Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa nhấn mạnh tầm quan trọng của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong việc thúc đẩy sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Tại buổi thảo luận tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội nhằm tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, ông Chính đã đề xuất nhiều giải pháp quan trọng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu
Nâng tầm khoa học công nghệ – Động lực phát triển quốc gia
Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định việc Quốc hội ban hành nghị quyết về tháo gỡ khó khăn trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là vô cùng cần thiết và cấp bách. Đây là bước đi quan trọng nhằm hiện thực hóa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Phát triển nhanh và bền vững đòi hỏi sự đóng góp không thể thiếu của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Các giải pháp tháo gỡ vướng mắc
Để tạo nên bước đột phá, Thủ tướng đề xuất nhiều giải pháp cụ thể và thiết thực:
Sửa đổi toàn diện các luật liên quan: Thủ tướng yêu cầu Chính phủ tập trung thảo luận và sửa đổi toàn diện các luật liên quan, bao gồm Luật Ngân sách, Luật Thuế, Luật Doanh nghiệp, Luật Khoa học, công nghệ và các luật khác có liên quan. Việc sửa đổi này sẽ bổ sung nhiều nội dung cụ thể nhằm thúc đẩy đổi mới. Theo dự kiến, một số luật sửa đổi sẽ được trình Quốc hội trong tháng 5/2025.
Cơ chế đặc biệt cho phát triển kết cấu hạ tầng: Thủ tướng nhấn mạnh sự cần thiết của cơ chế đặc biệt nhằm huy động nguồn lực lớn, phát triển kết cấu hạ tầng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Hợp tác công tư, sự tham gia của doanh nghiệp, xã hội và người dân là vô cùng cần thiết.
Cơ chế đặc biệt cho quản lý: Thủ tướng đề cập đến việc cần thiết lập các cơ chế quản lý linh hoạt, bao gồm kết hợp lãnh đạo công và quản trị tư, đầu tư công và quản lý tư, đầu tư tư và sử dụng công. Ví dụ, Nhà nước đầu tư hạ tầng khoa học công nghệ nhưng giao cho tư nhân quản lý, hoặc thiết kế chính sách giao cho doanh nghiệp quản trị.
Cơ chế đặc biệt cho nhà khoa học: Thủ tướng đề xuất cơ chế đặc biệt hỗ trợ nhà khoa học, thúc đẩy thương mại hóa các công trình khoa học, bao gồm việc đơn giản hóa các thủ tục, phân cấp, phân quyền cho các chủ thể liên quan, giảm thủ tục hành chính.
Miễn trừ trách nhiệm cho người thực hiện: Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh rằng cần có cơ chế miễn trừ trách nhiệm khi xảy ra rủi ro cho cả người thực hiện và người thiết kế chính sách, để khuyến khích sự đổi mới và sáng tạo.
Thu hút nguồn nhân lực: Thủ tướng đề cập đến việc xây dựng các cơ chế thu hút nhân tài từ khu vực ngoài nhà nước, doanh nghiệp tư nhân và quốc tế, thông qua chính sách về thuế, phí, lệ phí, nhà ở, đất đai, visa và hợp đồng lao động.
Chống tham nhũng, đảm bảo minh bạch: Một yếu tố quan trọng được Thủ tướng nhắc đến là cần thiết kế chính sách sao cho loại trừ được tham nhũng, tiêu cực, với sự giám sát công khai, minh bạch.
Chấp nhận rủi ro như một phần của quá trình
Thủ tướng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học. Những thất bại trong nghiên cứu cũng là một phần của quá trình học tập, là “học phí” cho việc đầu tư phát triển nguồn lực và chính sách. Cần loại trừ động cơ cá nhân, đảm bảo tính vô tư, trong sáng vì lợi ích quốc gia.
Kết luận
Các giải pháp được đề xuất tại buổi thảo luận tổ hôm nay là những bước đi quan trọng, thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ trong việc tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Tài liệu tham khảo:
