Nhà văn hóa Nguyễn Hữu Ngọc, sinh ngày 22/12/1918 tại phố Hàng Gai, Hà Nội, quê gốc Thuận Thành, Bắc Ninh, là một trí thức lớn đã dành trọn đời mình cho việc nghiên cứu, bảo tồn và lan tỏa giá trị văn hóa Việt Nam. Hành trình cống hiến của ông là một minh chứng sống động cho sự tận tâm và tình yêu dành cho văn hóa dân tộc.
Lễ viếng nhà văn hóa Nguyễn Hữu Ngọc sẽ được tổ chức vào lúc 13h ngày 5/5 tại Nhà tang lễ Bệnh viện 198 (Cầu Giấy, Hà Nội). Lễ an táng sẽ diễn ra tại Nghĩa trang Đồng Gốc (Long Biên, Hà Nội).
Ngay từ khi còn trẻ, nhà văn hóa Hữu Ngọc đã tham gia dịch nhiều tác phẩm văn học nước ngoài nổi tiếng sang tiếng Việt, trong đó có Truyện cổ Grimm. Đồng thời, ông viết các tác phẩm giới thiệu văn hóa nước ngoài cho độc giả Việt Nam, góp phần mở rộng tầm nhìn và hiểu biết về thế giới.
Trong suốt hơn 70 năm cống hiến cho nền văn hóa dân tộc, ông không chỉ đóng góp vào việc phát triển và bảo tồn văn hóa Việt Nam mà còn kết nối văn hóa Việt Nam với thế giới. Những công trình của ông sẽ tiếp tục sống mãi như một di sản vô giá đối với các thế hệ sau.
Công trình tiêu biểu của Hữu Ngọc
Một trong những đóng góp nổi bật của Hữu Ngọc là cuốn Phác thảo chân dung văn hóa Hà Nội. Suốt nhiều năm, ông đã miệt mài khảo cứu, ghi chép và giới thiệu những nét đặc trưng, giá trị truyền thống cũng như sự chuyển mình của Hà Nội qua các thời kỳ lịch sử. Tác phẩm này không chỉ là một công trình nghiên cứu khoa học công phu, mà còn là một bức tranh sinh động, giàu cảm xúc về cuộc sống, con người, lịch sử và chiều sâu văn hóa của Thủ đô ngàn năm văn hiến.
Với những cống hiến đặc biệt ấy, năm 2017, ông được trao Giải thưởng Lớn Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội, một giải thưởng danh giá nhằm tôn vinh những cá nhân có đóng góp suốt đời cho Hà Nội bằng tác phẩm, ý tưởng, việc làm xuất sắc, bằng tình yêu và sự gắn bó máu thịt với Thủ đô.
Một năm sau, vào năm 2018, ông tiếp tục được vinh danh là Công dân Thủ đô ưu tú – danh hiệu cao quý do thành phố Hà Nội trao tặng – nhằm ghi nhận những đóng góp xuất sắc của ông cho sự phát triển văn hóa và xã hội của Thủ đô.
Những tác phẩm khác của Hữu Ngọc
Bên cạnh Phác thảo chân dung văn hóa Hà Nội, ông còn là tác giả của nhiều công trình nổi bật khác như: Lãng du trong văn hóa Việt Nam, Vietnam: Tradition and Change, Cảo thơm lần giở…
Lãng du trong văn hóa Việt Nam là một tập tản văn sâu sắc, giàu chất triết lý, giới thiệu những giá trị truyền thống đặc sắc của dân tộc. Đây là cuốn sách viết bằng tiếng Anh đầu tiên được trao Giải Vàng Sách Việt năm 2006. Tác phẩm gồm 375 bài viết ngắn, mang phong cách tản văn kết hợp nghiên cứu, được xem như một “bách khoa toàn thư” thu nhỏ về văn hóa và con người Việt Nam. Cuốn sách đã chinh phục không chỉ độc giả trong nước mà cả bạn đọc quốc tế, bởi chiều sâu học thuật cùng lối viết giản dị, gần gũi mà tinh tế.
Vietnam: Tradition and Change là tác phẩm viết bằng tiếng Anh, phản ánh quá trình biến đổi và phát triển của văn hóa Việt Nam trong bối cảnh hiện đại hóa và hội nhập.
Đặc biệt, năm 2020, ở tuổi ngoài 100, ông vẫn miệt mài làm việc và cho ra mắt bộ sách đồ sộ Cảo thơm lần giở gồm hai cuốn, dày gần 1.000 trang. Đây không chỉ là một công trình đồ sộ về mặt học thuật, mà còn là kết tinh của cả một đời lao động chữ nghĩa và “xuất – nhập khẩu” văn hóa giữa Việt Nam và thế giới.
Di sản để lại cho muôn đời sau
Không chỉ là một nhà nghiên cứu văn hóa, Hữu Ngọc còn là một người truyền cảm hứng lớn cho các thế hệ sau. Những tác phẩm của ông đã giúp hàng triệu người Việt Nam hiểu và yêu quý văn hóa dân tộc, đồng thời mở rộng tầm nhìn về thế giới. Ông không chỉ là người thầy, người hướng dẫn mà còn là một người bạn, người đồng hành trong hành trình tìm hiểu và phát triển văn hóa.
Nhà văn hóa Nguyễn Hữu Ngọc đã để lại một di sản văn hóa vô giá, không chỉ cho Việt Nam mà còn cho thế giới. Những tác phẩm của ông sẽ mãi mãi là nguồn cảm hứng và động lực cho những ai yêu mến và muốn gìn giữ văn hóa dân tộc.
Hãy cùng nhau tôn vinh và gìn giữ di sản văn hóa mà nhà văn hóa Nguyễn Hữu Ngọc đã để lại, để những giá trị ấy mãi mãi sống mãi trong lòng mỗi người Việt Nam và bạn bè quốc tế.
