Đề xuất lập tòa phúc thẩm ở TPHCM, Đà Nẵng, Hà Nội

Thực hiện các Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp, tinh gọn bộ máy Tòa án nhân dân bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong tình hình mới, Tòa án nhân dân Tối cao soạn thảo dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND) trình cấp có thẩm quyền.

Theo Tòa án nhân dân Tối cao, việc xây dựng dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (dự thảo luật) nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý về tổ chức bộ máy, nhiệm vụ, quyền hạn của các Tòa án nhân dân, bảo đảm phù hợp với chủ trương của Đảng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy.

Dự thảo luật tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định có liên quan đến việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nhiệm vụ, quyền hạn của các tòa án để phù hợp với chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp với các nội dung cơ bản như: Bổ sung các quy định về mô hình tổ chức hệ thống tòa án theo hướng bỏ TAND cấp cao, TAND cấp huyện, TAND sơ thẩm chuyên biệt.

Theo đó, mô hình tổ chức hệ thống tòa án gồm: TAND Tối cao; TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; TAND khu vực; Tòa án quân sự Trung ương, Tòa án quân sự quân khu và tương đương, Tòa án quân sự khu vực,…

Dự thảo luật nêu rõ, TAND Tối cao thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn giám đốc việc xét xử của các tòa án; tổng kết thực tiễn xét xử, bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử; phát triển án lệ,… thực hiện nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm đối với các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật.

Tòa án nhân dân Tối cao gồm hội đồng thẩm phán, 3 tòa phúc thẩm đặt tại Hà Nội, Đà Nẵng và TPHCM; 4 vụ giám đốc kiểm tra, văn phòng và các cục, vụ, học viện tòa án, cơ quan báo chí.

Tăng số lượng thẩm phán TAND Tối cao từ 13 đến 17 người lên thành từ 23 đến 27 người để đảm bảo đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng đối với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm tăng thêm từ TAND cấp cao chuyển về theo đúng chỉ tiêu, yêu cầu của Quốc hội.

Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có nhiệm vụ, quyền hạn: Thực hiện nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực; phúc thẩm vụ án, vụ việc mà bản án, quyết định sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực bị kháng cáo, kháng nghị,…

Tòa án nhân dân khu vực: Cơ cấu lại các TAND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương thành tòa án nhân dân khu vực.

Theo dự thảo luật, tên gọi TAND khu vực được đặt theo tên đơn vị hành chính nơi đặt trụ sở và được đánh số thứ tự để phân biệt và tạo thuận lợi cho người dân dễ dàng nhận biết.

Nhiệm vụ, quyền hạn TAND khu vực: Xét xử theo thủ tục sơ thẩm các vụ án hình sự về các tội phạm mà mức cao nhất của khung hình phạt đến 20 năm tù; xét xử theo thủ tục sơ thẩm tất cả các vụ án hành chính, vụ việc dân sự và các vụ việc khác thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án.