Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã đưa ra quan điểm về việc sửa đổi, bổ sung 7 luật liên quan đến lĩnh vực tài chính trong buổi thảo luận tại tổ chiều ngày 17/5. Theo ông Thắng, định hướng quan trọng của lần sửa đổi này là cắt giảm tối đa thủ tục hành chính và tăng cường phân cấp, phân quyền, tạo điều kiện thông thoáng từ Chính phủ xuống các bộ, ngành, địa phương. Mục tiêu là để “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Đề xuất sửa đổi Luật Đấu thầu
Trong lần sửa đổi này, Chính phủ đề nghị thay đổi Luật Đấu thầu theo hướng cho phép doanh nghiệp Nhà nước tự quyết định hình thức chọn nhà thầu, nhà đầu tư theo quy mô và điều kiện thực tế của gói thầu, đặc biệt là với những dự án không sử dụng ngân sách. Đây là một nội dung đột phá và mở rộng quyền tự chủ cho doanh nghiệp, theo lời Bộ trưởng Thắng.
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại tổ chiều 17/5
Cơ chế giám sát khi tăng phân cấp
Trước đó, đại biểu Bế Minh Đức (Cao Bằng) đã bày tỏ lo ngại về cơ chế giám sát khi tăng cường phân cấp, phân quyền như dự thảo luật đề xuất. Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính khẳng định rằng đây là vấn đề “phải chấp nhận” vì phân cấp, phân quyền luôn đi đôi với trách nhiệm. Ông Thắng nhấn mạnh rằng khi tăng cường phân cấp cho doanh nghiệp, trách nhiệm của các bộ ngành trong việc giám sát và kiểm tra cũng phải tăng lên. Mục tiêu là tạo hành lang thông thoáng cho doanh nghiệp. Trong quá trình triển khai, nếu có ai đó vi phạm vì mục đích cá nhân thì phải chịu trách nhiệm.
Mở rộng quy định về chỉ định thầu và chọn nhà đầu tư
Dự thảo luật sửa đổi lần này cũng đề xuất mở rộng quy định về chỉ định thầu và chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt. Cụ thể, Chính phủ đề xuất bổ sung trường hợp chỉ định thầu với dự án mà nhà đầu tư đề xuất và sở hữu công nghệ chiến lược, hoặc dự án hạ tầng số mà nhà đầu tư đã thực hiện trước đó. Đối với dự án PPP trong lĩnh vực khoa học công nghệ, việc chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt cũng được đề xuất.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng giải thích rằng mục tiêu của quy định này là để dự án thực hiện hiệu quả hơn, miễn là công khai minh bạch. Ông dẫn chứng một số dự án lớn trong lĩnh vực giao thông vừa qua, như đường cao tốc đoạn Nam Định – Thái Bình và Chơn Thành – Gia Nghĩa từ Bình Phước đi Đăk Nông, được thực hiện theo hình thức PPP. Ban đầu, không có nhà đầu tư tham gia, cơ quan quản lý phải thuyết phục nhà đầu tư và doanh nghiệp tham gia hỗ trợ, đặc biệt là trong bối cảnh ngân sách Nhà nước gặp khó khăn.
Bất cập trong quy trình đấu thầu
Quy định hiện hành yêu cầu với dự án quy mô lớn, sau khi được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư, cơ quan quản lý phải thực hiện đấu thầu chọn nhà đầu tư theo quy định. Tuy nhiên, quy trình này phải qua nhiều bước, tổ chức đấu thầu rồi chọn nhà đầu tư, trong khi thực chất ngay từ ban đầu đã phải thuyết phục nhà đầu tư tham gia hỗ trợ. Bộ trưởng Thắng cho rằng bất cập này khiến quá trình thực hiện dự án mất thêm vài tháng, thậm chí cả năm. Chưa kể, nhiều trường hợp dù đấu thầu nhưng dự án vẫn chậm tiến độ và vẫn xảy ra sai phạm.
Quan điểm về hình thức chỉ định thầu
Bộ trưởng Tài chính nhấn mạnh rằng vấn đề không phải là dự án đó làm theo hình thức chỉ định thầu hay đấu thầu, mà quan trọng là việc triển khai phải khách quan, minh bạch, vì lợi ích chung. Ông Thắng cho rằng khi tiền và vốn đã giao cho địa phương, bộ ngành thì nên để họ quyết định chọn nhà đầu tư theo hình thức nào, miễn là công khai, minh bạch.
Sửa đổi Luật Ngân sách
Ông Thắng cũng cho biết Luật Ngân sách sửa đổi lần này theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền. Theo quy định hiện hành, Quốc hội quyết định tổng chi ngân sách (chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên) theo ngành, lĩnh vực. Tuy nhiên, lần này Chính phủ đề nghị Quốc hội quyết định tổng chi ngân sách Nhà nước, cơ cấu chi đầu tư phát triển và thường xuyên. Còn lại, phân cấp để Chính phủ giao ngân sách chi cho từng ngành, lĩnh vực và bộ ngành. Với ngân sách địa phương, HĐND phân cấp cho UBND cấp tỉnh quyết định.
Bộ trưởng Thắng nhấn mạnh rằng đây là vấn đề phân cấp rất mạnh, nên còn nhiều ý kiến khác nhau. Ông cho biết sẽ thống nhất xin ý kiến cấp có thẩm quyền quyết định việc này.
Kết luận
Việc sửa đổi, bổ sung các luật liên quan đến lĩnh vực tài chính nhằm tăng cường phân cấp, phân quyền và cắt giảm thủ tục hành chính là một bước tiến quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và địa phương. Tuy nhiên, cần đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong quá trình triển khai để tránh những sai phạm và chậm trễ trong thực hiện dự án. Để biết thêm thông tin chi tiết về các dự án và quy định mới, hãy theo dõi các cập nhật từ COCC-EDU-VN.
