Cúm A tăng cao: Tiêm vaccine thế nào để an toàn cho trẻ và người lớn?

Cúm mùa bùng phát, biến thể K lây lan mạnh 

Sự lây lan mạnh của biến thể K thuộc chủng cúm A/H3N2 khiến số ca mắc và nhập viện gia tăng nhanh chóng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có bệnh nền. Tại Mỹ, cúm mùa năm nay được đánh giá là “siêu cúm”, CDC Mỹ ước tính đã có gần 3 triệu ca nhiễm và 1.200 ca tử vong.  

Tại Việt Nam, các cơ sở y tế đã ghi nhận số ca cúm nhập viện tăng rõ rệt trong thời gian gần đây. Nhiều trường hợp diễn tiến nặng, xuất hiện biến chứng nguy hiểm, đặt ra thách thức lớn cho công tác điều trị và phòng ngừa.

Đáng chú ý, cúm mùa hiện nay diễn biến phức tạp do sự cộng hưởng của nhiều yếu tố bất lợi từ môi trường và khí hậu như không khí lạnh, ô nhiễm, bụi mịn PM2.5 thường xuyên vượt ngưỡng tại nhiều đô thị lớn.

Những điều kiện này làm suy yếu hàng rào bảo vệ đường hô hấp, khiến cơ thể dễ nhiễm virus cúm hơn, bệnh tiến triển nặng hơn và tăng nguy cơ biến chứng, gia tăng áp lực điều trị lên hệ thống y tế.

BSNT Nguyễn Thị Phương Thảo – Phó Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết trong tuần qua, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội tiếp nhận khoảng hơn 100 bệnh nhi đến khám các bệnh lý về đường hô hấp mỗi ngày, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước.

Nhiều trẻ đồng nhiễm 2, 3 bệnh cùng lúc như cúm mùa, tay chân miệng, sốt xuất huyết, tiêu chảy do các loại virus rota, adeno, norovirus.

“Thời tiết lạnh và ô nhiễm không khí được xem là yếu tố chính khiến số ca bệnh hô hấp và đồng nhiễm ở trẻ em tăng nhanh trong thời gian gần đây”, BS Thảo nhận định. 

Tại TP.HCM, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh ghi nhận nhiều ca cúm A ở người lớn, đặc biệt là người cao tuổi và người có bệnh nền, với diễn tiến nặng như viêm phổi, viêm tiểu phế quản, suy hô hấp phải hỗ trợ thở oxy. Phần lớn lây nhiễm từ người thân trong gia đình. 

Các bác sĩ khuyến cáo, người cao tuổi, nhất là người mắc bệnh nền mạn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), tim mạch, đái tháo đường, suy thận mắc cúm A dễ gây biến chứng nặng, tăng nguy cơ tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Đồng thời, người bệnh cúm A cũng dễ bội nhiễm các tác nhân khác như phế cầu, RSV…, khiến tình trạng bệnh phức tạp và điều trị kéo dài, khó khăn, tốn kém hơn.  

Trong bối cảnh đó, việc cung cấp thông tin chính xác, khoa học và kịp thời cho cộng đồng trở nên đặc biệt quan trọng.

Nhằm giúp người dân hiểu rõ hơn về nguy cơ của cúm mùa, cách nhận diện sớm, điều trị đúng và đặc biệt là vai trò của tiêm chủng an toàn, tọa đàm trực tuyến với chủ đề phòng chống cúm mùa sẽ được tổ chức vào 9h sáng thứ Ba, ngày 16/12, với chủ đề: Cúm A gia tăng: Tiêm vaccine thế nào để an toàn cho trẻ và người lớn?

Tọa đàm có sự tham gia của các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực hô hấp, y tế dự phòng và tiêm chủng, gồm:

– BS.CKII Mã Thanh Phong, Trưởng Đơn vị Hô hấp, Khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM;

– TS.BS Nguyễn Quang Đợi, Phó khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Cầu Giấy;

– BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC; và đại diện cơ quan quản lý:

– TS.BS Vũ Ngọc Long, phụ trách điều hành Phòng Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế.

Tại tọa đàm, các chuyên gia sẽ phân tích diễn biến mùa cúm năm nay, lý do khiến số ca nặng gia tăng, những nhóm nguy cơ cần đặc biệt lưu ý, cũng như các dấu hiệu cảnh báo biến chứng nguy hiểm cần nhập viện kịp thời. Bên cạnh đó, nội dung tiêm vaccine cúm sẽ được thảo luận sâu từ góc độ y khoa và thực hành an toàn.

Tiêm chủng vaccine cúm: Biện pháp chủ động, hiệu quả

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh số ca mắc tăng nhanh, tiêm chủng vaccine cúm được xem là biện pháp chủ động và hiệu quả nhất giúp giảm nguy cơ nhập viện, biến chứng nặng và tử vong.

Tuy nhiên, hiệu lực của vaccine không chỉ phụ thuộc vào loại vaccine mà còn phụ thuộc vào toàn bộ quy trình an toàn tiêm chủng, từ nhập khẩu, bảo quản, vận chuyển đến thao tác tiêm và theo dõi sau tiêm.

BS Bạch Thị Chính cho biết, vaccine cúm có hạn sử dụng ngắn, chỉ một năm và cần được bảo quản liên tục trong điều kiện nhiệt độ 2-8°C. Chỉ cần một mắt xích trong dây chuyền lạnh không đảm bảo, hiệu lực bảo vệ của vaccine có thể giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người được tiêm.  

Các chuyên gia khuyến cáo, trẻ em, người lớn và đặc biệt là người cao tuổi có bệnh nền nên tiêm vaccine cúm và tiêm nhắc hằng năm, bởi kháng thể bảo vệ thường giảm sau 6-12 tháng, trong khi virus cúm liên tục biến đổi theo mùa. Việc tiêm sớm trước mùa cúm giúp cơ thể có đủ thời gian tạo kháng thể, đạt miễn dịch tối ưu.

Tọa đàm cũng sẽ làm rõ các tiêu chuẩn của một cơ sở tiêm chủng an toàn toàn diện, từ hệ thống kho lạnh, dây chuyền lạnh bảo quản, vận chuyển bằng xe lạnh chuyên dụng, đến năng lực chuyên môn và khả năng xử trí phản ứng sau tiêm của đội ngũ y tế. Đây là những yếu tố then chốt nhưng thường ít được người dân quan tâm khi lựa chọn nơi tiêm chủng.

Với sự tham gia của các chuyên gia giàu kinh nghiệm và góc nhìn đa chiều từ điều trị, dự phòng đến tiêm chủng, tọa đàm kỳ vọng sẽ mang đến cho người dân những thông tin thiết thực, giúp chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình trong mùa cúm đang diễn biến phức tạp.