Các dấu mốc phát triển, hoàn thiện của lực lượng CSGT

Thực hiện kế hoạch của Bộ Công an về tổ chức các hoạt động kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống lực lượng cảnh sát giao thông (21/2/1946 – 21/2/2026), Cục Cảnh sát giao thông đã chủ trì tổ chức cuộc thi “Tìm hiểu truyền thống 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng cảnh sát giao thông”.

Theo ban tổ chức cuộc thi, ngày 6/4/1955, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 505/QĐ-TTg về việc thành lập Tổng cục Đường sắt trực thuộc Bộ Giao thông vận tải, trong đó có Ty Công an đường sắt.

Ngày 28/7/1956, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Nghị định số 982/NĐ-TTg đổi tên lực lượng Trị an dân cảnh thành lực lượng Cảnh sát nhân dân, thành lập Cục Cảnh sát nhân dân. Ngày 10/8/1956, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Thông tư số 1001/TTg xác định tổ chức, nhiệm vụ của lực lượng cảnh sát nhân dân, trong đó có CSGT phụ trách quản lý giao thông trong thành phố.

Bộ phận CSGT thuộc biên chế của Phòng Trị an dân cảnh (P5) thuộc Cục Cảnh sát nhân dân.

Ngày 28/9/1957, liên Bộ Công an – Giao thông vận tải Bưu điện đã ký Nghị định 01/LB về thành lập Ty Công an đường sắt trực thuộc Tổng cục Đường sắt như một Ty Công an cấp tỉnh.

Ngày 30/5/1966, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 98/CP thành lập Cục Bảo vệ giao thông và Bưu điện thuộc Bộ Công an; ở các sở, Ty Công an có Phòng bảo vệ giao thông và Bưu điện.

Ngày 3/6/1972, Bộ Công an ban hành Chỉ thị số 936/CT thành lập Phòng CSGT – Bưu điện ở các sở, ty Công an; ngày 20/7/1972 Bộ Công an ban hành Quyết định 1005/CA-QĐ về việc chuyển phòng 5, Cục Cảnh sát nhân dân sáp nhập với Cục bảo vệ giao thông – Bưu điện thành Cục Cảnh sát bảo vệ giao thông.

Ngày 2/6/1975, liên Bộ Công an – Giao thông vận tải ban hành Thông tư số 03/TTLB về việc chuyển Ty Công an đường sắt từ Tổng cục đường sắt (Bộ giao thông vận tải) về Bộ Công an.

Ngày 20/12/1981, Bộ trưởng Bộ Nội vụ ký các Quyết định số 84, 85, 86/QĐ-BNV quy định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Cục CSGT đường bộ (C17), Cục CSGT đường thuỷ (C18), Cục CSGT đường sắt (C19).

Ở công an các tỉnh trực thuộc Trung ương có phòng CSGT đường bộ (PC17); một số địa phương có phòng CSGT đường sắt (PC19), phòng CSGT đường thuỷ (PC18).

Ngày 13/2/1982, Bộ trưởng Bộ Nội vụ ký Quyết định số 13/QĐ-BNV giao nhiệm vụ dẫn đường, đưa đón khách quốc tế và lãnh đạo Đảng, Nhà nước cho CSGT đảm nhiệm.

Ngày 10/11/1987, Bộ trưởng Bộ Nội vụ ký Quyết định số 75/QĐ-BNV thành lập Cục CSGT trên cơ sở hợp nhất 3 Cục: CSGT đường bộ (C17), CSGT đường thuỷ (C18) và CSGT đường sắt (C19). Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có phòng CSGT trật tự (trên cơ sở sáp nhập 3 lực lượng PC17, PC18, PC19).

Ngày 25/6/1988, Bộ trưởng Bộ Nội vụ ký Quyết định số 29/QĐ-BNV kiện toàn một bước nhiệm vụ tổ chức của Tổng cục Cảnh sát nhân dân, trong đó chuyển giao nhiệm vụ và tổ chức Cảnh sát hình sự, Cảnh sát kinh tế từ Cục CSGT sang Cục Cảnh sát hình sự và Cục Cảnh sát kinh tế.

Chuyển giao nhiệm vụ và tổ chức phòng Cảnh sát trật tự từ Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật xã hội sang Cục CSGT; đổi tên Cục CSGT thành Cục CSGT – Trật tự.

Ngày 12/3/1997, Bộ trưởng Bộ Nội vụ ký Quyết định số 194/QĐ-BNV về nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức Cục CSGT đường bộ – đường sắt (C26) trên cơ sở tách một bộ phận cán bộ, chiến sĩ từ Cục CSGT – Trật tự thành lập Cục Cảnh sát đường thuỷ (C25).

Thực hiện Nghị định số số 77/2009/NĐ-CP ngày 15/9/2009 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức của Bộ Công an, ngày 23/2/2010, Bộ trưởng Bộ Công an ban hành Quyết định số 588/QĐ-BCA, quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Cục CSGT đường bộ – đường sắt (C67), thuộc Tổng cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội.

Theo đó, ngày 23/2/2010, Bộ trưởng Bộ Công an ra Quyết định số 587/QĐ-BCA, quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Cục Cảnh sát đường thủy (C68) thuộc Tổng cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội.

Tại công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có phòng CSGT hoặc phòng CSGT đường bộ, đường sắt và Phòng Cảnh sát đường thủy; tại công an các huyện, thành phố, thị xã thuộc tỉnh có Đội CSGT hoặc CSGT – Trật tự – Cơ động.

Thực hiện Nghị định số 106/2014/NĐ-CP ngày 17/11/2014 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an, theo đó Cục CSGT trực thuộc Bộ được thành lập trên cơ sở hợp nhất Cục CSGT đường bộ – đường sắt và Cục Cảnh sát đường thủy.

Ngày 29/12/2014, Bộ Công an ban hành Quyết định số 7836/QĐ-BCA quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Cục CSGT gồm 13 phòng, 3 thủy đoàn và 1 trung tâm. Toàn quốc có 63 Phòng CSGT, Phòng CSGT đường bộ – đường sắt và 30 Phòng CSGT đường thuỷ.

Thực hiện Quyết định số 7836/QĐ-BCA ngày 19/1/2015 của Bộ Công an, Cục CSGT tổ chức lễ ra mắt, đánh dấu sự kiện đáng chú ý hợp nhất cả ba lĩnh vực đường bộ, đường sắt và đường thuỷ nội địa sau 18 năm chia tách.

Ngày 30/3/2015, Trung tướng Trần Văn Nhuận, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Chính trị Công an nhân dân ký 16 Quyết định từ số 2966/QĐ-X11 đến số 2981/QĐ-X11 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của 13 Phòng, 3 Thuỷ đoàn thuộc Cục CSGT.

Thực hiện Nghị định số 01/2018/NĐ-CP ngày 6/8/2018 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an, ngày 6/8/2018, Bộ trưởng Bộ Công an ban hành Quyết định số 3998/QĐ-BCA quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy Cục CSGT với một số nhiệm vụ mới được bổ sung.

Trong đó, Cục CSGT từ 17 đầu mối (cấp phòng) còn 12 đầu mối (10 phòng và 2 thủy đoàn). Ngày 9/4/2019, Bộ Công an đã ban hành các Quyết định số 2414, 2415, 2416/QĐ-BCA quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Phòng CSGT, Phòng CSGT đường bộ, Phòng Cảnh sát đường thủy công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Theo đó, đã tổ chức hợp nhất 25 Phòng Cảnh sát đường thủy với Phòng CSGT đường bộ – đường sắt thành Phòng CSGT (PC08), giữ nguyên 7 Phòng Cảnh sát đường thủy và quyết định thành lập mới 2 Phòng Cảnh sát đường thủy Quảng Nam và Bình Thuận.

Năm 2023, thực hiện theo mô hình tổ chức mới, Bộ Công an ban hành Quyết định số 5658/QĐ-BCA, ngày 16/8/2023 về tổ chức bộ máy của Cục CSGT, theo đó giảm từ 12 đầu mối xuống còn 10 đầu mối (8 Phòng và 2 Thuỷ đoàn).

Ngày 25/8/2023, Bộ trưởng Bộ Công an ban hành Quyết định số 5873/QĐ-BCA quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Phòng CSGT thuộc công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Như vậy, toàn quốc đã thống nhất ở cấp tỉnh chỉ có 1 mô hình tổ chức là Phòng CSGT (PC08).

Năm 2024, Bộ Công an ban hành Thông tư số 30/2024/TT-BCA ngày 5/7/2024 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy Cục CSGT và Quyết định số 4868/QĐ-BCA ngày 5/7/2024 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định về tổ chức bộ máy của Cục CSGT.

Quyết định số 4908/QĐ-BCA, ngày 5/7/2024 của Bộ Công an Danh mục Phòng và tương đương thuộc Cục CSGT đáp ứng tiêu chí quy định tại Khoản 4 Điều 25 Luật Công an nhân dân năm 2018 (được sửa đổi, bổ sung bởi điểm d khoản 3 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công an nhân dân năm 2018).

Các Quyết định số 4869, 4897, 4900 đến 4907/QĐ-BCA quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của các Phòng, Thuỷ đoàn thuộc Cục CSGT (trong đó giảm 2 Đội CSGT đường sắt và tăng thêm 2 Đội Tham mưu tổng hợp; Đội Hướng dẫn, kiểm tra hoạt động tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ, đường sắt).

Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Phòng CSGT thuộc công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tiếp tục thực hiện theo Quyết định số 5873/QĐ-BCA ngày 25/8/2023 của Bộ trưởng Bộ Công an.

Thực hiện Kết luận số 126-KL/TW ngày 14/2/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về một số nội dung, nhiệm vụ tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị năm 2025, trong đó Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã chỉ đạo tổ chức lại lực lượng công an theo mô hình 3 cấp.

Từ ngày 1/3/2025, Bộ Công an sắp xếp mô hình công an 4 cấp thành 3 cấp, trong đó không tổ chức công an cấp huyện. Bộ Công an ban hành Hướng dẫn số 07-HD/BCA-C08 ngày 22/2/2025 về chức năng, nhiệm vụ, phân công, phân cấp trong lĩnh vực bảo đảm trật tự an toàn giao thông khi không tổ chức công an cấp huyện.

Và Hướng dẫn số 32/HD-BCA-C08 ngày 27/6/2025 về chức năng, nhiệm vụ, phân công, phân cấp trong lĩnh vực bảo đảm trật tự, an toàn giao thông khi thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp.