Bộ sách giúp học sinh từ lớp 1 đến 12 rèn kỹ năng quản lý tiền bạc

Chiều 18/8, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phối hợp cùng các đơn vị liên quan tổ chức lễ ra mắt bộ sách chuyên đề Giáo dục tài chính.

 Đây là bộ sách hệ thống đầu tiên về tài chính học đường dành cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 12, được xây dựng phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông 2018 và chuẩn mực về kiến thức ngân hàng, tài chính của Việt Nam và quốc tế.

Bộ sách được xây dựng theo cách tiếp cận “dễ nhớ – dễ hiểu – dễ tiếp thu – dễ áp dụng”, phù hợp với tâm lý và nhận thức của học sinh phổ thông. Nội dung trải dài từ kiến thức cơ bản về giá trị của đồng tiền, lịch sử tiền tệ, lạm phát, lãi suất, tỷ giá, cho tới những khái niệm phức tạp hơn về thuế, vàng, đầu tư, khởi nghiệp hay thị trường chứng khoán.

Không chỉ trang bị kiến thức tài chính hiện đại, các cuốn sách còn lồng ghép những bài học văn hóa, nhân văn qua ca dao, tục ngữ, thành ngữ để nuôi dưỡng tình yêu quê hương, tinh thần sẻ chia và trách nhiệm xã hội. Qua đó, hướng tới mục tiêu xây dựng một thế hệ công dân có bản lĩnh tài chính, văn minh và hội nhập, góp phần phát triển bền vững đất nước.

Bộ sách gồm 12 cuốn: Hiểu đúng về tiền cho học sinh tiểu học; Tư duy tài chính – Học thông dụng khéo dành cho trung học cơ sở và loạt sách cho trung học phổ thông như: Tư duy tài chính, Hiểu về tiền – Tránh muộn phiền (lớp 10), Tư duy tài chính – Quản trị tài chính – Kiến tạo tương lai (lớp 11), Thông minh tài chính – Tự chủ tương lai (lớp 12).

Ở cấp tiểu học, sách giúp học sinh bước đầu nhận thức giá trị đồng tiền, chi tiêu hợp lý và biết tiết kiệm. Ở cấp trung học cơ sở, học sinh tiếp cận kiến thức về tiền kỹ thuật số, nghề nghiệp và thu nhập trong kỷ nguyên số. Với cấp trung học phổ thông, sách đi sâu vào khái niệm kinh tế, môi trường đầu tư và các sản phẩm tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ.

Bộ sách Giáo dục tài chính cũng được xem là học liệu cần thiết cho các trường học khi triển khai dạy học 2 buổi/ngày từ năm học 2025-2026, đồng thời là tài liệu tham khảo hữu ích cho phụ huynh và cộng đồng trong bối cảnh các rủi ro tài chính, tội phạm công nghệ và tín dụng đen đang diễn biến phức tạp.

Bộ sách do Thạc sĩ Lê Thị Thúy Sen, Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng là tác giả, chủ biên. Quá trình biên soạn có sự tham gia của các chuyên gia kinh tế, tài chính – ngân hàng như: Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa (Hội đồng Tư vấn Chính sách tiền tệ quốc gia), PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh (Học viện Ngân hàng), Luật sư Trương Thanh Đức, PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh (Trường Đại học Kinh tế – Luật, Đại học Quốc gia TP HCM).

Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Tiến Thanh – Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam – cho biết: “Bộ sách hướng tới trang bị cho thế hệ trẻ kiến thức và kỹ năng tài chính ngay từ những năm tháng ngồi trên ghế nhà trường, góp phần hình thành năng lực tài chính vững vàng để các em có thể giúp ích cho bản thân, gia đình và xã hội”.

Ông Nguyễn Tiến Thanh cho rằng, trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ và các biến động kinh tế toàn cầu, hiểu biết về tài chính cá nhân ngày càng trở thành một kỹ năng quan trọng. Việc đưa nội dung giáo dục tài chính vào nhà trường giúp học sinh sớm hình thành nền tảng quản lý chi tiêu, biết tiết kiệm, phòng tránh rủi ro, đồng thời sống có trách nhiệm và biết sẻ chia.

Theo bà Lê Thị Thúy Sen, chủ biên, tác giả bộ sách, điểm nhấn của Giáo dục tài chính là không hướng tới “dạy cách làm giàu”, mà tập trung cung cấp kiến thức khoa học về tiền tệ, ngân hàng, quản lý tài chính cá nhân. Qua đó, học sinh có thể hình thành thói quen quản lý tiền bạc một cách hợp lý và bền vững. 

“Giáo dục tài chính không chỉ là truyền đạt kiến thức khô cứng về tiền bạc, tiết kiệm hay đầu tư, mà còn là hành trình gieo những hạt giống nhân văn, tạo nên những thói quen và ứng xử tài chính đúng đắn”, bà Thúy Sen nhấn mạnh.

 Bà Thúy Sen cũng cho biết, trong quá trình biên soạn, bà luôn đặt mình vào vị trí của những người không có kiến thức chuyên ngành tài chính, để bảo đảm nội dung dễ hiểu, dễ tiếp cận. 

Đặc biệt, sách còn lồng ghép nhiều câu ca dao, tục ngữ quen thuộc nhằm truyền tải tinh thần yêu lao động và hiếu nghĩa, ví dụ như: “Lao động là vinh quang” hay “Cánh cò cõng nắng, cõng mưa, mẹ tôi cõng cả bốn mùa gió sương”… Ở lớp 5, các câu chuyện về sự vất vả của cha mẹ khi kiếm tiền được đưa vào để học sinh thêm ý thức, trách nhiệm trong chi tiêu và nỗ lực hơn trong cuộc sống.

Bộ sách cũng tính đến bối cảnh thực tế của học sinh: Tiền có thể được cha mẹ, người thân cho, tự các em kiếm được… Vì vậy, các bài học được thiết kế xoay quanh cách chi tiêu hợp lý, phân bổ tiền theo “6 lọ tài chính cá nhân”, bao gồm chi tiêu thiết yếu, đầu tư tri thức, chăm lo sức khỏe, hỗ trợ người khó khăn… Với học sinh lớn hơn, nội dung còn mở rộng sang huy động vốn và cách đối mặt với rủi ro lỗ lãi trong kinh doanh. 

Theo bà Thúy Sen, mục tiêu cuối cùng của bộ sách là cung cấp những giải pháp tài chính phù hợp với mọi hoàn cảnh, giúp học sinh từ lớp 1 đến lớp 12 đều có thể vận dụng trong đời sống. Bà cũng bày tỏ mong muốn tài liệu hướng dẫn giáo viên sẽ được phổ biến rộng rãi cho phụ huynh, để cha mẹ có thể đồng hành cùng con trong việc học kỹ năng quản lý tài chính tại gia đình.

Được biết, tác giả Lê Thị Thúy Sen cũng là người từng viết cuốn Khéo khôn với tiền – Tránh những ưu phiền (2023), đã phát hành hơn 35.000 bản. Bà cũng nhiều lần xuất hiện trên các chương trình truyền hình về tài chính như: Tiền khéo, tiền khôn, Tay hòm chìa khóa, Những đứa trẻ thông thái với vai trò cố vấn.

Việc ra mắt bộ sách Giáo dục tài chính không chỉ là một bước tiến trong đổi mới giáo dục, mà còn góp phần cụ thể hóa Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng 2030. 

Đây là nỗ lực nhằm hình thành một thế hệ trẻ có kiến thức, kỹ năng quản lý tài chính, từ đó sống tự chủ và đóng góp tích cực cho sự phát triển xã hội.