Trà xanh và công dụng phòng chống ung thư

Trà xanh, một loại thức uống phổ biến từ cây trà Camellia sinensis, được biết đến với nhiều lợi ích sức khỏe, đặc biệt là trong việc phòng chống ung thư. Bài viết này sẽ đi sâu vào công dụng của trà xanh và các loại trà khác, cùng những lưu ý khi sử dụng.

Trà và các loại trà

Trà được phân loại dựa trên mức độ oxy hóa của lá trà:

Trà xanh: Không trải qua quá trình oxy hóa, phổ biến tại Việt Nam.
Trà ô long: Được oxy hóa một phần.
Trà đen: Được oxy hóa hoàn toàn.
Ngoài ra còn có trà tươi, trà trắng, bột trà xanh và trà Phổ Nhĩ.

Trong trà có chứa các polyphenols, alkaloids (như caffeine, theophylline, theobromine), flo, nhôm, các chất khoáng và chất vi lượng. Các polyphenols, đặc biệt là catechins (gồm EGCG, EGC, ECG, EC) và theaflavins, thearubigins, được coi là có lợi cho sức khỏe nhờ hoạt tính chống oxy hóa.

Công dụng của trà xanh trong phòng chống ung thư

Trà xanh chứa hàm lượng catechins cao hơn các loại trà khác, trong khi trà đen chứa nhiều theaflavins và thearubigins, và trà ô long chứa hỗn hợp các chất này. Các loại trà chế biến sẵn hoặc tách caffeine thường có nồng độ polyphenol thấp hơn.

Theo Trung tâm dinh dưỡng lâm sàng Bệnh viện K, các polyphenols trong trà xanh đã được chứng minh có tác dụng ngăn ngừa sự phân chia tế bào, gây chết tế bào khối u, ngăn chặn tạo mạch máu nuôi u và sự xâm lấn của tế bào u trong các nghiên cứu trên ống nghiệm và động vật. Các polyphenol này còn có thể chống lại sự phá hủy DNA do tia UVB và điều hòa chức năng miễn dịch.

Theo BlueZones, tế bào ung thư có khả năng sống lâu hơn các tế bào khỏe mạnh bình thường và có xu hướng phát triển, lan rộng khắp cơ thể khi các tế bào bình thường chết đi. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh tác dụng của trà xanh trong việc làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư phổi và khối u vú. Một phân tích tổng hợp cho thấy phụ nữ thường xuyên uống trà xanh có nguy cơ mắc ung thư vú thấp hơn.

Tiến sĩ – Lương y Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Phát triển Y dược cổ truyền Việt Nam, cho biết trà xanh được coi là một trong những đồ uống tốt cho sức khỏe hàng đầu. Uống trà xanh thường xuyên có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim, bệnh Alzheimer, duy trì mật độ khoáng xương, ngăn ngừa các bệnh về mắt, đột quỵ, rối loạn chuyển hóa và kéo dài tuổi thọ.

Tuy nhiên, các nghiên cứu trên con người chưa cho kết quả thống nhất về tác dụng phòng chống ung thư của trà. Một số nghiên cứu cho thấy uống trà có thể giảm nguy cơ ung thư đại tràng, vú, buồng trứng, tiền liệt tuyến và phổi, trong khi một số khác lại không chứng minh được tác dụng này. Các nghiên cứu lâm sàng cũng chưa đưa ra kết luận chung về tác dụng chống ung thư của trà xanh, do đó cần thêm thời gian và nghiên cứu để khẳng định.

Lưu ý khi uống trà

Uống quá nhiều trà có thể gây ra một số bất lợi do caffeine trong trà, như mất ngủ, hồi hộp trống ngực, run, buồn nôn, nôn. Trà cũng chứa nhôm, có thể gây loãng xương và thoái hóa thần kinh nếu tích tụ trong cơ thể, đặc biệt là ở những người có suy thận. Ngoài ra, trà có thể hạn chế hấp thu sắt trong chế độ ăn, nhưng uống trà giữa các bữa ăn có thể giảm tác dụng phụ này.

Trà xanh có thể được sử dụng hàng ngày như một thức uống. Bệnh nhân ung thư nên sử dụng trà vì các chất chống oxy hóa trong đó rất tốt cho cơ thể. Tuy nhiên, không nên uống trà vào ban đêm để tránh ảnh hưởng đến giấc ngủ và không nên uống quá nhiều để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Tiến sĩ Giang khuyên chỉ nên uống khoảng 4-5 tách trà xanh mỗi ngày và cần có chỉ định của bác sĩ khi sử dụng chiết xuất hoặc các sản phẩm có chứa chiết xuất trà xanh.

Kết luận

Trà xanh mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là trong việc phòng chống ung thư. Tuy nhiên, cần lưu ý đến lượng trà tiêu thụ hàng ngày và tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng các sản phẩm chiết xuất từ trà xanh. Hãy tận dụng lợi ích của trà xanh một cách khoa học để bảo vệ sức khỏe của bạn.