Đường sắt đô thị là một trong những giải pháp quan trọng nhằm giảm ùn tắc giao thông và thúc đẩy phát triển bền vững tại các đô thị lớn như Hà Nội và TPHCM. Bộ Tư pháp vừa công bố dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại hai thành phố này đến năm 2035.
Đoạn Nhổn – ga Hà Nội đã vận hành thương mại đoạn trên cao (Ảnh: Thành Đông).
Cơ Chế Đặc Thù Trong Huy Động Vốn
Dự thảo đề xuất nhiều cơ chế linh hoạt nhằm huy động nguồn vốn cho các dự án đường sắt đô thị. Một số điểm nổi bật bao gồm:
- Phát hành trái phiếu Chính phủ: Thủ tướng được quyền quyết định phát hành trái phiếu để bổ sung ngân sách nếu nguồn vốn từ ngân sách nhà nước không đáp ứng tiến độ.
- Sử dụng nguồn tăng thu và tiết kiệm chi: Các nguồn vốn hợp pháp khác cũng có thể được sử dụng mà không cần tuân thủ thứ tự ưu tiên theo quy định hiện hành.
- Huy động vốn ODA và vay ưu đãi: Thủ tướng được phép quyết định huy động vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) hoặc vốn vay ưu đãi nước ngoài mà không cần lập đề xuất dự án.
Bên cạnh đó, ngân sách trung ương sẽ cân đối và bổ sung vốn có mục tiêu cho ngân sách địa phương trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn. UBND thành phố chịu trách nhiệm bố trí vốn từ ngân sách địa phương để triển khai các hoạt động thực hiện trước.
Rút Ngắn Thủ Tục Đầu Tư
Để đẩy nhanh tiến độ, dự thảo cho phép UBND thành phố thực hiện ngay việc lập, thẩm định và quyết định đầu tư dự án mà không cần thực hiện các thủ tục phức tạp. Điều này giúp rút ngắn thời gian triển khai và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các dự án.
UBND thành phố còn được phép phân chia dự án thành các dự án thành phần mà không phải tuân thủ quy định của pháp luật về xây dựng. Trường hợp kéo dài thời gian thực hiện dự án mà không làm tăng tổng mức đầu tư, UBND thành phố cũng không cần thực hiện thủ tục điều chỉnh.
Quy Định Áp Dụng Riêng Cho TPHCM
TPHCM được hưởng một số quy định riêng biệt nhằm tăng tính linh hoạt trong quản lý và phát triển hạ tầng. Cụ thể:
- UBND TPHCM được quyết định điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị và quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật.
- Thành phố được áp dụng các chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc, hạ tầng xã hội khác với quy chuẩn quốc gia, miễn là phù hợp với quy hoạch chung.
- 100% tiền thu từ diện tích sàn xây dựng tăng thêm, giá trị đất tăng thêm và phí cải thiện hạ tầng trong khu vực TOD sẽ được sử dụng để phát triển đường sắt đô thị.
Metro số 1 TPHCM đạt hiệu quả cao sau khi đưa vào vận hành (Ảnh: Hải Long).
Vì Sao Cần Cơ Chế Đặc Biệt?
Việc triển khai các tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội và TPHCM từ năm 2007 đến nay vẫn còn chậm, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển và giảm tải giao thông. Hiện tại, Hà Nội mới vận hành tuyến số 2A (Cát Linh – Hà Đông) và đoạn trên cao của tuyến số 3 (Nhổn – ga Hà Nội), trong khi TPHCM chỉ mới khai thác tuyến số 1 (Bến Thành – Suối Tiên).
Tuyến metro số 1 TPHCM (Ảnh: Nam Anh).
Theo Bộ Giao thông vận tải, để đẩy nhanh tiến độ, cần thiết phải có cơ chế, chính sách đặc thù nhằm huy động nguồn lực và tạo hành lang pháp lý thông thoáng hơn.
Kết Luận
Việc thí điểm các cơ chế, chính sách đặc biệt cho phát triển đường sắt đô thị tại Hà Nội và TPHCM là bước đi cần thiết để giải quyết bài toán ùn tắc giao thông và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Những chính sách này không chỉ giúp rút ngắn thời gian triển khai dự án mà còn tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc huy động nguồn vốn và quản lý quy hoạch. Hãy cùng theo dõi và ủng hộ các sáng kiến này để góp phần xây dựng đô thị hiện đại và bền vững.
Nguồn tham khảo:
Dantri.com.vn
