AI trong Y tế: Cơ hội và Thách thức theo Đại diện WHO tại Việt Nam

Trong bối cảnh phát triển của công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược y tế thông minh. Tại Hội nghị quốc tế “Trí tuệ nhân tạo (AI) trong y tế” do Sở Y tế TPHCM tổ chức vào ngày 23/5/2025, các chuyên gia đã chia sẻ những nhận định quan trọng về vai trò của AI trong ngành y tế. Bài viết này sẽ tập trung vào những cơ hội và thách thức mà AI mang lại, đặc biệt là theo quan điểm của bà Angela Pratt, Trưởng Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam.

AI không thể thay thế bác sĩ

PGS.TS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TPHCM, đã khẳng định rằng AI không thể thay thế con người mà chỉ là công cụ hỗ trợ thông minh. “AI không thay thế con người mà là công cụ hỗ trợ thông minh, giúp bác sĩ và nhà quản lý nâng cao chất lượng chuyên môn, tối ưu hóa quy trình và cải thiện trải nghiệm người bệnh,” ông Thượng nhấn mạnh. TPHCM đang triển khai nhiều dự án thí điểm ứng dụng AI trong chẩn đoán hình ảnh, quản lý bệnh viện và hỗ trợ cá thể hóa điều trị. Một trong những ưu tiên hàng đầu là hoàn thiện hồ sơ sức khỏe và bệnh án điện tử, nền tảng quan trọng để triển khai AI hiệu quả. Ngành y tế TPHCM đang tăng tốc để hoàn thành các hệ thống này trước hạn chót tháng 9/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Hai thách thức khi áp dụng AI trong y tế

Bà Angela Pratt, Trưởng Đại diện WHO tại Việt Nam, đã cảnh báo về hai thách thức lớn khi áp dụng AI vào ngành y tế. Thứ nhất, khoảng cách tiếp cận công nghệ có thể làm gia tăng bất bình đẳng y tế. Nhiều quốc gia như Hàn Quốc và Singapore đã nhanh chóng ứng dụng AI trong y tế, nhưng ở những vùng mà người dân còn nghèo và hạ tầng số yếu kém, việc tiếp cận AI gần như không thể. “Chẳng hạn, phần mềm nhận diện khuôn mặt đo huyết áp, nhịp tim qua điện thoại rất tiềm năng, nhưng không thể phát huy tác dụng nếu người bệnh không có thiết bị, không có kỹ năng sử dụng,” bà Angela nói. Việt Nam cần tránh tình trạng AI chỉ mang lại lợi ích cho một nhóm dân cư nhất định, làm gia tăng tình trạng bất bình đẳng khi tiếp cận y tế.

Bà Angela nhấn mạnh rằng Việt Nam cần đẩy mạnh đào tạo kỹ năng số cho người dân và bảo đảm công nghệ AI đến được với những người có nhu cầu, từ đó biến các nguy cơ thành cơ hội để nâng cao chất lượng y tế cho toàn dân. Để minh họa cho quan điểm này, bà chia sẻ hai ví dụ cụ thể từ Philippines và Thái Lan. Tại Philippines, nhân viên y tế đang dùng AI để chẩn đoán lao ở các nhóm nguy cơ, giúp phát hiện nhanh và theo dõi điều trị hiệu quả hơn. Ở Thái Lan, một ứng dụng dùng AI để đánh giá nguy cơ đột quỵ đã hỗ trợ tích cực các bác sĩ tại bệnh viện tuyến cơ sở, nơi thiếu bác sĩ chuyên khoa tim mạch, chẩn đoán nhanh và chính xác hơn.

Thách thức thứ hai là bảo mật dữ liệu. Theo WHO, nếu không có các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân tốt, người dân sẽ mất dần niềm tin vào công nghệ số. Niềm tin là điều kiện tiên quyết để công nghệ trở nên phổ biến. WHO đề xuất Việt Nam xây dựng khung pháp lý rõ ràng, đảm bảo AI được triển khai một cách an toàn, có đạo đức và công bằng. Ngành y tế cần lắng nghe tiếng nói từ bệnh nhân, nhân viên y tế, nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp và các bên liên quan. WHO sẽ hỗ trợ chính phủ xây dựng các hướng dẫn, khung pháp lý và các phương án hợp tác để đảm bảo AI được áp dụng hiệu quả trong y tế.

Kết luận

AI mang lại nhiều cơ hội để cải thiện chất lượng y tế, nhưng cũng đặt ra những thách thức không nhỏ về bất bình đẳng tiếp cận và bảo mật dữ liệu. Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh đào tạo kỹ năng số, xây dựng hạ tầng công nghệ và khung pháp lý phù hợp để tận dụng tối đa lợi ích của AI trong y tế. Hãy cùng chờ đón những tiến bộ mới trong việc ứng dụng AI để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho toàn dân.