Những sự cố thương tâm gần đây liên quan đến tập luyện thể thao đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về các rủi ro tiềm ẩn khi vận động cường độ cao. Từ trường hợp một trọng tài V-League đột tử khi kiểm tra thể lực đến một thanh niên 20 tuổi ngưng tim lúc tập gym, tất cả đều cho thấy việc gắng sức không đúng cách có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.
Nguyên nhân gây ngừng tim đột ngột khi tập luyện quá sức
Theo BS.CKII Phan Tất Khánh Dương, khoa Nội Tổng hợp tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn (TPHCM), vận động thể lực mạnh nếu không được thực hiện đúng phương pháp có thể gây ra nhiều biến cố sức khỏe nghiêm trọng. Nguyên nhân sâu xa thường đến từ các bệnh lý tim mạch tiềm ẩn mà người tập không hề hay biết.
Một số rối loạn nhịp tim nguy hiểm như hội chứng Brugada, hội chứng QT dài, hay rung thất vô căn có thể là thủ phạm gây ngừng tim đột ngột mà không có triệu chứng báo trước. Các bệnh lý này thường mang tính di truyền, liên quan đến các bất thường về gen và chỉ có thể được phát hiện thông qua các phương pháp khám sàng lọc tim mạch chuyên sâu.
Theo thống kê của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), mỗi năm tại Mỹ có khoảng 356.000 ca ngừng tim đột ngột, trong đó 5-10% xảy ra ở người dưới 35 tuổi và thường liên quan đến hoạt động gắng sức.
Nhận biết dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang quá tải
Theo khuyến nghị, người trưởng thành nên duy trì khoảng 5 giờ vận động cường độ trung bình hoặc 2,5 giờ cường độ cao mỗi tuần. Khi tập luyện vượt quá ngưỡng này mà không có thời gian phục hồi hợp lý, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái quá tải.
Trong quá trình vận động cường độ cao, nhịp tim có thể tăng vọt lên 150-200 nhịp/phút và nhu cầu oxy của cơ thể tăng gấp 4-6 lần. Nếu cơ thể không được cung cấp đủ nước, điện giải (natri, kali) hoặc đang có sẵn bệnh tim mạch, hệ tuần hoàn sẽ không đáp ứng kịp, dẫn đến thiếu máu cơ tim, rối loạn nhịp và nguy cơ ngừng tim.
Bác sĩ Dương nhấn mạnh, khả năng cứu sống nạn nhân phụ thuộc rất lớn vào “15 phút vàng” xử trí ban đầu. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo là cực kỳ quan trọng. Hãy chú ý đến các biểu hiện như chóng mặt, đau đầu, chuột rút kéo dài, tim đập nhanh bất thường hoặc cảm giác khó thở.
“Nếu bạn cảm thấy đau ngực liên tục trên 10-15 phút, đặc biệt khi kèm theo khó thở, hãy ngừng tập ngay lập tức và đến cơ sở y tế gần nhất. Đây có thể là dấu hiệu của nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim hoặc các biến cố mạch máu nghiêm trọng khác”, bác sĩ Dương cảnh báo.
