Vì sao nhiều phụ nữ đau bụng dữ dội khi đến kỳ kinh nguyệt?

Những nguyên nhân gây ra đau bụng kinh 

Theo bác sĩ Nguyễn Phối Hiền, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – cơ sở 3, đau bụng kinh là tình trạng đau bụng xuất hiện khi hành kinh, có thể đau từ vùng hạ vị lan lên ức, xuống đùi hoặc khắp bụng.

Cơn đau thường mang tính chất từng đợt, đôi khi chỉ là cảm giác nặng vùng bụng dưới. Một số phụ nữ có thể kèm theo các triệu chứng như đau đầu, căng tức vú hoặc mệt mỏi.

Theo y học hiện đại, trước đây người ta cho rằng thống kinh xuất hiện do tử cung kém phát triển, hoặc lỗ trong cổ tử cung co thắt khiến máu kinh khó thoát ra, làm tăng co bóp tử cung gây đau.

Ngày nay, các nghiên cứu cho thấy khi hành kinh, các tế bào nội mạc bị hoại tử tạo ra menotoxin làm co thắt tử cung và co mạch máu, dẫn đến thiếu oxy mô và gây đau. Ngoài ra, nồng độ prostaglandine cao trong nội mạc và máu kinh của người bị thống kinh cũng góp phần kích thích co bóp mạnh tử cung, làm tăng cảm giác đau.

Đau bụng kinh được chia thành hai dạng. Đau bụng kinh nguyên phát thường xảy ra ở các chu kỳ đầu tiên, chủ yếu liên quan đến yếu tố căng thẳng tinh thần khi thấy máu kinh xuất hiện. Đau bụng kinh thứ phát thường khởi phát muộn hơn, do nguyên nhân bệnh lý như viêm nhiễm, u xơ tử cung hoặc lạc nội mạc tử cung. 

Trong khi đó, theo y học cổ truyền, thống kinh phát sinh do khí huyết vận hành không thông, gây ứ trệ trong tử cung. Nguyên nhân có thể do hàn thấp xâm nhập khi sinh hoạt trong môi trường lạnh ẩm, ăn nhiều thực phẩm lạnh, do tinh thần căng thẳng hoặc do khí huyết hư nhược.

Bên cạnh dùng thuốc để giảm đau bụng kinh, y học cổ truyền còn áp dụng nhiều phương pháp không dùng thuốc như điện châm, hào châm, cấy chỉ, xoa bóp và cứu ngải. 

Lối sống lành mạnh giúp giảm đau bụng kinh 

Theo bác sĩ Hiền, việc điều chỉnh lối sống đóng vai trò quan trọng giúp giảm đau và điều hòa kinh nguyệt. Người bệnh nên tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội hoặc các bài tập dưỡng sinh giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm co thắt tử cung. Thư giãn bằng thiền, hít thở sâu, ngủ đủ giấc và đúng giờ cũng hỗ trợ giảm đau hiệu quả.

Bên cạnh đó, chườm ấm vùng bụng dưới bằng túi chườm, chai nước ấm hoặc miếng dán nhiệt là cách đơn giản giúp cơ tử cung giãn ra và giảm co bóp. Uống trà gừng, trà quế, trà hoa cúc hoặc trà bạc hà ấm giúp thư giãn, giảm co thắt và làm ấm cơ thể.

Massage nhẹ nhàng vùng bụng dưới theo chiều kim đồng hồ với dầu ấm như dầu gừng, dầu quế hoặc tinh dầu oải hương cũng giúp máu lưu thông tốt hơn. Xoa bóp vùng thắt lưng cũng có tác dụng giảm đau vì đây là vùng liên quan đến tử cung.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp cải thiện sức khỏe trong kỳ kinh. Mọi người nên hạn chế đồ ăn cay, lạnh, nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, nước tăng lực, cà phê, trà đặc và thịt chế biến sẵn.

Thay vào đó, nên bổ sung nhiều rau xanh như cải bó xôi, cải xanh; trái cây như chuối, bơ; thực phẩm chứa omega-3 như cá hồi, hạt chia, óc chó; cùng các loại hạt giàu canxi, magie và vitamin B6 giúp giảm co thắt và cải thiện tâm trạng.

Ngoài ra, nên tăng thực phẩm giàu sắt như thịt bò, thịt gà, hải sản, lòng đỏ trứng, đậu đỏ, mè đen và nho khô để bù đắp lượng máu mất trong kỳ kinh. Uống nước ấm thay vì nước lạnh giúp cơ thể duy trì tuần hoàn ổn định.

Tắm nước ấm hoặc ngâm chân với muối và gừng cũng giúp cơ thể thư giãn, giảm đau bụng kinh. Chị em có thể ngâm chân mỗi tối 15-20 phút trước kỳ kinh 3-5 ngày, trong kỳ nếu sức khỏe cho phép và sau kỳ nên duy trì 2-3 lần/tuần. Nhiệt độ nước nên giữ ở mức 38 đến 42 độ C, có thể thêm gừng tươi đập dập, muối hạt và vài giọt tinh dầu oải hương hoặc bạc hà để tăng hiệu quả thư giãn.

Khi tắm toàn thân, chị em nên giữ nước ở khoảng 37-40 độ C và không tắm quá lâu để tránh mất nước hoặc tụt huyết áp.

Bác sĩ Hiền cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của theo dõi chu kỳ kinh nguyệt. Việc này giúp người phụ nữ chủ động chăm sóc cơ thể, điều chỉnh nghỉ ngơi và vận động phù hợp trước và trong kỳ kinh.

Chị em cũng cần tránh làm việc quá sức, thức khuya, tắm nước lạnh, bơi nước lạnh hoặc tập thể dục cường độ cao trong những ngày này.