
Để giảm thiểu nguy cơ tổn thương gan, hãy tuân thủ những khuyến cáo sau:
- Chỉ sử dụng thuốc khi cần thiết và tuân thủ chỉ định của bác sĩ.
- Tránh dùng nhiều loại thuốc có chứa acetaminophen cùng lúc.
- Không tự ý sử dụng thuốc kháng sinh.
- Hạn chế sử dụng thuốc giảm đau kéo dài và tìm các phương pháp giảm đau thay thế.
- Theo dõi sức khỏe gan định kỳ, đặc biệt nếu bạn sử dụng thuốc kéo dài hoặc có tiền sử bệnh gan.
- Một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất chống oxy hóa (như trà xanh, nghệ, cà phê, rau xanh) có thể giúp bảo vệ gan chống lại tác động tiêu cực của thuốc.
Kết luận
Tổn thương gan do thuốc giảm đau và kháng sinh là một vấn đề sức khỏe quan trọng mà nhiều người chưa nhận thức đầy đủ. Việc hiểu rõ những rủi ro và tuân thủ các hướng dẫn an toàn trong sử dụng thuốc là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe gan. Hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, đặc biệt là khi bạn có tiền sử bệnh gan hoặc đang sử dụng nhiều loại thuốc cùng lúc.
Tài liệu tham khảo
- The Journal of Clinical Investigation
- Hepatology Journal
- Journal of Hepatology
- American Journal of Gastroenterology
- Journal of Nutrition
- https://dantri.com.vn/suc-khoe/thoi-quen-cua-nhieu-nguoi-viet-pha-gan-khong-kem-ruou-bia-20250310073315932.htm (Nguồn gốc bài viết)
