Chàng trai ngừng tim khi tập gym: Những sai lầm biến bài tập thành thảm họa

Ngày 29/7 vừa qua, Bệnh viện E tiếp nhận một trường hợp ngừng tim trong lúc tập gym. Bệnh nhân là nam thanh niên 20 tuổi, hoàn toàn khỏe mạnh trước đó. Khi đang tập, anh đột ngột gục xuống bất tỉnh. Nhờ được nhân viên phòng tập ép tim, gọi cấp cứu kịp thời và được sốc điện 3 lần, tim mới đập trở lại.

Các bác sĩ Bệnh viện E đã kích hoạt quy trình “báo động đỏ” toàn viện, huy động lực lượng cấp cứu, hồi sức tích cực, tim mạch… để giành giật sự sống cho bệnh nhân. Sau điều trị tích cực, hiện người bệnh đã tỉnh táo trở lại, được chỉ định cấy máy phá rung tim để phòng ngừa đột tử.

Theo chuyên gia, đây không phải là trường hợp cá biệt. Đã có không ít ca ngừng tim, đột tử xảy ra khi tập thể hình.

Dưới đây là những sai lầm nên tránh khi tập gym: 

1. Tập quá sức

ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam cho biết, nhiều bạn trẻ có tâm lý muốn đẩy giới hạn, nâng mức tạ cao, tập cường độ nặng liên tục mà không có nền tảng sức khỏe phù hợp. Cơ thể chưa sẵn sàng nhưng vẫn ép buộc bản thân dẫn tới rối loạn nhịp tim tăng cao, tăng huyết áp cấp, thậm chí ngừng tim đột ngột.

Trong y khoa, khi vận động gắng sức quá mức, tim có thể phản ứng bằng cách co bóp rối loạn, đặc biệt ở người có sẵn bất thường điện tim.

Thời điểm nguy hiểm nhất là khi thực hiện các bài tập ép ngực, nín thở nâng tạ nặng (Valsalva), hoặc sau khi dùng các chất kích thích tăng cơ, tăng lực.

2. Không khám sức khỏe định kỳ

Theo BS Mạnh, nhiều người trẻ tin rằng còn khỏe thì không cần khám tim mạch. Tuy nhiên, một số rối loạn nhịp nguy hiểm như hội chứng Brugada, QT dài bẩm sinh, bệnh cơ tim giãn hay thoái hóa cơ tim thất phải… hoàn toàn có thể không có triệu chứng lâm sàng rõ ràng cho tới khi xảy ra biến cố.

“Các bệnh lý này có thể phát hiện sớm qua điện tâm đồ, siêu âm tim hoặc test gắng sức. Nhưng rất ít người chủ động đi kiểm tra trước khi bắt đầu tập luyện cường độ cao”, BS Mạnh nói.

Trường hợp nam thanh niên ngừng tim tại Hà Nội cũng không có dấu hiệu bệnh lý tim mạch trước đó. Các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân mắc rung thất vô căn. Đây là một dạng rối loạn nhịp nguy hiểm thường xảy ra ở người trẻ khỏe và không có bệnh lý cấu trúc tim rõ ràng.

3. Lạm dụng thực phẩm tăng cơ, tăng lực

Không ít gymer hiện nay sử dụng các loại thực phẩm chức năng như pre-workout (tăng lực trước tập), whey, creatine, caffeine liều cao hoặc các chế phẩm không rõ nguồn gốc để tăng hiệu suất luyện tập.

“Các chất này có thể gây co mạch, tăng nhịp tim, tăng huyết áp đột ngột. Ở người có nền tim mạch không ổn định, đó là điều kiện lý tưởng để xảy ra rung thất hoặc nhồi máu cơ tim cấp”, BS Mạnh cảnh báo.

Đáng lo ngại hơn, một số loại thuốc tăng cơ trôi nổi có thể chứa steroid hoặc chất kích thích tim mạch bị cấm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ không thể kiểm soát.

4. Bỏ qua dấu hiệu cảnh báo từ cơ thể

Trong nhiều trường hợp, người tập từng có triệu chứng cảnh báo như: đau ngực khi gắng sức, hồi hộp, khó thở, chóng mặt, ngất thoáng qua… nhưng bỏ qua vì nghĩ do “mệt thông thường” hoặc “tụt huyết áp nhẹ”.

“Đây là những tín hiệu không thể xem thường. Đặc biệt là cơn đau ngực kéo dài >10 phút, lan ra tay trái, kèm khó thở. Những người gặp triệu chứng này nên đi kiểm tra tim mạch ngay, thay vì tiếp tục tập luyện”, BS Mạnh nhấn mạnh.

5. Thiếu kiến thức sơ cứu và hỗ trợ y tế tại phòng gym

Sự may mắn trong vụ việc tại Hà Nội là có người xung quanh biết ép tim đúng cách và gọi cấp cứu kịp thời. Nhưng không phải phòng gym nào cũng có nhân viên được đào tạo sơ cấp cứu bài bản.

“Thời gian vàng cứu người ngừng tim chỉ khoảng 4-6 phút đầu. Nếu không được ép tim, sốc điện kịp thời, bệnh nhân có thể chết não dù sau đó tim có đập lại”, BS Mạnh phân tích. Các trung tâm thể thao lớn nên trang bị máy sốc tim tự động (AED) và huấn luyện nhân viên thao tác cơ bản.