Sáng ngày 17/5, Quốc hội đã tổ chức phiên thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Đại biểu Trần Khánh Thu (Thái Bình) đã đưa ra những cảnh báo về chất lượng và nguồn gốc hàng hóa, đặc biệt là các vụ việc liên quan đến thực phẩm chức năng giả vừa qua. Bà Thu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa và đề xuất những biện pháp cụ thể để bảo vệ người tiêu dùng.
Đề Xuất Siết Chặt Quản Lý Chất Lượng Sản Phẩm
Dự thảo luật hiện tại khuyến khích doanh nghiệp áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc và công nghệ số. Tuy nhiên, đại biểu Trần Khánh Thu cho rằng, đối với một số sản phẩm như thực phẩm, cần bắt buộc áp dụng biện pháp truy xuất nguồn gốc thay vì chỉ khuyến khích.
Bà Thu nêu rõ: “Đối với sản phẩm như sữa, thực phẩm chức năng, dù đã có khá nhiều quy định quản lý nhưng vẫn xảy ra tình trạng sản xuất thuốc giả, sữa giả, thậm chí kéo dài nhiều năm mới bị phát hiện, gây bức xúc, lo lắng cho người dân.”
Theo bà, vấn đề nằm ở chỗ doanh nghiệp được tự công bố thông tin về thành phần, xuất xứ mà không cần chờ phê duyệt trước khi lưu hành. Điều này tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nhưng cũng bộc lộ nhiều lỗ hổng và rủi ro cho sức khỏe cộng đồng và công tác quản lý Nhà nước.
Nâng Cao Trách Nhiệm và Ứng Dụng Công Nghệ
Để khắc phục những bất cập này, đại biểu Trần Khánh Thu đề nghị nâng cao trách nhiệm thực thi và siết chặt hậu kiểm. Bà đề xuất ứng dụng công nghệ để minh bạch hóa yêu cầu sản phẩm tự công bố phải công khai trực tuyến bắt buộc và minh bạch hồ sơ trên cổng thông tin quốc gia, dễ dàng tra cứu truy xuất nguồn gốc, tên nhà sản xuất, kinh doanh.
Bà Thu cũng nhấn mạnh cần điều chỉnh việc đăng ký bắt buộc đối với nhóm sản phẩm có nguy cơ và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe như thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt.
Cấm Quảng Cáo Quá Mức và Tăng Cường Chế Tài
Bà Thu cho rằng cần cấm quảng cáo quá mức về công dụng sản phẩm, đặc biệt là những tuyên bố như chữa bách bệnh, giảm cân cấp tốc. Bà nhấn mạnh: “Những tuyên bố như chữa bách bệnh, giảm cân cấp tốc, phải bị quản lý nghiêm ngặt.”
Đại biểu Trần Thị Nhị Hà (Hà Nội) cũng chỉ ra bất cập khi số lượng sản phẩm, hàng hóa thực hiện công bố hoặc tự công bố ngày càng tăng, trong khi đội ngũ làm công tác hậu kiểm còn mỏng, phương tiện kỹ thuật hạn chế. Bà Hà đề nghị tập trung hậu kiểm có trọng tâm, trọng điểm với nhóm sản phẩm, hàng hóa thuộc nhóm rủi ro cao hoặc các tổ chức, cá nhân từng bị xử lý vi phạm nhiều lần.
Chuyển Đổi Từ Kiểm Tra Thụ Động Sang Chủ Động
Dự thảo luật quy định chỉ cho phép kiểm tra khi đã có dấu hiệu sai phạm hoặc có phản ánh, cảnh báo từ cơ quan chức năng, tổ chức quốc tế hoặc người tiêu dùng. Tuy nhiên, bà Hà cho rằng quy định trên mang tính thụ động. Bà đề nghị chuyển từ cơ chế kiểm tra thụ động sang chủ động, có kế hoạch, dựa trên phân tích dữ liệu và phản ánh từ nhiều nguồn, chứ không chỉ chờ đến khi có vi phạm mới xử lý.
Ngoài ra, bà Hà đề xuất bổ sung quy định về công khai kết quả hậu kiểm và áp dụng cơ chế thu hồi bắt buộc và triệt để toàn bộ lô sản phẩm có nguy cơ mất an toàn, đặc biệt với sản phẩm rủi ro cao.
Kết Luận
Qua phiên thảo luận, các đại biểu đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm siết chặt quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp. Việc cấm quảng cáo quá mức và tăng cường chế tài đối với các sai phạm là cần thiết để đảm bảo thị trường minh bạch và an toàn hơn.
Hãy theo dõi thêm thông tin về các phiên thảo luận của Quốc hội để cập nhật những thay đổi quan trọng trong Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
