Ba khẩu súng thần công cổ đại, được đúc từ thời nhà Nguyễn, đã được phát hiện trong một con tàu đắm dưới đáy biển Hà Tĩnh. Những hiện vật quý giá này hiện đang được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Hà Tĩnh, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu và du khách.
Phát Hiện Đặc Biệt Từ Con Tàu Cổ
Vào tháng 8/2003, nhóm ngư dân tại xã Cẩm Lĩnh, huyện Cẩm Xuyên và xã Thạch Kim, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) đã phát hiện một con tàu cổ bị đắm ở độ sâu 30m, gần đảo Mắt, cách cửa Nhượng khoảng 35 hải lý. Trong quá trình khám phá, họ đã trục vớt được 3 khẩu súng thần công. Sau đó, Bảo tàng Hà Tĩnh đã tiếp nhận và bảo quản những hiện vật này.
Đặc Điểm Nổi Bật Của 3 Khẩu Súng Thần Công
Cả ba khẩu súng đều mang tên “Bảo quốc an dân Đại tướng quân” và được đúc vào năm Minh Mạng thứ nhất (1820). Chúng có cùng kích thước, hình dáng và hoa văn trang trí, với chiều dài 243cm, đường kính nòng 23cm và đường kính đáy 45cm. Mỗi khẩu súng nặng hơn 1,2 tấn, được làm từ đồng và có màu nâu xám.
Hoa văn trên thân súng được đúc nổi một cách tinh tế và công phu, với các đề tài truyền thống như hoa cúc leo, rồng chầu mặt nguyệt, đầu rồng, mây và chấm tròn. Đặc biệt, mỗi khẩu súng đều có một bài thơ bằng chữ Hán, thể hiện ý nghĩa sâu sắc về lịch sử và văn hóa.
Ý Nghĩa Lịch Sử Và Văn Hóa
Theo nghiên cứu, ba khẩu súng thần công này được đúc để chúc mừng vua Minh Mệnh lên ngôi và thể hiện sức mạnh quân sự của đất nước. Bài thơ trên thân súng thứ nhất được dịch nghĩa:
“Minh Mệnh năm đầu tiên / Gom đồng được vạn cân / Sai đúc khẩu thần công / Để đời sau biết rằng / Chúc mừng vua lên ngôi / Xua tan những điều xấu / Truyền lại cho con cháu / Để đất trời bình yên.”
Vua Minh Mệnh là vị vua thứ hai của nhà Nguyễn, trị vì từ năm 1820 đến 1840. Trong thời gian này, ông đã thực hiện nhiều cải cách quan trọng về hành chính, quân sự và văn hóa. Việc đúc 269 khẩu súng thần công bằng đồng, trong đó có 3 khẩu “Bảo quốc An dân Đại tướng quân”, thể hiện sự phát triển mạnh mẽ của đất nước dưới thời ông.
Giá Trị Nghệ Thuật Và Kỹ Thuật
Những khẩu súng thần công này không chỉ có giá trị lịch sử mà còn là tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao. Hoa văn trang trí trên thân súng đạt trình độ thẩm mỹ cao, kết hợp giữa nghệ thuật truyền thống và kỹ thuật đúc đồng tinh xảo. Đây cũng là minh chứng cho trình độ phát triển khoa học kỹ thuật, đặc biệt là kỹ thuật luyện kim và đúc đồng, của Việt Nam vào đầu thế kỷ XIX.
Công Nhận Bảo Vật Quốc Gia
Với những giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa và nghệ thuật, ba khẩu súng thần công này đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật Quốc gia vào tháng 12/2013. Chúng không chỉ là hiện vật quý hiếm mà còn là biểu tượng của sức mạnh và uy quyền của nhà Nguyễn.
Kết Luận
Ba khẩu súng thần công cổ đại không chỉ là những hiện vật quý giá mà còn là minh chứng sống động về lịch sử, văn hóa và kỹ thuật của Việt Nam thời nhà Nguyễn. Việc phát hiện và bảo tồn những báu vật này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quá khứ hào hùng của dân tộc và trân trọng những giá trị lịch sử được lưu truyền qua các thế hệ.
