Bác sĩ tiết lộ những chuyện “éo le” khi tầm soát, điều trị ung thư vú

Trong tọa đàm “Giải mã căn bệnh nguy hiểm hàng đầu ở phụ nữ” do báo Dân trí phối hợp Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn tổ chức ngày 8/10, PGS.TS.BS Vũ Hữu Vĩnh, Trưởng khoa Ngoại lồng ngực, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn chia sẻ về thực trạng bệnh ung thư vú hiện nay.

Phụ nữ phải là “người thầy thuốc đầu tiên” phát hiện bệnh

Theo bác sĩ Vĩnh, ung thư vú thường gặp ở phụ nữ trên 40 tuổi, dựa trên các tài liệu y khoa và thực tế lâm sàng. Không giống các loại ung thư khác, bệnh này dễ nhận ra nếu người phụ nữ chú ý các dấu hiệu, thông qua kiểm tra hàng ngày.

Cụ thể, triệu chứng ban đầu của ung thư vú là thay đổi bất thường về mật độ mô vú. Khi sờ vào có thể cảm giác có khối cứng, dày lên hoặc mất độ mềm mại vốn có. Một số trường hợp có thể kèm đau nhẹ.

Chính vì rất dễ nhận diện triệu chứng bệnh, chị em trong mọi độ tuổi cần thường xuyên tự kiểm tra mô ngực, phát hiện sớm bất thường. Tuy nhiên trong một số trường hợp, khối u ác tính ở vú sẽ bị nhầm với xơ tuyến vú, vì đều có dấu hiệu mô dày lên bất thường.

Lúc này, chị em cần đi khám tại các cơ sở uy tín để siêu âm hoặc xét nghiệm chuyên sâu và được bác sĩ chuyên khoa đánh giá, xác định bệnh.

Mặc dù ung thư vú dễ phát hiện, nhưng trong hơn 40 năm gắn bó với chuyên ngành Ngoại Tim mạch – Lồng ngực, PGS Vũ Hữu Vĩnh không ít lần tiếp nhận những trường hợp phát hiện bệnh khi ở tình trạng đã nặng, tế bào đã di căn ra nhiều bộ phận, không thể phẫu thuật cắt bỏ khối u.

Trong tình huống này, ông cùng ê-kíp xử lý tối đa triệu chứng, dù hầu hết chỉ mang tính giải quyết tạm thời, kéo dài thêm sự sống cho bệnh nhân.

PGS.TS.BS Vũ Hữu Vĩnh chia sẻ, ung thư vú có thể phát hiện sớm qua các dấu hiệu dễ nhận biết (Ảnh: Nam Anh).

“Việc tự kiểm tra kết hợp với gặp bác sĩ và thực hiện chẩn đoán hình ảnh rất quan trọng, để phân biệt xơ vú và ung thư. Nhưng trước hết, bản thân chị em phải là người thầy thuốc đầu tiên của mình, để bằng mọi giá phải phát hiện bệnh ở giai đoạn càng sớm càng tốt”, bác sĩ Vĩnh nhấn mạnh.

Dù nhấn mạnh tầm quan trọng của ý thức tự kiểm tra sức khỏe thường xuyên, chuyên gia tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn cũng đề nghị chị em không quá lo lắng, dẫn đến đi tầm soát ồ ạt hoặc dùng quá nhiều các gói khám sức khỏe “VIP”. Điều này vừa gây tốn kém tài chính, vừa không cần thiết.

Theo đó, phụ nữ hãy nghĩ đến việc tầm soát ung thư vú định kỳ mỗi năm một lần từ thời điểm 40 tuổi. Nhóm tuổi trẻ hơn chỉ nên đi tầm soát khi phát hiện dấu hiệu bất thường hoặc làm những xét nghiệm phù hợp với thể trạng, dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Có thể xử lý khối u và tái tạo ngực trong một lần mổ

PGS Vũ Hữu Vĩnh cho biết, đối với những trường hợp được chẩn đoán nghi ngờ mắc ung thư vú, bệnh nhân không nên quá hoang mang. Bởi khi phát hiện bất thường trên kết quả cận lâm sàng, bệnh nhân sẽ được làm thêm xét nghiệm chuyên sâu để xác định có phải khối u ác tính hay không.

Nếu đó là ung thư, các bác sĩ sẽ tiếp tục đánh giá giai đoạn bệnh, song song với việc phối hợp đa chuyên khoa như Ung bướu, Ngoại khoa, Y học hạt nhân… để lên phương án điều trị phù hợp.

Ở bệnh nhân ung thư giai đoạn đầu, khối u chưa di căn, phẫu thuật đóng vai trò quan trọng. Hậu phẫu thuật, bệnh nhân có thể cần hóa trị, xạ trị hoặc dùng thuốc nhắm đích nếu có đột biến gen.

Chuyên gia phân tích, dù phẫu thuật là điều bắt buộc để loại bỏ các mô bệnh trong điều trị ung thư vú, nhưng mức độ phẫu thuật thế nào tùy thuộc vào tình trạng, kích thước, vị trí và mức độ xâm lấn của khối u.

Trước đây, bệnh nhân sẽ phải cắt triệt để bầu ngực. Nhưng hiện nay nhờ các tiến bộ y học, bác sĩ sẽ cân nhắc cắt vừa đủ để chữa bệnh, đồng thời bảo tồn và tái tạo bầu ngực. Việc này không chỉ mang lại giá trị sức khỏe, tâm lý, thẩm mỹ cho người bệnh, mà còn góp phần gìn giữ hạnh phúc gia đình, nâng cao chất lượng cuộc sống bệnh nhân.

“Chỉ cần giữ được núm vú và người bệnh chưa xuất hiện di căn, các phẫu thuật viên có thể bảo tồn và tái tạo tuyến vú cho chị em chỉ trong 1 ca phẫu thuật. Nhiều ca bệnh sau khi được xử lý khối u và tái tạo vú có thể quay lại cuộc sống bình thường, và thậm chí những người xung quanh không nhận ra họ từng phải cắt bỏ bầu ngực.

Tôi nhớ mãi về hai bệnh nhân nữ khoảng 35 tuổi cùng cơ quan, cùng mắc ung thư vú. Họ đến bệnh viện để phẫu thuật và tái tạo ngực, nhưng đều xin công ty “đi du lịch”. Tôi hỏi ra mới biết, cả hai đều đi phẫu thuật và tái tạo ngực. Hai chị em ngồi cạnh bên, chỉ biết nhìn nhau cười…”, bác sĩ kể.

Theo dõi tọa đàm, nhiều độc giả thắc mắc, sau khi cắt bỏ tuyến vú vì mắc ung thư có thể cho con bú hay không. Trưởng khoa Ngoại tổng quát, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn chia sẻ, nếu cắt toàn bộ tuyến vú sẽ không còn mô tiết sữa, nhưng bên ngực không bị cắt vẫn có thể hoạt động bình thường.

Với phụ nữ trẻ, nếu chỉ cắt một phần vú, khả năng tiết sữa dù có thể bị ảnh hưởng nhưng còn tùy thuộc vào mức độ cắt bỏ và vị trí khối u.

Bác sĩ Vĩnh cũng cảnh báo việc có thể khó phát hiện khối u gây ung thư vú đối với các chị em đã nâng ngực. Tuy nhiên, nếu có ý thức kiểm tra sức khỏe thường xuyên, phụ nữ cũng không nên quá lo lắng.

“Phái đẹp cần duy trì tự kiểm tra ngực để phát hiện sớm các bất thường và kịp thời can thiệp”, PGS Vũ Hữu Vĩnh nhắc lại lời khuyến cáo.

Theo dữ liệu GLOBOCAN mới nhất của Cơ quan Nghiên cứu Quốc tế về Ung thư (IARC) thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư vú là loại ung thư phổ biến thứ hai toàn cầu, với khoảng 2,2 triệu ca mắc mới và hơn 666.000 ca tử vong trong năm 2022. Tại Việt Nam, căn bệnh này phổ biến và gây ra khoảng 10.000 ca tử vong mỗi năm, chiếm 1/3 tổng số ca ung thư ở nữ giới.