Căn bệnh gây nhiễm trùng huyết, 135.000 ca tử vong/năm: Việt Nam thế nào?

Căn bệnh gây nhiễm trùng huyết, tỷ lệ tử vong cao

Tại chuỗi hội thảo khoa học “Tối ưu hóa dự phòng bệnh não mô cầu xâm lấn: Từ bằng chứng lâm sàng đến dữ liệu đời thực” diễn ra ở TPHCM và Hà Nội vừa qua, các chuyên gia đã chia sẻ góc nhìn toàn diện về tình hình dịch tễ học và gánh nặng bệnh tật của căn bệnh nguy hiểm này tại Việt Nam.

Theo đó, bệnh não mô cầu xâm lấn do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra. Vi khuẩn này được chia thành 12 nhóm huyết thanh khác nhau. Trong đó, các nhóm A, B, C, W và Y phổ biến và nguy hiểm nhất, gây ra 96% số ca mắc bệnh não mô cầu xâm lấn trên toàn cầu.

Hai thể bệnh thường gặp là nhiễm khuẩn huyết và viêm màng não. Mặc dù đây không phải là căn bệnh thường gặp, nhưng các trường hợp nhiễm khuẩn xâm lấn có thể dẫn đến tử vong chỉ trong vòng 24 giờ sau khi khởi phát triệu chứng.    

Bệnh não mô cầu xâm lấn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở trẻ dưới 1 tuổi đến 4 tuổi, thanh thiếu niên từ 14 tuổi đến 23 tuổi, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch suy giảm.

Nguy cơ mắc bệnh cũng cao hơn ở những người sống trong môi trường tập thể đông đúc như nhà trẻ, trường học, ký túc xá, doanh trại quân đội, hoặc những người đi du lịch đến các khu vực đang có nhiều ca mắc bệnh.

Phó giáo sư Cao Hữu Nghĩa, Trưởng Bộ môn Khoa học Y sinh, Viện Pasteur TPHCM, cho biết bệnh não mô cầu xâm lấn có thể gây nhiễm trùng huyết và tổn thương não nghiêm trọng. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên đến hơn 50%.

Trong số các bệnh nhân sống sót, hơn 10% phải đối mặt những di chứng nặng nề như mất thính lực, suy giảm nhận thức, động kinh hoặc tàn tật do hoại tử chi. Ngay cả khi được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, vẫn có 5-10% bệnh nhân tử vong, thường trong vòng 24-48 giờ sau khi khởi phát triệu chứng.

Bệnh não mô cầu xâm lấn phổ biến ở khắp nơi trên thế giới. Bệnh thường xuất hiện rải rác và có khả năng bùng phát thành dịch, với khoảng 25% người nhiễm vi khuẩn không có biểu hiện triệu chứng điển hình và trên 50% số người khoẻ mang vi khuẩn não mô cầu.

Các chuyên gia nói thêm, bệnh lây truyền qua đường hô hấp, chủ yếu do hít phải dịch tiết mũi, hầu, họng bắn ra từ người mang vi khuẩn. Mỗi năm, trên toàn thế giới có hơn 1,2 triệu trường hợp bệnh não mô cầu xâm lấn được báo cáo, với 135.000 ca tử vong ước tính.

Riêng tại Việt Nam, theo số liệu của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, tỷ lệ mắc bệnh trong khoảng thời gian 1991-2000 là 2,3/100.000 dân. Bệnh xếp thứ 6 trong 10 bệnh truyền nhiễm có tỷ lệ tử vong cao nhất (0,03/100.000 dân).

Bệnh não mô cầu xâm lấn có thể xuất hiện quanh năm, nhưng nguy cơ bùng phát dịch thường tăng cao vào mùa thu, đông và xuân, đặc biệt ở các xã vùng núi biên giới.

Phòng bệnh thế nào?

Phó giáo sư Cao Hữu Nghĩa chia sẻ, theo hướng dẫn dự phòng bệnh não mô cầu của Hội Y học dự phòng Việt Nam, để phòng bệnh cần chủ động tiêm vaccine phòng ngừa sớm.

Trong đó, ưu tiên nhóm nguy cơ cao là trẻ em (đặc biệt trẻ dưới 1 tuổi), thanh thiếu niên, người lớn tuổi, người có bệnh nền và những người sống hoặc làm việc tại ở những nơi tập trung đông người như trường học, nhà dưỡng lão, doanh trại quân đội…

Bên cạnh tiêm chủng, chuyên gia khuyến nghị kết hợp những biện pháp dự phòng khác để nâng cao hiệu quả bảo vệ bệnh. Cụ thể, khi có tiếp xúc với người mắc, cần tuân theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ.

Người dân nên đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người có triệu chứng hô hấp, giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên, súc miệng và vệ sinh mũi họng. Ngoài ra, cần duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, luyện tập thể dục và đảm bảo không gian sống thông thoáng cũng giúp tăng cường đề kháng.

Khi xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ, cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.