Phim kinh dị ồ ạt ra rạp: Nguy cơ “bong bóng vỡ” sau cơn sốt trăm tỷ

“Người người, nhà nhà” làm phim kinh dị

Những năm gần đây, phim kinh dị là thể loại được giới làm phim Việt Nam ưa chuộng. Từ sau khi phim Quỷ cẩu (tháng 1/2024) lập kỷ lục phim kinh dị đầu tiên vượt mốc 100 tỷ đồng doanh thu, dòng phim này trỗi dậy mạnh mẽ.

Nửa cuối năm 2024, một số phim kinh dị có dấu ấn ra rạp như: Ma da, Làm giàu với ma, Cám, Linh miêu: Quỷ nhập tràng… Đến nửa đầu năm nay, phim kinh dị, phim ma tiếp tục là dòng phim áp đảo số lượng trên thị trường với Đèn âm hồn, Quỷ nhập tràng, Tìm xác: Ma không đầu, Âm dương lộ, Năm mười, Dưới đáy hồ, Út Lan: Oán linh giữ của…

Một nguồn tin hé lộ với phóng viên Dân trí, trong nửa cuối năm nay, sẽ có ít nhất 4-5 phim kinh dị tiếp tục được ra mắt công chúng.

Doanh thu phim kinh dị cũng có bước chuyển mình đáng kể. Tháng 9/2024, phim Ma da cán mốc 125 tỷ đồng, vượt Quỷ cẩu để thiết lập kỷ lục mới cho dòng phim kinh dị Việt Nam. Tháng 3 năm nay, đến lượt Quỷ nhập tràng xô đổ thành tích của Ma da.

Hiện tại, Quỷ nhập tràng giữ kỷ lục với 139 tỷ đồng doanh thu, là phim kinh dị Việt Nam ăn khách nhất mọi thời đại. Một số tác phẩm cùng thể loại cũng gia nhập vào “câu lạc bộ trăm tỷ đồng” như: Làm giàu với ma, Đèn âm hồn…

Ngoài ra, nếu mở rộng dòng phim mang màu sắc rùng rợn, tâm linh, tác phẩm Nhà gia tiên của Huỳnh Lập cũng là một dấu ấn trong nửa đầu năm nay khi đạt doanh thu 240 tỷ đồng.

Nhiều khán giả và giới chuyên gia nhận định, có nhiều yếu tố tạo nên làn sóng phim kinh dị ăn khách thời gian qua. Điểm chung của các tác phẩm là dựa vào những yếu tố văn hóa, đời sống, những câu chuyện tâm linh mang dấu ấn bản địa.

Ví dụ, phim Ma da khai thác câu chuyện “ma kéo chân” vùng sông nước. Phim Quỷ nhập tràng lấy bối cảnh vùng cao, nói về truyền thuyết “quỷ nhập tràng” – một hiện tượng người chết sống lại sau khi đã được khâm liệm… Đây đều là nội dung gần gũi với khán giả, dễ thu hút người xem nhờ những chi tiết văn hóa tâm linh đặc trưng của người Việt.

Chuyên gia phim Nguyễn Phong Việt đưa ra quan điểm với phóng viên Dân trí: “Khoảng 3 năm gần đây phim kinh dị Việt Nam phát triển mạnh, tạo nên những vệt rõ nét về đề tài mang đậm bản sắc Việt Nam, những câu chuyện rất Việt Nam mà chúng ta sẽ không tìm thấy ở đâu trên thế giới.

Từ phim kinh dị đầu tiên vượt mốc 100 tỷ đồng là Quỷ cẩu, chúng ta liên tiếp có nhiều phim khác bước qua con số này, phá vỡ quan niệm cho rằng chỉ phim hài, phim tâm lý xã hội mới là những thể loại dễ chạm mốc trăm tỷ”.

Ông Nguyễn Phong Việt nhấn mạnh, dòng phim kinh dị được giới làm phim ưa chuộng nhờ một số ưu điểm như: Kinh phí sản xuất thấp, tệp khán giả ổn định, khả năng hòa vốn cao.

“Tôi đánh giá bộ đôi đạo diễn Trần Hữu Tấn và nhà sản xuất Hoàng Quân là những gương mặt tiên phong trong dòng phim kinh dị Việt Nam. Từ phim điện ảnh Bắc kim thang (2019) sau này đến vũ trụ phim Tết ở làng địa ngục, họ đã tạo nên loạt phim linh dị, khai thác mạnh yếu tố văn hóa, tín ngưỡng dân gian, được khán giả yêu thích.

Khi nhận thấy tiềm năng của dòng phim này trong thị trường, nhiều người sẽ cùng “nhảy” vào thực hiện, đổ xô sản xuất phim kinh dị. Tất nhiên, có những phim doanh thu tốt, nhưng không phải phim nào cũng vậy”, chuyên gia nói.

Điểm bão hòa tới sớm, khán giả “bội thực”?

Sau giai đoạn gây sốt, đạt tỷ lệ thành công cao, vài tháng gần đây tình hình doanh thu phim kinh dị Việt Nam có dấu hiệu đuối sức.

Đầu tháng 6, phim kinh dị Dưới đáy hồ của bộ đôi đạo diễn Trần Hữu Tấn – Hoàng Quân ra rạp. Tuy nhiên, những gương mặt như Kay Trần, Thanh Duy, Karen Nguyễn… không giúp tác phẩm tạo tiếng vang lớn.

Theo số liệu của Box Office Vietnam, tính đến ngày 19/6, Dưới đáy hồ thu về hơn 28 tỷ đồng sau hơn 2 tuần ra rạp. Đây là con số khá khiêm tốn so với những bộ phim thành công trước đó của Trần Hữu Tấn và Hoàng Quân.

Hôm 13/6, phim kinh dị Năm mười của đạo diễn Tấn Hoàng Thông rời rạp với doanh thu 2,2 tỷ đồng – thấp nhất màn ảnh Việt nửa đầu năm nay. Trong 2 tuần ra rạp, phim gần như “chìm nghỉm” giữa các phim ngoại.

Hồi cuối tháng 4, phim Âm dương lộ của đạo diễn Hoàng Tuấn Cường thu về 34 tỷ đồng sau 1 tháng công chiếu. Đây cũng được nhận xét là thành tích không mấy khả quan nếu so với những phim kinh dị trăm tỷ gây sốt hồi đầu năm.

Giới chuyên gia nhận định, việc phim kinh dị ồ ạt được tung ra thị trường khiến khán giả bắt đầu “bội thực”. Ngoài ra, chất lượng phim trồi sụt cũng là một trong những nguyên nhân khiến không ít khán giả quay lưng với đề tài phim kinh dị.

Điển hình như phim Tìm xác: Ma không đầu. Công chiếu từ ngày 18/4, bộ phim nhận nhiều tranh cãi về kịch bản hời hợt, những pha hù dọa thiếu hợp lý. Dù quy tụ dàn sao như NSND Hồng Vân, Tiến Luật, Ngô Kiến Huy, phim vẫn bán vé khá chậm và rút khỏi rạp sau 1 tuần công chiếu. Nhà sản xuất thông báo Tìm xác: Ma không đầu sẽ trở lại vào cuối tháng 6 sau khi chỉnh sửa lại nội dung từ những góp ý của khán giả.

Tương tự, phim kinh dị Năm mười cũng được xem là tác phẩm có kịch bản “thảm họa” của màn ảnh Việt với những tình tiết gượng ép, cách kể chuyện dài dòng, các phân đoạn giật gân đậm chất kịch và bối cảnh thiếu đầu tư.

Chuyên gia Nguyễn Phong Việt nhận xét, giới làm phim đang chạy theo số lượng thay vì tập trung đầu tư chất lượng phim kinh dị. Sự tò mò của khán giả dành cho dòng phim này cũng bắt đầu sụt giảm trước tình trạng “phim kinh dị ra mắt quanh năm”. Do đó, những phim kém chất lượng sẽ khó kéo người xem ra rạp, dẫn đến sụt giảm doanh thu, thua lỗ là điều không khó dự đoán.

Bên cạnh đó, có những trường hợp phim kinh dị cán mốc 100 tỷ đồng dù chất lượng phim không tương xứng cũng là nguyên nhân khiến một bộ phận khán giả mất cảm tình cho dòng phim này.

“Trước đây, thường vào các dịp Halloween mới có phim kinh dị. Bây giờ, phim kinh dị ra rạp liên tục. Tôi khá tiếc khi điểm bão hòa của phim kinh dị đến tương đối sớm, khi vừa mới tạo được làn sóng bùng nổ đã bắt đầu có dấu hiệu đuối sức. Việc này là do nhà làm phim chạy theo số lượng mà bỏ quên chất lượng. Khán giả Việt Nam cũng dần ngán ngẩm, không còn thấy bất ngờ, thú vị về đề tài tâm linh, kinh dị nữa.

Có những phim chất lượng kém mà vẫn đạt doanh thu cao như Đèn âm hồn là một dấu hỏi lớn khiến khán giả bị lung lay niềm tin. Tiêu chuẩn của khán giả khắt khe hơn, họ cần những phim chất lượng, do đó những phim “đầu voi đuôi chuột” sẽ khó thu hút người xem”, chuyên gia nhận định.

Ông Nguyễn Phong Việt cũng dự đoán, tín hiệu hụt hơi của dòng phim kinh dị Việt Nam thời gian qua ảnh hưởng không nhỏ đến nhiều phim đang xếp hàng chờ ra rạp.

“Có những phim kinh dị sắp ra mắt trong vài tháng tới như phiên bản mới của Tìm xác: Ma không đầu, Làm giàu với ma 2, Heo năm móng, Nhà ma xó… Tuy nhiên, đây đang là nhịp nguy hiểm, khả năng cao nhiều phim sẽ có doanh thu không tốt”, ông Việt nói.

Giấc mơ phim kinh dị thành “bom tấn” màn ảnh

Nhiều chuyên gia nhận định, phim kinh dị vẫn là mảnh đất màu mỡ cho nhà làm phim khai thác khi đề tài văn hóa dân gian rộng lớn, chất liệu nội dung gần gũi với khán giả. Tuy nhiên, trong bối cảnh dòng phim này có dấu hiệu bão hòa, việc sản xuất những tác phẩm chất lượng, vượt qua những kỷ lục doanh thu trước đó, được xem là thách thức không hề nhỏ.

Trong cuộc trò chuyện với phóng viên Dân trí dịp ra mắt Linh miêu: Quỷ nhập tràng năm 2024, nhà sản xuất Võ Thanh Hòa cho biết, anh cùng ê-kíp ấp ủ trong vòng 5 năm sẽ thực hiện loạt phim điện ảnh “vũ trụ linh dị dân gian”. Trước câu hỏi về rủi ro, Võ Thanh Hòa cho biết anh đã xây dựng khung thời gian, tính toán ý tưởng lâu dài cho từng dự án.

“Linh dị dân gian không chỉ là phim về ma quỷ, mà các câu chuyện đều gắn với đời sống, văn hóa người dân. Mỗi câu chuyện sẽ có những thông điệp sâu bên trong con người, chứ không phải là hù dọa đơn thuần”, Võ Thanh Hòa nói về tham vọng thực hiện loạt phim kinh dị sắp tới.

Chuyên gia Nguyễn Phong Việt nhận định, để bước qua được điểm bão hòa và có những tác phẩm bứt phá mạnh, nhà làm phim cần cải thiện được điểm yếu về khâu kịch bản. Theo ông, trước nay, chưa có tác phẩm nào của thể loại này sở hữu kịch bản thực sự chất lượng, đặc sắc.

“Về mặt kịch bản, nói đến phim tâm lý tình cảm, có Mai, Bố già của Trấn Thành; phim trinh thám có Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu, nhưng phim kinh dị chưa có cái tên nào tiêu biểu. Nhà làm phim nên mạnh dạn bỏ 200-300 triệu đồng thuê người viết kịch bản thực sự chất lượng”, chuyên gia cho biết.

Ông Nguyễn Phong Việt cũng cho rằng, đề tài dân gian, văn hóa vùng miền vẫn là nguồn chất liệu rộng lớn cho giới làm phim đầu tư kịch bản. Vấn đề quan trọng là những chất liệu này có khả năng trở thành câu chuyện vừa thú vị, vừa tiệm cận xu hướng điện ảnh thế giới mà không đánh mất bản sắc Việt Nam hay không.

Chuyên gia nhấn mạnh, giới làm phim nên thay đổi quan niệm về dòng phim kinh dị. Thay vì nghĩ đây là con đường ngách có kinh phí thấp và đạt doanh thu “làng nhàng”, hãy mạnh dạn đầu tư số tiền lớn, sản xuất kỹ lưỡng từ nội dung, hình ảnh, bối cảnh, phục trang, diễn viên… để tạo nên những tác phẩm “bom tấn”.

“Tôi vẫn chờ đợi một ngày điện ảnh Việt Nam có phim bom tấn kinh dị, có những tác phẩm hay và sâu sắc, chạm mốc 200-300 tỷ đồng doanh thu. Mọi người đừng nghĩ rằng phim kinh dị bỏ tiền ít và dễ thu hồi vốn. Nếu những phim như Ma da, Làm giàu với ma… có chất lượng tốt hơn nữa, được đầu tư hơn nữa, thì hoàn toàn có thể đạt 200 tỷ đồng.

Vấn đề ở đây là những nhà làm phim lớn ở Việt Nam thường không nghiêng về hướng phim kinh dị. Hiện tại, những đạo diễn, nhà sản xuất có tiềm lực tài chính mạnh, ê-kíp giỏi và có sẵn lượng khán giả lớn như Trấn Thành, Lý Hải, Thu Trang… đều đi những hướng khác”, ông Việt nói.

Theo chuyên gia, khi làm phim kinh dị, nhiều người thường có tâm lý đây là phim giải trí nên không cần đầu tư, kinh phí thường dưới 25 tỷ đồng. Dàn diễn viên đóng dòng phim này cũng thường không phải ngôi sao màn ảnh. Mọi thứ trở thành một vòng luẩn quẩn.

“Do đó, giải pháp hữu hiệu nhất là phải có những con người thật sự giỏi, có tiềm năng, có tài chính mạnh mới tạo được cú hích cho tương lai mảng phim kinh dị”, chuyên gia góp ý.

Bên cạnh đó, chuyên gia Nguyễn Phong Việt cho biết thêm, mảng phim kinh dị có thể khai thác theo hướng sản xuất phim dài tập, chiếu trên các nền tảng trực tuyến trong nước và nước ngoài.

“Như trường hợp phim Tết ở làng địa ngục và Tiệm ăn của quỷ, giới làm phim có thể chọn hướng đi này, không nhất thiết phải làm phim chiếu rạp. Ít nhất chúng ta có thể làm những bộ phim 8-10 tập, hướng đến thị trường Đông Nam Á với đầu ra ổn định.

So với các dòng phim khác, phim kinh dị phát hành ở thị trường quốc tế có nhiều cơ hội hơn. Khán giả nước ngoài rất yêu thích phim kinh dị nên nhà làm phim sẽ dễ giới thiệu, bán phim của họ. Tuy nhiên, vấn đề là chúng ta có khả năng đi đường dài hay không”, ông Việt nói.