Phóng viên Dân trí đã có cuộc trao đổi với ông Hồ Hữu Hành, Giám đốc Công ty cổ phần Tu bổ di tích Huế, về vụ việc đối tượng Hồ Văn Phương Tâm leo lên ngai vàng triều Nguyễn, một Bảo vật quốc gia, tại điện Thái Hòa, Đại nội Huế, gây rối và làm hư hỏng cổ vật quý giá này. Sự việc này không chỉ làm tổn thương đến di sản văn hóa mà còn gây bức xúc trong dư luận.
Theo ông Hành, từ năm 2021 đến năm 2024, công ty đã thực hiện trùng tu công trình điện Thái Hòa. Trong quá trình thi công, bộ ngai vàng cùng bệ và bửu tán được bảo vệ nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn và giữ gìn giá trị lịch sử của chúng. Ngai vàng đã được đưa vào Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế để lưu kho và bảo quản kỹ lưỡng. Sau khi hoàn thành công trình tu bổ, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế mới đưa ngai vàng ra trưng bày tại vị trí cũ.
Ngai vàng được chế tác dưới thời vua Gia Long (1802-1819) và sử dụng xuyên suốt trong thời Nguyễn với tổng cộng 13 đời vua, kéo dài 143 năm. Ngai vàng không được làm từ vàng hoàn toàn mà từ gỗ và sơn son thếp vàng, từng được trùng tu một lần dưới thời vua Khải Định (1916-1925). Ông Hành cho biết, ngai vàng triều Nguyễn được làm từ gỗ gõ, thuộc nhóm 1 theo cách phân loại của kiểm lâm. Loại gỗ này thường được người xưa lựa chọn để làm các đồ nội thất, đặc biệt là ghế, bàn, long sàng hay đồ ngự dụng khác. Gỗ gõ có tính dai, bền chắc, chịu được mưa nắng, mối mọt và dễ gia công.
Về việc phục hồi các kết cấu bị phá hoại, ông Hành nhận định rằng việc này hoàn toàn có thể thực hiện được nhờ tay nghề của đội ngũ nghệ nhân và thợ lành nghề hiện nay, cùng với sự hỗ trợ của máy móc và công nghệ. Tuy nhiên, việc phục chế sẽ không bảo đảm tính nguyên bản của cổ vật. Ngai vàng triều Nguyễn là Bảo vật quốc gia, nên theo Luật di sản, khi tu bổ, sửa chữa, phải có hội đồng tư vấn di sản quốc gia do Chính phủ thành lập, phối hợp với các chuyên gia cổ vật để đánh giá và đưa ra các phương án phù hợp, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, sau khi xảy ra vụ việc, đơn vị đã chỉ đạo Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế đưa ngai vàng triều Nguyễn về lưu giữ, bảo quản tại kho cổ vật; đồng thời đưa ngai phục chế đến trưng bày tại điện Thái Hòa phục vụ du khách. Trung tâm sẽ thành lập hội đồng chuyên môn để đánh giá hiện trạng, xây dựng phương án bảo quản và xử lý, trình cấp có thẩm quyền theo đúng quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
Như Dân trí đã đưa tin, ngày 24/5, đối tượng Hồ Văn Phương Tâm (SN 1983, trú tại quận Phú Xuân, thành phố Huế) đã leo lên ngai vàng triều Nguyễn tại điện Thái Hòa, Đại nội Huế và gây rối, làm gãy phần tựa phía trước tay bên trái của Bảo vật quốc gia. Đến chiều 25/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Huế đã tạm giữ hình sự đối tượng Hồ Văn Phương Tâm để điều tra làm rõ hành vi cố ý làm hư hỏng tài sản xảy ra tại điện Thái Hòa. Tuy nhiên, cơ quan chức năng chưa thể ghi lời khai của đối tượng do Hồ Văn Phương Tâm có biểu hiện tâm thần, nói nhảm và không thể trả lời các câu hỏi của điều tra viên.
Vụ việc này là một lời cảnh tỉnh về việc bảo vệ di sản văn hóa quốc gia. Việc bảo vệ và bảo quản các di tích lịch sử không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng mà còn là trách nhiệm của mỗi công dân. Chúng ta cần nâng cao ý thức bảo vệ di sản, để những giá trị văn hóa lịch sử quý báu của dân tộc được gìn giữ và truyền lại cho thế hệ mai sau. Hãy cùng nhau hành động để bảo vệ di sản văn hóa Việt Nam.
Tài liệu tham khảo:
- Dân trí. (2025). Chuyên gia lên tiếng về vụ leo lên ngai vàng ở điện Thái Hòa quậy phá. Truy cập từ: https://dantri.com.vn/xa-hoi/chuyen-gia-len-tieng-ve-vu-leo-len-ngai-vang-o-dien-thai-hoa-quay-pha-20250525192424044.htm
