Trong những năm gần đây, số lượng người trẻ bị đột quỵ đang gia tăng đáng báo động. Một trường hợp điển hình là một người đàn ông 32 tuổi tại TPHCM, bất ngờ đau đầu dữ dội, chóng mặt và ngã quỵ. Anh được chẩn đoán đột quỵ do thiếu máu não cấp tại bệnh viện địa phương. Trước đó, anh đã được phát hiện tăng huyết áp nhưng không điều trị, dẫn đến tổn thương mạch máu não âm thầm cho đến khi cơn đột quỵ xảy ra.
Nguyên nhân đột quỵ ở người trẻ
Đột quỵ từng được coi là “đặc sản” của người cao tuổi, nhưng hiện nay đang trở thành mối đe dọa thực sự với người trẻ trong độ tuổi 18-45. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), số ca đột quỵ ở người trẻ đã tăng đáng kể trong hai thập niên qua. Tại Việt Nam, số ca đột quỵ ở độ tuổi dưới 45 chiếm khoảng 10-15% tổng số ca mỗi năm.
TS.BS Kiều Xuân Thy, Phó trưởng cơ sở 3, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, giải thích rằng đột quỵ xảy ra khi mạch máu trong não bị tắc nghẽn hoặc vỡ, gây thiếu hụt máu, oxy và dưỡng chất đến tế bào não. Chỉ trong vài phút, vùng não bị tổn thương sẽ bắt đầu chết dần nếu không được xử lý kịp thời, dẫn đến các biểu hiện như yếu liệt nửa người, méo miệng, nói khó hoặc thậm chí hôn mê.
Người đàn ông trẻ tuổi bị đột quỵ do không điều trị tăng huyết áp
Sau khi tình trạng ổn định, anh được chuyển đến Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – cơ sở 3 để tiếp tục phục hồi chức năng. Khi nhập viện, anh bị yếu liệt nửa người bên phải kéo dài hơn hai tuần, đi lại và sinh hoạt gần như phụ thuộc hoàn toàn vào người thân. Sau một tháng, anh có thể tự đi lại bằng gậy, tay chân bên phải cải thiện vận động, nhưng vẫn cần theo dõi và tiếp tục điều trị.
Hội chứng thói quen xấu gây hại cho sức khỏe
TS.BS Bùi Phạm Minh Mẫn, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – cơ sở 3, chỉ ra rằng áp lực công việc, thiếu vận động, chế độ ăn nhiều dầu mỡ, thức khuya, hút thuốc lá và lạm dụng rượu bia đang trở thành “combo” nguy hiểm cho sức khỏe não bộ. Trong môi trường đô thị, nhiều người trẻ chỉ chú trọng đến hiệu suất công việc mà bỏ quên việc chăm sóc sức khỏe. Hệ quả là các yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, béo phì,… âm thầm tích tụ theo thời gian.
“Nhiều bệnh nhân trẻ không hề biết mình bị tăng huyết áp, hoặc biết nhưng chủ quan không điều trị. Trong khi đây là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ, cả thiếu máu não lẫn xuất huyết não”, bác sĩ nhận định.
Ngoài các yếu tố lối sống, một số bệnh lý nền tiềm ẩn như dị dạng mạch máu não, bệnh tim (rung nhĩ, hở van tim), đái tháo đường, rối loạn mỡ máu… cũng là “quả bom nổ chậm” có thể gây đột quỵ bất cứ lúc nào. Ở người trẻ, đột quỵ xuất huyết não thường liên quan đến vỡ túi phình mạch máu hoặc dị dạng mạch máu não – những tình trạng ít khi được phát hiện nếu không tầm soát kỹ.
Cách phòng ngừa đột quỵ ở người trẻ
Để phòng ngừa đột quỵ, người trẻ cần chú ý đến các yếu tố sau:
- Kiểm soát huyết áp: Thường xuyên kiểm tra huyết áp và tuân thủ điều trị nếu có bệnh.
- Lối sống lành mạnh: Ăn uống lành mạnh, hạn chế thức khuya, không hút thuốc lá và hạn chế rượu bia.
- Vận động đều đặn: Tập thể dục thường xuyên để duy trì cân nặng và sức khỏe tim mạch.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Tầm soát các bệnh lý nền như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, và dị dạng mạch máu não.
Kết luận
Đột quỵ ở người trẻ là một vấn đề ngày càng phổ biến và nghiêm trọng. Việc hiểu rõ nguyên nhân và cách phòng ngừa có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc phải. Hãy chú ý đến sức khỏe của mình, thay đổi lối sống và kiểm tra sức khỏe định kỳ để bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ đột quỵ.
Tài liệu tham khảo
- Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). (2023). Thống kê về đột quỵ.
- Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM. (2023). Báo cáo về đột quỵ ở người trẻ.
