Thảo luận tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách ngày 26/3/2025 xoay quanh dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, đặc biệt là việc đánh thuế vàng mã, hàng mã đã gây nhiều tranh luận sôi nổi. Các đại biểu Quốc hội đã đưa ra nhiều ý kiến, đề xuất giải pháp thay thế, hướng tới một giải pháp cân bằng giữa tín ngưỡng và bảo vệ môi trường.
Đánh thuế vàng mã: Liệu có hiệu quả?
Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi đề xuất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với vàng mã, hàng mã với mức thuế suất 70%. Tuy nhiên, vấn đề này ngay lập tức vấp phải nhiều ý kiến trái chiều tại Quốc hội.
Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (Hà Nội) cho rằng, trong văn hóa Việt Nam, vàng mã là vật phẩm quan trọng trong các nghi lễ tang gia và thờ cúng. Mặc dù việc đốt vàng mã có thể gây ô nhiễm môi trường, nhưng việc thay đổi thói quen này cần được xem xét kỹ lưỡng. Bà đề nghị cơ quan soạn thảo cần phân biệt rõ giữa vàng mã với đồ chơi trẻ em và đồ dùng học tập, vì những sản phẩm này không nên bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) cũng bày tỏ quan điểm rằng, việc đánh thuế cao không phải là giải pháp tối ưu để thay đổi thói quen đốt vàng mã. Ông cho rằng, nguyên nhân đằng sau việc đốt vàng mã là tín ngưỡng, và việc tăng thuế sẽ không khiến người dân thay đổi hành vi. Thay vào đó, ông đề xuất cần đẩy mạnh tuyên truyền và khuyến khích các hình thức thay thế, như đốt những vật liệu có giá trị khác.
Giải pháp thay thế: Đốt “thẻ Visa” cho người âm?
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đề xuất giải pháp thay thế táo bạo: thay vì đốt vàng mã, người dân có thể đốt thẻ Visa, Mastercard với giá trị cao. Ông cho rằng, việc đốt một tờ thẻ có giá trị vài tỷ đồng sẽ đủ “tiền” cho người âm.
Ông cũng đề cập đến thói quen rải tiền trong tang lễ, đưa ra gợi ý chỉ rải tiền ở các ngã tư. Những đề xuất này gây ra nhiều tranh luận và phản hồi trái chiều.
Chuyển đổi số cho vàng mã?
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, việc chuyển đổi số đang được đẩy mạnh, nên vàng mã cũng cần được “chuyển đổi số”. Ông dẫn chứng ví dụ ở Nhật Bản và một số nước, người dân có thể sử dụng hương điện tử thay vì đốt vàng mã.
Kết luận
Cuộc tranh luận tại Quốc hội về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi liên quan đến vàng mã cho thấy sự phức tạp trong việc giải quyết vấn đề tín ngưỡng và bảo vệ môi trường. Cần có sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa mục tiêu thuế khóa và sự tôn trọng các giá trị văn hóa truyền thống. Việc tìm kiếm các giải pháp thay thế hiệu quả và bền vững là rất quan trọng.
