Đền thờ Sùng Chỉ thuộc thôn Đông Vinh, xã Tùng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Đây là quê hương của danh nhân Hà Tông Mục (1653-1707) – một tiến sĩ, danh thần nổi tiếng thời Lê Trung Hưng, có nhiều công trạng đối với đất nước.
Phía trong khuôn viên đền thờ đang lưu giữ tấm bia Sùng Chỉ, hiện vật dựng vào năm 1696, được công nhận bảo vật quốc gia vào năm 2019.
Đây là hiện vật độc bản, nặng hơn một tấn, làm bằng đá xanh cao 1,6m, đặt trên đế ba cấp rộng 89cm, thân bia kích thước 94x58cm.
Mái che tấm bia hình nón úp, đỉnh có hình hồ lô.
Trên thân bia là nhiều họa tiết trang trí theo kiến trúc thế kỷ XVII-XVIII (thời Lê – Trịnh), các áng mây cuộn xoắn lại cả hai đầu, phía sau mỗi áng mây có một dải mây cong vút.
Thân bia được chia làm 4 mặt, mỗi mặt đều khắc các đại từ và câu đối chữ Hán. Bia cung cấp thông tin xuất thân, quá trình làm quan của Hà Tông Mục cũng như những đóng góp của ông đối với đất nước, đặc biệt trong thời kỳ nhà Lê Trung Hưng.
Trong khuôn viên đền thờ Sùng Chỉ còn có các hiện vật quý khác như bia ghi công mẹ vợ danh nhân Hà Tông Mục (bia nhỏ), tượng voi, lư hương (đã gãy) cùng một sạp đá lớn để ông dùng uống trà, đánh cờ thuở trước.
Thời gian qua, do không được trùng tu, tôn tạo, bảo quản đúng cách, khuôn viên đền thờ, tấm bia Sùng Chỉ (bảo vật quốc gia) và các hiện vật đã xuống cấp. Để bảo vệ những cổ vật này, con cháu dòng tộc họ Hà lắp đặt hệ thống mái che nhằm bảo quản, tránh ảnh hưởng khi thời tiết khắc nghiệt. Song, đó chỉ là giải pháp tạm thời.
Hàng ngày, tấm bia bảo vật quốc gia cùng các hiện vật cổ bị ảnh hưởng, tác động bởi yếu tố bên ngoài như thời tiết nắng mưa, cỏ dại mọc xung quanh, rêu mốc phủ bám.
Một số bề mặt bia Sùng Chỉ đã bị bào mòn, không còn nhìn được rõ chữ.
Xung quanh vị trí mái che của các hiện vật, đường đi, lối vào đều có cây dại mọc um tùm.
Vị trí nơi lưu giữ bia Sùng Chỉ – chấm đỏ (Ảnh: Google Maps).
Trao đổi với phóng viên Dân trí, đại diện Bảo tàng Hà Tĩnh (thuộc Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh) cho biết sở, ngành chuyên môn từng cử đoàn kiểm tra và có văn bản đề xuất phương án về việc bảo quản bảo vật quốc gia bia Sùng Chỉ.
Sở, ngành chuyên môn đề xuất sử dụng nguồn ngân sách địa phương, kinh phí từ dòng tộc họ Hà và xin thêm nguồn kinh phí từ Trung ương để xây mái che theo kiến trúc truyền thống, làm biển chỉ dẫn di tích và vệ sinh môi trường.
“Tuy nhiên, hiện vật này hiện thuộc sở hữu của dòng tộc họ Hà nên triển khai khó khăn. Chúng tôi cũng đã trao đổi với đại diện dòng họ. Từ đó, nắm được thông tin, họ đang xây dựng quy hoạch và huy động nguồn lực con, cháu để thực hiện. Trước mắt, ngành chuyên môn đôn đốc, nhắc nhở chủ sở hữu phải thường xuyên phân công người vệ sinh sạch sẽ, cắt tỉa cây cối tại nơi lưu giữ bảo vật”, vị này thông tin.
Source link: https://dantri.com.vn/xa-hoi/canh-tuong-kho-tin-ve-noi-luu-giu-tam-bia-bao-vat-quoc-gia-hon-300-nam-tuoi-20250710143259758.htm
