Ngày 11/4, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã công bố thông tin về một trường hợp ngộ độc nguy hiểm do ăn củ ấu tàu. Bệnh nhân là một phụ nữ 56 tuổi, nhập viện trong tình trạng tụt huyết áp, đau bụng, buồn nôn, tê bì môi và chân tay sau khi ăn một lượng lớn củ ấu tàu. Đây là một lời cảnh báo mạnh mẽ về nguy cơ ngộ độc từ loại củ này, đặc biệt khi sử dụng với số lượng lớn.
Nguyên Nhân và Triệu Chứng Ngộ Độc
Người nhà của bệnh nhân cho biết, đây không phải lần đầu tiên bà ăn củ ấu tàu. Trước đó, bà đã ăn nhiều lần nhưng với số lượng ít hơn và không gặp bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, lần này, sau khi ăn một lượng lớn củ ấu tàu thay cơm, bà xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng và được gia đình đưa đi cấp cứu.
Kết quả xét nghiệm và chẩn đoán cho thấy bệnh nhân bị ngộ độc aconitin – một chất độc có trong củ ấu tàu. Sau khi được điều trị tích cực, bệnh nhân đã hồi phục dần và xuất viện sau 4 ngày điều trị.
Củ ấu tàu có thể gây ngộ độc nguy hiểm
Các Trường Hợp Ngộ Độc Khác
Trước đó, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cũng đã tiếp nhận một nam bệnh nhân khỏe mạnh từ Nam Định, được đưa vào viện trong tình trạng tê bì chân tay, ngất xỉu và mất kiểm soát đại tiểu tiện sau khi sử dụng củ ấu tàu để tăng cường sức khỏe xương khớp.
Nam bệnh nhân cho biết, từ khi còn trẻ, anh đã thường xuyên ăn và uống nước củ ấu tàu để tăng sức khỏe và sức chịu đòn, tránh đau khi tập võ. Anh biết củ ấu tàu có độc tính nên chỉ sử dụng một lượng nhỏ, luộc kỹ và ăn củ cũng như uống nước. Tuy nhiên, lần này, anh đã chạy nhiều vòng và tự gây nôn nhưng tình trạng không cải thiện.
Kết quả xét nghiệm nước tiểu của bệnh nhân phát hiện chất độc aconitin và anh cũng có dấu hiệu tổn thương cơ tim. Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm Chống độc, củ ấu tàu chứa độc tính aconitin, thuộc nhóm độc bảng A, gây ảnh hưởng lên tim, thần kinh và tiêu hóa. Chỉ với một lượng rất nhỏ cũng có thể gây tử vong, cụ thể là liều 1mg có thể gây ngộ độc nặng và 2-3mg đủ để khiến một người trưởng thành tử vong.
Triệu Chứng và Xử Lý Ngộ Độc Aconitin
Aconitin gây ngộ độc rất nhanh, các triệu chứng có thể xuất hiện ngay lập tức hoặc sau vài phút, vài giờ sau khi ăn củ, rễ, lá hoặc uống dịch chiết từ cây ấu tàu. Ngộ độc aconitin thường biểu hiện qua rối loạn tiêu hóa sớm (buồn nôn, đau bụng), sau đó là các triệu chứng thần kinh (tê bì môi, lưỡi, chân tay, chóng mặt) và tim mạch (tụt huyết áp, loạn nhịp, ngừng tim).
Tuy nhiên, các dấu hiệu này rất dễ nhầm với sốc phản vệ. Không ít bệnh nhân khi vào viện đã được điều trị theo phác đồ sốc phản vệ nhưng không đáp ứng. Do đó, chuyên gia khuyến cáo, khi bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng nêu trên, cần khai thác kỹ tiền sử để có hướng điều trị kịp thời.
Cảnh Báo Về Củ Ấu Tàu
Củ ấu tàu (còn gọi là củ gấu tàu, xuyên ô, thảo ô) là một loại dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền, thường được dùng làm rượu thuốc để xoa bóp, chữa các chứng đau, tê, nhức, mỏi xương khớp. Nhiều trường hợp người dân khi đi du lịch, được giới thiệu củ ấu tàu như một đặc sản, thuốc chữa bách bệnh, đã mua về sử dụng, thậm chí nấu cháo ăn và bị ngộ độc.
Ngoài ra, còn có một dạng củ ấu tàu đã qua bào chế để giảm độc tính, gọi là phụ tử chế. Tuy nhiên, Trung tâm Chống độc từng tiếp nhận nhiều bệnh nhân ngộ độc kể cả khi dùng phụ tử chế.
Vì vậy, chuyên gia khuyến cáo củ ấu tàu rất độc, người dân tuyệt đối không nên ăn hoặc uống mà chỉ sử dụng dạng bôi ngoài da, nhằm phòng ngừa nguy cơ ngộ độc nguy hiểm.
Kết Luận
Ngộ độc củ ấu tàu là một mối nguy hiểm thực sự và cần được cảnh báo rộng rãi. Những trường hợp ngộ độc nghiêm trọng đã được ghi nhận tại các bệnh viện lớn như Bệnh viện 108 và Bệnh viện Bạch Mai. Để bảo vệ sức khỏe, người dân cần tuân thủ các khuyến cáo của chuyên gia y tế và không sử dụng củ ấu tàu để ăn uống.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về ngộ độc củ ấu tàu hoặc cần tư vấn y tế, hãy liên hệ ngay với các cơ sở y tế uy tín để được hỗ trợ kịp thời.
Tài Liệu Tham Khảo
- Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
- Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai
