Ăn nhầm so biển cực độc, người đàn ông ở TPHCM suýt mất mạng

Nguy kịch vì ăn nhầm loại so biển độc như cá nóc

Ngày 10/6, Bệnh viện Nhân dân 115 (TPHCM) cho biết, các bác sĩ khoa Cấp cứu tổng hợp cùng khoa Hồi sức tích cực và chống độc của đơn vị này đã xử trí thành công một ca ngộ độc nặng ít gặp do ăn con so biển.

Bệnh nhân nam 52 tuổi, được chuyển từ tuyến dưới lên trong tình trạng suy hô hấp giảm oxy máu nặng, yếu liệt cơ toàn thân, SpO2 chỉ còn 30%.

Trước đó, người bệnh tự chế biến và ăn con so biển bắt được ở Cần Giờ. Khoảng 30 phút sau, ông bắt đầu có triệu chứng tê miệng, cứng hàm, tê lưỡi, yếu dần tay chân rồi nhanh chóng chuyển sang suy hô hấp.

Tại bệnh viện địa phương, người bệnh được xác định ngộ độc tetrodotoxin do ăn nhầm con so biển, một loài có hình dạng giống con sam nhưng chứa độc tố cực kỳ nguy hiểm.

Theo BSCKI Nguyễn Hữu Tín, Bệnh viện Nhân dân 115, tetrodotoxin là một loại độc tố thần kinh cực mạnh, có trong một số loài sinh vật biển như cá nóc, con so biển, bạch tuộc vòng xanh…

Tetrodotoxin không có thuốc giải đặc hiệu, chỉ cần một lượng nhỏ cũng có thể gây liệt cơ hô hấp, dẫn đến ngừng thở và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Điều đặc biệt nguy hiểm là độc tố này không bị phá hủy bởi nhiệt. Nên dù đã nấu chín, nguy cơ ngộ độc vẫn tồn tại nguyên vẹn.

Bệnh nhân sau khi nhập viện được nhanh chóng đặt nội khí quản, hỗ trợ thở máy và chuyển ngay tới khoa Hồi sức tích cực và chống độc.

Nhận định đây là ca ngộ độc nặng và không có thuốc giải độc đặc hiệu, các bác sĩ đã áp dụng kỹ thuật lọc máu hấp phụ độc chất liên tục để tăng hiệu quả với những chất có thể tích phân bố cao như tetrodotoxin. 

Sau 2 ngày điều trị tích cực, người bệnh đã phục hồi sức cơ hô hấp, rút ống nội khí quản an toàn và xuất viện vài ngày sau đó trong tình trạng hoàn toàn ổn định.

Phân biệt kỹ sam và so biển

Tại Việt Nam, so biển thường bị nhầm lẫn với sam biển, nhất là khi mua ở chợ hoặc đánh bắt ven biển. Việc ăn nhầm 2 con vật có thể gây hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong.

Cụ thể, sam biển là một loại hải sản phổ biến, thường được chế biến thành các món ăn hấp dẫn với hàm lượng dinh dưỡng cao, chứa nhiều protein, omega-3, vitamin nhóm B và khoáng chất có lợi cho sức khỏe.

Sam biển có đuôi hình tam giác, có gai trên gờ đuôi; to khoảng 30-40cm và thường đi thành cặp. 

Trong khi đó, con so có hình dáng gần giống con sam nhưng chứa Tetrodotoxin. Đây là một loại độc tố thần kinh cực mạnh tương tự như cá nóc. Tùy lượng độc tố ăn phải và thể trạng, biểu hiện ngộ độc có thể từ nhẹ tới nặng, thậm chí đe dọa tính mạng do liệt cơ hô hấp.

Con so có đuôi tròn, không có gai; kích thước khoảng 20-25cm và thường đi một mình. 

Bác sĩ Tín khuyến cáo, người dân sau khi ăn con sam (nhưng có thể đã nhầm lẫn với con so) xuất hiện các triệu chứng như tê bì môi, lưỡi, tay chân, chóng mặt, buồn nôn, yếu cơ, khó thở cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Nạn nhân tuyệt đối không tự điều trị tại nhà, vì độc tố tetrodotoxin trong con so có thể gây liệt cơ và suy hô hấp nguy hiểm.

Ngoài ra, mọi người tuyệt đối không ăn các loài hải sản không rõ nguồn gốc, nhất là các loài dễ bị nhầm lẫn như sam và so; không tự ý chế biến, sử dụng các loại cá, ốc, sinh vật biển lạ.