Ca khúc tỷ view, hòa nhạc 50.000 khán giả: Cả dân tộc chung lời ca yêu nước

Buổi tối cuối tháng 8 ở TPHCM, khi 20.000 khán giả đang chờ đợi concert (hòa nhạc) “Sao nhập ngũ” mở màn, một khoảnh khắc xúc động bất ngờ diễn ra. Từ đâu đó giữa đám đông, một giọng nam cất lên lời hát Bác đang cùng chúng cháu hành quân.

Không ai bảo ai, tất cả cùng hòa giọng, tiếng hát dần lan tỏa thành làn sóng đồng thanh mạnh mẽ. Hàng chục nghìn con người cùng hát vang những giai điệu hào hùng của một thời hoa lửa.

Chưa bao giờ, những bản hùng ca cách mạng sống dậy mạnh mẽ như hiện tại. Từ những ca khúc đi cùng năm tháng cho đến những bản hit tỷ lượt xem mới được phát hành, từ những sân khấu nhỏ cho đến loạt concert quy tụ 20.000 đến 50.000 người, từ ca sĩ đến khán giả, tất cả đều kết nối, hòa chung một âm thanh thiêng liêng về tình yêu quê hương, đất nước.

Khi tất cả hòa chung nhịp đập

Cách đây một năm, khi các concert Anh trai say hi và Anh trai vượt ngàn chông gai bùng nổ, cháy vé từ Nam ra Bắc, nhiều người nhận định rằng khán giả Việt ngày nay sẵn sàng chi tiền, đổ xô săn vé để thưởng thức những chương trình được đầu tư công phu, quy tụ dàn thần tượng trẻ cùng những màn trình diễn bắt tai, sôi động.

Hiện tại, sau loạt đêm nhạc mang chủ đề quê hương đất nước liên tiếp được tổ chức thành công, khái niệm về một concert khiến thế hệ trẻ sẵn sàng đợi hàng tiếng đồng hồ săn vé, tìm mọi cách để có được tấm vé vào cửa, chắc hẳn phải định nghĩa lại.

Từ concert Tổ quốc trong tim, Rạng rỡ Việt Nam, Tự hào là người Việt Nam, Việt Nam trong tôi đến concert Sao nhập ngũ, những chương trình này đều có điểm tương đồng: Không cần quá nhiều ngôi sao, không cần trình diễn những bản hit thịnh hành, cũng chẳng cần ca sĩ diện trang phục lộng lẫy, dàn dựng vũ đạo cầu kỳ. Tất cả mang một thông điệp duy nhất: Tôn vinh quá khứ hào hùng và khơi gợi lòng yêu nước của giới trẻ.

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, PGS.TS Bùi Hoài Sơn – Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội – nhận xét, kể từ sau lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước cho đến hiện tại, loạt chương trình nhạc cách mạng, nhạc truyền thống hồi sinh mạnh mẽ, có sức ảnh hưởng, “làm mưa làm gió” trong thị trường biểu diễn nước nhà.

“Trước đây, nhiều người vẫn cho rằng chỉ có nhạc trẻ, nhạc thị trường mới đủ sức tạo nên sức nóng cho các buổi nhạc hội đông khán giả, thì thực tế gần đây đã chứng minh điều ngược lại.

Cũng có khán giả nói họ đến xem các concert vì tò mò, nhưng lại ra về với cảm xúc tự hào dâng trào. Khán giả cảm nhận và tin rằng, tình yêu Tổ quốc, tình yêu quê hương không hề xa cách mà đang rất gần gũi, trẻ trung”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn nói.

Giới chuyên gia cho rằng, các đêm nhạc Tổ quốc trong tim, Rạng rỡ Việt Nam… vừa qua hấp dẫn giới trẻ nhờ kết hợp hài hòa giữa yếu tố truyền thống và hiện đại. Ví dụ, những ca khúc Đất nước trọn niềm vui, Tổ quốc gọi tên mình… khi vang lên với bản phối hiện đại, cùng giọng ca trẻ trung, khỏe khoắn của các nghệ sĩ đã khiến khán đài bùng nổ. 

Hay như tại concert Sao nhập ngũ hôm 24/8 ở TPHCM, đạo diễn Đinh Hà Uyên Thư và giám đốc âm nhạc SlimV khéo léo tạo nên những màn trình diễn nhạc cách mạng mang màu sắc mới mẻ, tăng chất xúc tác cảm xúc, sự gần gũi cho hàng ngàn khán giả – trong đó phần lớn là giới gen Z.

Ngoài ra, chương trình cũng sáng tạo khâu dàn dựng sân khấu, bối cảnh, góp phần tạo nên “chiếc áo mới” cho những ca khúc có tuổi đời hàng chục năm, từng gắn với cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. 

Với tiêu chí này, khán giả trẻ trải qua đủ cung bậc cảm xúc, vừa thích thú theo dõi Hòa Minzy, Trang Pháp, Chi Pu hát Cô gái mở đường theo phiên bản trẻ trung, vừa trào dâng sự tự hào, “nổi da gà rần rần” khi Bùi Công Nam, Jun Phạm, Duy Khánh, Hương Giang, Ninh Dương Lan Ngọc… đồng ca Nối vòng tay lớn.

Ở chiều ngược lại, khán giả Việt cũng chung một tinh thần hướng về Tổ quốc. Khái niệm “fandom yêu nước” (cộng đồng khán giả yêu nước) liên tục gây sốt mạng, là nơi người trẻ cất tiếng nói, lan tỏa tinh thần “không phân biệt tuổi tác, vùng miền, chỉ cần trong tim bạn có Việt Nam”.

Trước các đêm nhạc, các thành viên “fandom yêu nước” rủ nhau học thuộc lời những bản hùng ca “siêu hit quốc dân”, để khi âm nhạc vang lên, dưới khán đài hàng vạn người cùng rưng rưng nước mắt, hát vang những ca khúc bất hủ.

Từ đây, tình yêu nước rực lửa một lần nữa cháy lên mạnh mẽ, theo cách của thế hệ trẻ, của công dân thời đại mới. 

Nhạc cách mạng trong tim người trẻ

Nếu như trước đây, giai điệu hùng tráng của những bài hát ca ngợi quê hương đất nước thường được cất lên trong những đêm nghệ thuật chính luận hay các buổi sinh hoạt Đoàn – Đội, thì nay, dòng nhạc này lan tỏa mạnh mẽ, đi vào mọi ngóc ngách đời sống.

Khán giả có thể thưởng thức giai điệu Áo mùa đông trên show thực tế giờ vàng Anh trai vượt ngàn chông gai, có thể nghe Tiến quân ca với bản phối mới mẻ tại một concert nhạc trẻ hay bắt gặp hàng loạt clip có nhạc nền Đường chúng ta đi trên TikTok, cũng có thể chứng kiến cơn sốt cover Rừng xanh vang tiếng Ta lư lan tỏa từ ca sĩ cho đến học sinh, sinh viên…  

Hơn nửa thế kỷ trước, những bài ca cổ vũ ý chí chiến đấu, ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước đã góp phần to lớn vào kỳ tích chiến thắng trong hành trình giành độc lập của dân tộc ta. Chiến tranh đã lùi xa, dòng nhạc cách mạng vẫn sống cùng năm tháng, tiếp tục sứ mệnh truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại.

Ngày nay, các ca sĩ, nhạc sĩ, nhà sản xuất trẻ có thêm nhiều cách sáng tạo về phối khí, mang sức sống mới đến cho tác phẩm. Với khán giả trẻ, họ cũng có thêm nhiều cách để lan tỏa âm nhạc yêu nước lên các nền tảng số. Sự chung tay của nghệ sĩ và khán giả đã giúp nhạc cách mạng ngày càng gần gũi hơn đối với đời sống đại chúng.

Chưa dừng lại ở đó, những ca khúc ca ngợi quê hương, đất nước tiếp tục là nguồn cảm hứng dồi dào, tạo nên những ca khúc mới mang hơi thở đương đại. Mạch nguồn cảm xúc xoay quanh vẻ đẹp, khát vọng con người Việt Nam chưa bao giờ vơi cạn trong tâm hồn của các nhạc sĩ thế hệ mới.

Như nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha từng chia sẻ, ông không bao giờ đồng tình với ý kiến “cứu lấy âm nhạc cách mạng” bởi: “Tôi nghĩ, chẳng có gì phải cứu cả. Bởi âm nhạc cách mạng Việt Nam luôn có đời sống của nó và khẳng định sự bất tử, còn mãi với dân tộc”.

Vài năm trở lại đây, loạt bản hit mang khí phách hào hùng, khơi dậy tinh thần dân tộc như Việt Nam trong tôi, Khát vọng tuổi trẻ, Tự hào Việt Nam, Đường lên phía trước… là minh chứng sống động về sức sống mãnh liệt và tinh thần dân tộc luôn cuồn cuộn chảy trong âm nhạc.

Năm nay, từ cơn sốt về ca khúc 6 tỷ lượt nghe Viết tiếp câu chuyện hòa bình, khán giả được thưởng thức nhiều hơn nữa những nhạc phẩm cùng thể loại, như Việt Nam – Tự hào tiếp bước tương lai, Nỗi đau giữa hòa bình, Còn gì đẹp hơn…

Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn, nỗ lực của giới ca nhạc sĩ Việt Nam trong việc phát hành những ca khúc thuộc dòng nhạc này nói lên hai điều quan trọng.

Thứ nhất, đó là ý thức trách nhiệm của nghệ sĩ trước đất nước. Nghệ sĩ không chỉ sáng tạo vì khán giả hay vì thị trường, mà còn muốn gửi gắm tiếng lòng, khát vọng cống hiến của mình cho Tổ quốc.

Thứ hai, điều đó khẳng định sức mạnh của âm nhạc yêu nước trong bối cảnh hiện nay: Khi được trình bày bằng hình thức gần gũi, hiện đại, những thông điệp về tình yêu quê hương không hề khô cứng, mà ngược lại, dễ dàng lan tỏa, truyền cảm hứng mạnh mẽ tới công chúng.

“Thực tế cũng cho thấy, khán giả ngày nay không chỉ nghe nhạc để giải trí, mà còn tìm đến âm nhạc để nuôi dưỡng cảm xúc, để đồng hành cùng những giá trị lớn lao. Khi một ca khúc có thể trở thành nhạc nền cho hàng triệu video ngắn, được cộng đồng tự nguyện chia sẻ, thì điều đó chứng minh rằng tình yêu đất nước vẫn âm thầm chảy trong lòng mỗi người, chỉ chờ được khơi gợi đúng cách.

Và chính các nghệ sĩ, bằng sự sáng tạo của mình, đã làm công việc kết nối và khơi nguồn ấy một cách đầy hiệu quả”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhận xét.

Theo chuyên gia, sự hồi sinh mạnh mẽ của nhạc cách mạng thời xưa và làn sóng sáng tác ca khúc về quê hương đất nước cho thấy một chân lý: Dòng nhạc này luôn có giá trị nghệ thuật, giá trị tinh thần sâu sắc nên dù thời gian trôi qua, xã hội đổi thay, sức sống của nó vẫn còn mãi.

Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường âm nhạc phát triển đa dạng, thay đổi nhanh chóng, để dòng nhạc cách mạng tiếp tục chạm đến trái tim khán giả, đặc biệt là thế hệ trẻ, thì giới ca sĩ, nhạc sĩ cần những cách tiếp cận sáng tạo hơn.

“Thứ nhất, đó là việc làm mới hình thức thể hiện, đưa hơi thở đương đại vào ca khúc mà không làm mất đi linh hồn nguyên bản. Thứ hai, cần kết hợp nghệ thuật với công nghệ, biến những tiết mục trình diễn thành trải nghiệm thị giác – thính giác hoàn hảo, đủ sức cạnh tranh với bất kỳ loại hình giải trí nào khác. Thứ ba, không thể thiếu vai trò của các nghệ sĩ trẻ – những người sẽ mang âm nhạc cách mạng đến gần hơn với thế hệ đồng trang lứa của mình, bằng năng lượng, sự sáng tạo và cách kể chuyện mới mẻ.

Khi hội tụ được những yếu tố đó, những ca khúc cách mạng sẽ không bao giờ cũ. Trái lại, các bài hát sẽ tiếp tục trường tồn, như một dòng chảy xuyên suốt lịch sử, làm lay động trái tim người nghe, từ thế hệ cha ông đến thế hệ hôm nay và mai sau”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn đưa ra ý kiến.

“Tiếng lòng của dân tộc” trong kỷ nguyên vươn mình

Trong không khí cả nước hướng về lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, khi dòng người đổ về trung tâm Hà Nội chờ xem diễu binh diễu hành, những ca khúc về đất nước lại vang lên rộn rã, như một minh chứng thiêng liêng về tình yêu dân tộc, nhắc nhở chúng ta trân trọng sự hy sinh của cha ông để có được hòa bình, độc lập như hôm nay.

Điều đặc biệt hơn cả, thế hệ trẻ – tương lai của đất nước – cũng đang cảm nhận mạnh mẽ những tình cảm thiêng liêng về quê hương, cội nguồn từ sợi dây kết nối của âm nhạc.

Những ca khúc đi cùng năm tháng, hay những bản hit hiện đại tỷ view, triệu view… lan tỏa mạnh mẽ đến giới học sinh sinh viên. Nhiều bạn trẻ gen Z trổ tài hát nhạc cách mạng, hút hàng chục triệu lượt xem. Thậm chí những em bé tiểu học, mầm non cũng có thể nghêu ngao hát Viết tiếp câu chuyện hòa bình.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung chia sẻ, điều khiến anh hạnh phúc là những bài hát của anh như Viết tiếp câu chuyện hòa bình, Việt Nam – Tự hào tiếp bước tương lai… đã bắt đầu đi sâu vào thế giới tuổi thơ của nhiều em nhỏ. “Các con chính là những hạt mầm tương lai. Chính sự trưởng thành của các con sẽ giúp ích thật nhiều cho sự phát triển của đất nước”, nhạc sĩ bộc bạch.

Nguyễn Văn Chung cũng nhận định với phóng viên Dân trí, âm nhạc về đất nước thời chiến tranh và trong hòa bình mang những góc nhìn khác nhau. Âm nhạc cách mạng thời xưa mang hơi thở hùng ca, thể hiện khát vọng thống nhất, đấu tranh giành độc lập dân tộc. Ngày nay, vai trò của dòng nhạc này là cổ vũ công cuộc xây dựng quê hương đất nước, đưa Việt Nam vươn lên sánh vai cùng cường quốc năm châu. 

PSG.TS Bùi Hoài Sơn cũng nhận định, âm nhạc cách mạng trong kháng chiến và âm nhạc chủ đề quê hương đất nước trong thời bình, có sự khác biệt rõ ràng về bối cảnh, cảm hứng và cách thức biểu đạt.

Năm xưa, nhạc cách mạng như tiếng kèn xung trận, thôi thúc lớp lớp cha ông lên đường “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước, mà lòng phơi phới dậy tương lai”. Hôm nay, những giai điệu ấy vẫn vang vọng, nhưng mang ý nghĩa mới, trở thành nhịp đập lay động tinh thần dân tộc trong hàng triệu trái tim trẻ, cổ vũ lớp trẻ sống có lý tưởng, vươn mình ra biển lớn trong thời đại mới.

Điểm chung quan trọng nhất là cả hai dòng chảy âm nhạc đều hướng đến việc bồi đắp lòng yêu nước, củng cố niềm tin, khơi dậy trách nhiệm của mỗi công dân với Tổ quốc. Khi đó, âm nhạc nói riêng, văn hóa nói chung trở thành giá trị bất biến, luôn đồng hành cùng dân tộc, bất kể trong gian khổ hay trong hòa bình.

“Tôi cho rằng trong kỷ nguyên vươn mình hôm nay, âm nhạc chính là nhịp cầu gắn kết quá khứ với hiện tại, khơi dậy niềm tự hào, nuôi dưỡng khát vọng cống hiến và xây dựng đất nước của thế hệ trẻ.

Nói cách khác, âm nhạc – đặc biệt là nhạc cách mạng – không chỉ là nghệ thuật, mà còn là “tiếng lòng của dân tộc”. Trong kỷ nguyên mới, dòng nhạc này tiếp tục là một thành tố quan trọng góp phần xây dựng bản sắc, khẳng định sức mạnh mềm của Việt Nam, đồng thời khơi dậy tình yêu nước, tinh thần trách nhiệm và khát vọng vươn lên trong mỗi người Việt Nam”, PGS.TS Bùi Hoài Sơn chia sẻ.

“Tiếng lòng của dân tộc” mà PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhắc đến, đang hiện diện khắp nơi trên mảnh đất Việt Nam. Như trong một đêm nhạc gần đây, sau khi kết thúc ca khúc Hát mãi khúc quân hành, MC Nguyên Khang cầm micro hô vang trên sân khấu: “Khi Tổ quốc gọi tên, các bạn có sẵn sàng?”. Dàn nghệ sĩ cùng 20.000 khán giả đồng thanh giơ tay: “Sẵn sàng!”. Đó không chỉ là câu trả lời mà là lời hứa của thế hệ hôm nay với tương lai đất nước.