Nhiều người luôn tò mò về bí quyết giúp bà Caterham sống lâu như vậy. Mặc dù việc học hỏi từ những người sống trên 100 tuổi có thể không phải là lựa chọn tối ưu vì họ thường là ngoại lệ, nhưng các nghiên cứu về nhóm người sống thọ vẫn mang lại nhiều bài học hữu ích về lối sống, giúp chúng ta gia tăng cơ hội sống khỏe và lâu hơn.
Hoạt Động Thể Chất
Hoạt động thể chất hàng ngày có thể giúp bạn sống lâu và khỏe mạnh hơn. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc tăng cường vận động từ tình trạng không hoạt động lên mức 75 phút đi bộ nhanh mỗi tuần có thể giúp tăng tuổi thọ thêm khoảng hai năm. Tuy nhiên, việc ít vận động không chỉ không cải thiện sức khỏe mà còn gây hại. Các nghiên cứu chỉ ra rằng ít vận động có liên quan đến nguy cơ tử vong sớm cao hơn so với bất kỳ nguyên nhân nào khác.
Để tối ưu hóa sức khỏe và tuổi thọ, bạn nên tránh ngồi lâu một chỗ. Một số lời khuyên thực tế bao gồm đứng dậy sau mỗi 30 phút, đến gặp đồng nghiệp thay vì gọi điện hoặc gửi email, và đứng trên phương tiện giao thông công cộng khi đi làm. Kết hợp với việc tập thể dục vừa phải khoảng 30 phút hầu hết các ngày trong tuần sẽ giúp bạn tối đa hóa cơ hội sống lâu và khỏe mạnh.
Ăn Nhiều Rau Quả
Một nghiên cứu gần đây theo dõi khoảng 100.000 người trong 30 năm cho thấy những người sống đến 70 tuổi trong tình trạng sức khỏe tốt thường ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và đậu hơn. Họ cũng ít tiêu thụ chất béo chuyển hóa, thịt đỏ hoặc thịt chế biến, đồ chiên và đồ ăn có đường.
Nghiên cứu này không khuyến khích bạn phải ăn chay hoàn toàn, mà chỉ nhận định xu hướng trong chế độ ăn liên quan đến quá trình lão hóa lành mạnh. Thời điểm và lượng thức ăn bạn tiêu thụ cũng có vai trò quan trọng trong quá trình lão hóa. Nghiên cứu trên động vật cho thấy việc hạn chế calo và nhịn ăn gián đoạn có thể giúp kéo dài tuổi thọ. Tương tự, nghiên cứu trên người cho thấy việc ăn kiêng trong ba tuần có thể dẫn đến những thay đổi chuyển hóa tích cực, phù hợp với những gì chúng ta thấy ở động vật sống lâu hơn. Tuy nhiên, cần có những nghiên cứu lớn hơn và kéo dài hơn để xác định rõ ràng tác động của chế độ ăn uống lên sức khỏe và tuổi thọ của con người.
Ngủ Đủ Giấc
Ngủ đều đặn và ngủ chất lượng là yếu tố quan trọng cho sức khỏe lâu dài và tuổi thọ. Một nghiên cứu trên khoảng 500.000 người Anh cho thấy những người có thói quen ngủ không đều đặn có nguy cơ tử vong sớm cao hơn 50% so với những người có thói quen ngủ đều đặn. Những người làm việc theo ca có nguy cơ đột quỵ cao hơn và y tá làm ca luân phiên trong nhiều năm thường ít khỏe mạnh hơn và tử vong sớm hơn khi nghỉ hưu.
Mặc dù giấc ngủ ngon và đều đặn rất quan trọng, nhưng thời gian ngủ cần thiết và thời điểm đi ngủ có thể khác nhau tùy thuộc vào từng người. Cơ quan Dịch vụ Y tế quốc gia của Anh khuyến nghị người lớn nên ngủ từ 7 đến 9 giờ mỗi ngày.
Quản Lý Căng Thẳng
Căng thẳng có nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe. Những tác nhân gây căng thẳng thời thơ ấu như mất cha mẹ, không được chăm sóc tốt hoặc bị ngược đãi có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe sau này. Căng thẳng còn tác động đến cấp độ phân tử và tế bào, làm tăng mức độ viêm trong cơ thể, từ đó làm tăng nguy cơ sức khỏe kém và tử vong sớm.
Ngược lại, những người lớn tuổi có khả năng phục hồi tâm lý tốt khi gặp căng thẳng thì ít có khả năng tử vong vì bất kỳ nguyên nhân nào. Chỉ cần tám tuần tập yoga thường xuyên là đủ để cải thiện khả năng phục hồi tâm lý ở người lớn tuổi. Các kết nối xã hội cũng có ảnh hưởng tích cực đến tâm lý. Những người sống tích cực hơn trong cuộc sống xã hội có xu hướng sống lâu hơn. Thực tế, những người trên 65 tuổi tích cực trong giao tiếp hàng ngày có khả năng sống thêm năm năm cao gấp ba lần so với những người hầu như không bao giờ tham gia các hoạt động xã hội.
Vai Trò Của Di Truyền
Mặc dù có nhiều thói quen mà chúng ta có thể thay đổi, nhưng di truyền là yếu tố không thể kiểm soát. Một số nghiên cứu cho thấy các đột biến tự nhiên trong gen liên quan đến tuổi thọ phổ biến hơn ở những người sống lâu. Dự đoán hiện nay cho thấy di truyền ảnh hưởng đến tuổi thọ từ 20 đến 40%.
Tuy nhiên, di truyền tốt không phải là yếu tố quyết định duy nhất. Ví dụ, bà Ethel Caterham đã sống đến 115 tuổi, trong khi một trong những người chị của bà sống đến 104 tuổi, nhưng hai người con gái của bà lại qua đời trước bà, ở tuổi 71 và 83.
Kết Luận
Để tối đa hóa cơ hội sống lâu và khỏe mạnh, hãy cố gắng hoạt động thể chất nhiều hơn mỗi ngày, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc và quản lý căng thẳng hiệu quả. Hãy bắt đầu thay đổi từ hôm nay để có một cuộc sống lâu dài và khỏe mạnh hơn.
Tài Liệu Tham Khảo
- Dân Trí. (2025). 4 thói quen giúp bạn sống đến trăm tuổi. https://dantri.com.vn/khoa-hoc/4-thoi-quen-giup-ban-song-den-tram-tuoi-20250521220552576.htm