Kiểm soát bán thuốc kê đơn và thuốc kiểm soát đặc biệt tại TPHCM

Sở Y tế TPHCM đã tiến hành kiểm tra nhiều nhà thuốc trên địa bàn sau khi nhận được thông tin phản ánh từ báo Dân trí về tình trạng bán thuốc kê đơn và thuốc kiểm soát đặc biệt bất chấp quy định. Qua kiểm tra, cơ quan chức năng đã phát hiện một số sai phạm và đang tiến hành các biện pháp xử lý theo quy định pháp luật.

Nhà thuốc và công ty dược lên tiếng

Đại diện FPT Long Châu cho biết, đơn vị này sở hữu mạng lưới hơn 2.025 nhà thuốc trên toàn quốc. Hệ thống của Long Châu đã đầu tư vào kho tổng dược phẩm lớn ở cả phía Bắc và phía Nam, đáp ứng các tiêu chuẩn GDP, GPP, FM và GSP. Hệ thống quản lý kho IMS theo dõi toàn bộ quá trình luân chuyển hàng hóa theo thời gian thực, cùng hệ thống RWM quản lý toàn bộ kho từ lúc nhập hàng, kiểm soát số lượng hàng hóa cần soạn mỗi ngày.

Khi tiếp nhận đơn thuốc hợp lệ từ bác sĩ, đội ngũ dược sĩ của Long Châu sẽ tiến hành tư vấn kỹ lưỡng cho bệnh nhân, đảm bảo các tiêu chí đúng bệnh, đúng thuốc, đúng liều lượng và đúng giá. Hệ thống còn áp dụng AI và các công nghệ khác để kiểm tra, lưu trữ thông tin đơn thuốc, nhắc uống thuốc, đảm bảo tính hợp pháp và an toàn trong quá trình sử dụng. Thuốc không kê đơn có thể được đặt qua website hoặc ứng dụng của hệ thống.

Để kiểm soát tình trạng bán thuốc kê đơn và thuốc kiểm soát đặc biệt, FPT Long Châu cho rằng cần thực hiện đồng thời nhiều giải pháp. Ngoài việc áp dụng chế tài, giải pháp cốt lõi và lâu dài là nâng cao nhận thức của người dân thông qua các chương trình truyền thông, giáo dục tại nhà trường và xã hội. Đồng thời, Long Châu kiến nghị áp dụng chuyển đổi số vào kiểm soát các loại thuốc lưu hành trên thị trường, như sử dụng mã QR code để truy xuất nguồn gốc, số lô, hạn dùng của từng sản phẩm.

Từ ngày 1/1, người dân có thể mua thuốc của FPT Long Châu trực tuyến tại VNeID, sau khi đơn vị này phối hợp với Bộ Công an triển khai dịch vụ xác thực điện tử qua ứng dụng. Long Châu tin rằng, sự phối hợp giữa doanh nghiệp, cơ quan chức năng và công nghệ định danh số như VNeID sẽ giúp việc mua thuốc online trở nên an toàn, hiệu quả và phục vụ tốt hơn cho sức khỏe cộng đồng.

Đại diện Công ty TNHH Dược Phẩm Y Đông cho biết, đơn vị thường xuyên phân phối thuốc cho các bệnh viện. Để kiểm soát chất lượng thuốc, công ty luôn có kế hoạch gọi hàng từ nhà máy kỹ lưỡng, đảm bảo bán hết lô hàng xuất kho trong vòng 3-6 tháng. Nếu kiểm tra phát hiện thuốc có hạn sử dụng dưới 6 tháng, cả công ty lẫn bệnh viện sẽ không nhận hàng.

Công ty có 2 kho bảo quản thuốc thông thường và một kho bảo quản sinh phẩm. Các hàng sinh phẩm sẽ được giao thẳng từ nhà máy đến bệnh viện, kèm theo nhiệt kế theo dõi và phải đảm bảo nhiệt độ từ 2-8 độ C khi giao. Các kho thuốc luôn được kiểm tra kỹ lưỡng để tránh việc xuất hàng hay mua bán tùy tiện.

“Đừng để thuốc kê toa thành thuốc bán tự do”

Dược sĩ chuyên khoa 1 Phạm Ngọc Thảo Uyên, Trưởng khoa Dược tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, cho biết, để một loại thuốc được lưu hành hợp pháp trên thị trường, phải trải qua quy trình đăng ký nghiêm ngặt và được cấp giấy phép lưu hành bởi Bộ Y tế. Sau khi thuốc được cấp phép, các cơ sở sản xuất và kinh doanh vẫn phải chịu sự giám sát chặt chẽ từ Bộ Y tế, Sở Y tế và các đoàn thanh kiểm tra chuyên ngành.

Khoa Dược của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn cam kết tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn “Thực hành tốt bảo quản thuốc” (GSP) theo Thông tư 36/2018/TT-BYT của Bộ Y tế. Bệnh viện cũng thực hiện chặt chẽ các quy định về quy trình quản lý thuốc, đặc biệt là thuốc kê đơn và thuốc kiểm soát đặc biệt.

Thuốc kê đơn chỉ được bệnh viện cấp phát khi có đơn hợp lệ từ người hành nghề khám, chữa bệnh. Trước khi cấp phép, dược sĩ sẽ kiểm tra đơn thuốc về tính hợp lý của thuốc sử dụng, liều dùng, đường dùng, thời gian dùng thuốc, chống chỉ định và xác định đúng người bệnh trước khi cấp phát. Hệ thống phần mềm quản lý dược được thiết kế để không thể cấp phát thuốc kê toa nếu không có đơn thuốc điện tử trong hệ thống.

Đối với thuốc kiểm soát đặc biệt nằm trong nhóm thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất sẽ được bảo quản tại kho, tủ riêng của bệnh viện, có khóa chắc chắn và có phân công người quản lý, cấp phát, theo dõi sổ sách. Thuốc dạng phối hợp trong nhóm kiểm soát đặc biệt sẽ được để khu vực riêng, không nhầm lẫn với các thuốc khác. Bệnh viện thực hiện báo cáo định kỳ và đột xuất theo yêu cầu của Sở Y tế về tình hình sử dụng thuốc kiểm soát đặc biệt.

Dược sĩ Thảo Uyên nhận định, việc buôn bán thuốc giả, thuốc kiểm soát đặc biệt hay thuốc kê toa bất chấp quy định sẽ gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe người dân và ảnh hưởng đến uy tín của ngành dược. Thuốc giả hoàn toàn không có tác dụng điều trị, nếu sử dụng có thể dẫn đến tình trạng bệnh trở nặng, kéo dài thời gian điều trị, thậm chí gây tử vong. Thuốc kiểm soát đặc biệt khi sử dụng không đúng chỉ định và không có sự giám sát của bác sĩ có thể gây nghiện, rối loạn tâm thần và các tác dụng phụ nguy hiểm khác. Việc bán thuốc kê toa không theo đơn sẽ dẫn đến tình trạng lạm dụng kháng sinh, gây kháng thuốc, làm giảm hiệu quả điều trị cho cả cộng đồng.

Để ngăn chặn việc biến thuốc kê toa thành thuốc bán tự do, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Y tế với các cơ quan chức năng và các cơ sở y tế. Việc tăng cường giám sát, thanh tra định kỳ và xử lý nghiêm các vi phạm là cần thiết. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ các cơ sở y tế trong việc đào tạo nhân viên về quy trình cấp phát thuốc và nâng cao ý thức sử dụng thuốc an toàn của người dân.

Kết luận

Việc kiểm soát bán thuốc kê đơn và thuốc kiểm soát đặc biệt là vấn đề cấp bách và cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người dân. Các biện pháp như tăng cường giám sát, áp dụng công nghệ và nâng cao nhận thức cộng đồng là những bước đi quan trọng để đảm bảo an toàn sức khỏe cho người dân. Hãy cùng nhau hành động để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và duy trì uy tín của ngành dược.