Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng gần đây đã trải qua một cơn nhồi máu cơ tim nghiêm trọng, một căn bệnh có thể gây tử vong nhanh chóng nếu không được cấp cứu kịp thời. Sau khi tham dự liên tiếp ba cuộc họp, anh cảm thấy tức ngực và nóng ran, ban đầu cho rằng đó chỉ là triệu chứng do chế độ ăn uống và tập luyện chưa hợp lý. Tuy nhiên, khi đến khám tại bệnh viện, anh bất ngờ nhận về kết quả có chỉ số men tim cao, hội chứng vành cấp và nhồi máu cơ tim cấp, buộc phải trải qua hai lần can thiệp đặt stent. Hiện tại, sức khỏe của anh đã phục hồi và anh đã được xuất viện.
Nhồi Máu Cơ Tim và Nguy Cơ Tử Vong
Theo Tạp chí Y khoa Harvard, nhồi máu cơ tim xảy ra khi một phần cơ tim không nhận đủ lượng máu nuôi dưỡng do tắc nghẽn động mạch vành. Tình trạng này có thể gây tử vong nhanh nếu bệnh nhân không được kịp thời cấp cứu.
Tại Hội thảo “Một số ứng dụng ECMO trong hồi sức cấp cứu”, ThS.BSNT Nguyễn Tú Anh từ Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết nhồi máu cơ tim là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nhập viện và tử vong trên thế giới. Hơn 50% bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp tử vong trong vòng một giờ đầu trước khi được đưa đến bệnh viện. Nếu không được điều trị, 30% bệnh nhân sẽ tử vong, nhưng nếu được điều trị, tỷ lệ tử vong giảm còn 6-10%.
Tình Hình Nhồi Máu Cơ Tim Tại Hoa Kỳ và Việt Nam
Tại Hoa Kỳ, cứ 40 giây lại có một người bị nhồi máu cơ tim. Hàng năm, khoảng 805.000 người Mỹ gặp phải tình trạng này, 75% trong số đó bị lần đầu tiên. Nam giới có nguy cơ nhồi máu cơ tim cao hơn phụ nữ, nhưng tỷ lệ này tăng cao hơn khi phụ nữ bước vào độ tuổi tiền mãn kinh.
Tại Việt Nam, bệnh tim mạch nói chung và nhồi máu cơ tim nói riêng đang có dấu hiệu trẻ hóa. Theo GS.TS Phạm Mạnh Hùng, Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), tình trạng này không chỉ xuất hiện ở nhóm người có tuổi, người nguy cơ cao mà còn tìm thấy ở một số bệnh nhân tương đối trẻ, cá biệt có ca chỉ 25-26 tuổi.
Triệu Chứng và Nguyên Nhân
Triệu chứng của nhồi máu cơ tim thường là cơn đau hoặc khó chịu ở ngực, có thể lan sang cánh tay trái, hàm dưới, cổ hoặc vùng thượng vị, gây cảm giác nóng rát, tim như bị đè nặng, bóp nghẹt. Tuy nhiên, không phải ai cũng có triệu chứng rõ ràng. Nhiều bệnh nhân chỉ cảm thấy khó chịu mơ hồ hoặc hơi tức ngực, khiến họ nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa hay đau cơ. Các dấu hiệu kèm theo có thể bao gồm đổ mồ hôi lạnh, buồn nôn, nôn, khó thở, chóng mặt, mệt mỏi đột ngột.
Phụ nữ khi bị đau tim có thể xuất hiện nhiều triệu chứng “không điển hình” hơn như buồn nôn, khó thở và mệt mỏi, mà không nhất thiết có đau ngực. Khoảng một nửa số cơn đau tim diễn ra “thầm lặng”, tức là không có triệu chứng rõ rệt hoặc bị bỏ qua. Những trường hợp này chỉ được phát hiện tình cờ khi bệnh nhân làm các xét nghiệm như điện tâm đồ hoặc siêu âm tim vì một lý do khác.
Nguyên nhân hàng đầu gây nhồi máu cơ tim là bệnh xơ vữa động mạch, tình trạng các mảng bám từ chất béo, cholesterol và các thành phần khác tích tụ bên trong thành động mạch vành. Nhồi máu cơ tim xảy ra khi mảng bám này vỡ, tạo thành cục huyết khối chặn dòng máu đến tim, gây tổn thương cơ tim.
Những người dễ gặp phải tình trạng này thường có chế độ sinh hoạt thiếu lành mạnh (ăn nhiều chất béo xấu, hút thuốc thường xuyên, lười vận động, căng thẳng kéo dài); mắc bệnh tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì; tiền sử gia đình có người mắc bệnh tim mạch. Ở một số trường hợp ít gặp, bệnh cũng có thể xảy ra với những người có dị tật bẩm sinh ở tim hoặc bị rối loạn đông máu.
Phòng Ngừa Nhồi Máu Cơ Tim
Nhồi máu cơ tim hoàn toàn có thể phòng ngừa thông qua lối sống lành mạnh và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ. Mọi người nên tập thể dục thường xuyên để giảm bớt các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp hay béo phì, tiểu đường. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người dân nên tập ít nhất 150 phút/tuần đối với hoạt động cường độ vừa phải hoặc 75 phút/tuần đối với hoạt động cường độ mạnh.
Chế độ dinh dưỡng cũng là yếu tố quan trọng hỗ trợ cho một trái tim khỏe mạnh. Mọi người nên ăn các thực phẩm tốt cho tim như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các sản phẩm từ sữa ít béo, các loại đậu, hạt, hạt giống, dầu ô liu và cá giàu axit béo omega-3. Ngủ đủ giấc cũng là một cách khác giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Theo khuyến cáo của WHO, người trưởng thành nên ngủ ít nhất 7 giờ/ngày để đảm bảo sức khỏe tốt.
Ngoài ra, người dân cũng không nên hút thuốc. Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất có thể gây hại cho tim và mạch máu của bạn.
Kết Luận
Nhồi máu cơ tim là một căn bệnh nguy hiểm có thể gây tử vong nhanh chóng nếu không được cấp cứu kịp thời. Tuy nhiên, với lối sống lành mạnh và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Để biết thêm thông tin về cách phòng ngừa và điều trị nhồi máu cơ tim, bạn có thể tham khảo thêm tại COCC-EDU-VN.
Tài Liệu Tham Khảo
- Tạp chí Y khoa Harvard
- Hội thảo “Một số ứng dụng ECMO trong hồi sức cấp cứu”
- Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)
- GS.TS Phạm Mạnh Hùng, Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội)
