Cần 5.000 cơ sở đủ điều kiện kiểm định khí thải xe máy

Ngày 6/6, Cục Môi trường thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội thảo tham vấn dự thảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về khí thải ô tô, mô tô, xe gắn máy và lộ trình áp dụng.

Ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Môi trường cho biết, những năm gần đây, tình trạng ô nhiễm không khí ở Việt Nam diễn biến phức tạp, đặc biệt nghiêm trọng tại các đô thị lớn như Hà Nội, TPHCM.

Ô nhiễm không khí ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng. Trước thực trạng này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp với các cơ quan liên quan, trong đó có Bộ Xây dựng, triển khai các giải pháp hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, đồng thời tăng cường kiểm soát các nguồn phát thải, bao gồm phương tiện giao thông đường bộ.

Theo ông Nam, để nâng cao hiệu quả kiểm soát khí thải phương tiện, bộ này đã xây dựng dự thảo quy chuẩn khí thải mới thay thế quy chuẩn cũ, dự kiến ban hành thời gian tới. Trong đó, dự thảo quy định rõ các mức khí thải áp dụng theo lộ trình, địa bàn và loại phương tiện.

Liên quan đến xe máy, một trong những nguồn phát thải lớn, sau khi Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ mới được ban hành, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã khẩn trương phối hợp cùng Bộ Xây dựng để xây dựng quy chuẩn khí thải riêng cho nhóm phương tiện này. Lộ trình áp dụng sẽ được trình Thủ tướng xem xét, quyết định.

Ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, lộ trình áp dụng kiểm định khí thải các phương tiện cần được tính toán kỹ lưỡng, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế để tránh gây xáo trộn xã hội, nhất là với người dân đang sử dụng xe máy, loại phương tiện phổ biến tại Việt Nam.

Ông An thông tin, cả nước hiện có hơn 70 triệu mô tô và xe máy đang lưu hành. Ước tính, cả nước cần khoảng 5.000 cơ sở đủ điều kiện kiểm định khí thải xe máy. Đối với ô tô, hơn 300 trung tâm đăng kiểm hiện có thể đáp ứng yêu cầu kiểm định khí thải mới.

Việc kiểm định khí thải ô tô đã được thực hiện nhiều năm, nay chỉ cần điều chỉnh giới hạn khí thải theo quy chuẩn mới. Tuy nhiên, với xe máy, cần có bước đi thận trọng, phù hợp với tình hình thực tiễn để đảm bảo tính khả thi.

“Số lượng xe máy rất lớn và nước ta chưa có cơ sở kiểm định nào cả, mọi thứ bắt đầu từ con số 0. Khi xây dựng lộ trình, lộ trình đó làm sao phải đảm bảo thực hiện được, nếu không sẽ gây xáo trộn xã hội, tác động lớn đến người dân”, ông An chia sẻ.

Tại hội thảo, lãnh đạo một số địa phương cũng băn khoăn khi chưa nắm rõ kịch bản thực hiện cụ thể như thế nào, vì kiểm định khí thải phương tiện sẽ tác động đến tất cả người dân. Để cho người dân đồng thuận, cần phải có sự tuyên truyền và giúp cho người dân biết xe đi ra đường thế nào là không đạt tiêu chuẩn.

Theo dự thảo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về kiểm soát khí thải, xe mô tô, xe gắn máy phải đáp ứng mức khí thải tương ứng với năm sản xuất. Cụ thể, xe mô tô được sản xuất trước năm 2008 thì áp dụng mức khí thải 1, xe được sản xuất từ 2008 đến năm 2016 áp dụng mức khí thải 2, xe được sản xuất từ 2017 đến 30/6/2026 áp dụng mức khí thải 3, xe được sản xuất từ 1/7/2026 áp dụng mức khí thải 4.

Xe gắn máy được sản xuất trước năm 2016 áp dụng mức khí thải 1, xe được sản xuất từ 2017 đến 30/6/2027 áp dụng mức khí thải 2; xe được sản xuất từ 1/7/2027 áp dụng mức khí thải 4.

Riêng tại Hà Nội và TPHCM, các phương tiện mô tô, xe gắn máy đang lưu hành sẽ bắt buộc phải đáp ứng mức khí thải từ cấp độ 2 trở lên kể từ ngày 1/1/2032. Việc này nhằm vừa đảm bảo an toàn giao thông, vừa góp phần kiểm soát ô nhiễm, cải thiện chất lượng không khí đô thị.

Thời điểm bắt đầu kiểm định khí thải xe máy tại Hà Nội và TPHCM sẽ được lùi đến ngày 1/7/2027, chậm hơn 6 tháng so với lộ trình ban đầu. Các đô thị lớn khác như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Huế sẽ bắt đầu triển khai từ 1/7/2028. Đối với các tỉnh, thành phố còn lại, lộ trình áp dụng kiểm định khí thải sẽ bắt đầu từ ngày 1/7/2030.