Ngày 18/4, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai đã thông báo về hai trường hợp ngộ độc nấm rừng nguy kịch, gây ra tình trạng tổn thương đa cơ quan. Hai bệnh nhân, một cô gái 18 tuổi và chồng 21 tuổi, đã được chuyển từ Bệnh viện Đa khoa Lai Châu đến Bệnh viện Bạch Mai với chẩn đoán ngộ độc nấm gây suy gan cấp, rối loạn đông máu và tổn thương tim.
Người nhà bệnh nhân cho biết, chiều ngày 10/4, cặp vợ chồng trẻ đã lên rừng hái nấm về ăn. Loại nấm này có màu trắng, đầu nấm hình tròn và thân dài. Sau khoảng 12 giờ ăn nấm, cả hai đều xuất hiện các triệu chứng về tiêu hóa như đau bụng, đại tiện phân lỏng và nôn nhiều. Tình trạng ngộ độc nhanh chóng trở nên nghiêm trọng, buộc họ phải nhập viện cấp cứu.
Tình trạng ngộ độc nấm và quá trình điều trị
Hai bệnh nhân hiện đang trong tình trạng hôn mê sâu và được điều trị tích cực tại Trung tâm Chống độc. Các xét nghiệm cho thấy họ bị tổn thương và suy đa cơ quan, bao gồm kích ứng đường tiêu hóa, viêm gan, suy gan tối cấp, hôn mê gan, suy thận cấp, tổn thương cơ tim, và rối loạn đông máu nặng. Nguy cơ tử vong rất cao, mặc dù đã được thay huyết tương, lọc máu liên tục, sử dụng thuốc giải độc và các biện pháp hồi sức.
Hai vợ chồng bị tổn thương tim, gan nguy kịch sau khi ăn nấm trắng
Nấm gây ngộ độc chậm và nguy cơ tử vong cao
Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, tại Việt Nam có nhiều loại nấm độc, nhưng có thể phân thành hai nhóm chính: nhóm gây ngộ độc chậm và nhóm gây ngộ độc nhanh. Nhóm gây ngộ độc chậm, như trường hợp của hai bệnh nhân này, thường biểu hiện sau hơn 6 giờ ăn và rất nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong.
Loài nấm độc tán trắng (Amanita verna) và nấm độc trắng hình nón (Amanita virosa) là những loại nấm gây ngộ độc chậm phổ biến tại Việt Nam. Chúng có hình thức bắt mắt, màu trắng, non và trông rất ngon, nhưng chứa độc tố amatoxin gây tổn thương nghiêm trọng đến ruột, gan, thận, tim và các cơ quan khác.
Quá trình ngộ độc chậm thường diễn ra theo ba giai đoạn:
- Giai đoạn ủ bệnh: Kéo dài từ 6-10 giờ, xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy cấp. Giai đoạn này kéo dài 1-2 ngày.
- Giai đoạn tiêu hóa lắng dịu: Các triệu chứng tiêu hóa giảm, nhưng gan bắt đầu bị tổn thương. Giai đoạn này kéo dài 1-2 ngày.
- Giai đoạn suy đa cơ quan: Từ ngày thứ 3 trở đi, người bệnh biểu hiện viêm gan, suy gan, suy thận, rối loạn đông máu, vàng da, chảy máu, tinh thần kích thích, hôn mê và có thể tử vong.
Tỷ lệ tử vong của ngộ độc loại nấm này, theo ước tính của Trung tâm Chống độc, là khoảng 50%, bao gồm cả các ca tử vong tại tuyến cơ sở và tại gia đình.
Biện pháp cấp cứu và phòng ngừa ngộ độc nấm
Khi có biểu hiện ngộ độc sau 6 giờ ăn nấm, độc tố đã đi qua dạ dày và xuống ruột, hấp thu phần lớn vào cơ thể, khiến các biện pháp cấp cứu ban đầu không còn hiệu quả. Bệnh nhân cần được cấp cứu và điều trị tích cực ngay tại bệnh viện hoặc cơ sở y tế có điều kiện tốt về chống độc và hồi sức.
Đối với nhóm nấm gây ngộ độc sớm, thường gây ngộ độc trước 6 giờ sau ăn và có nhiều loại nấm với màu sắc sặc sỡ hoặc không hấp dẫn. Các triệu chứng thường gặp bao gồm đau bụng, nôn, tiêu chảy, và có thể có triệu chứng thần kinh, tâm thần, tim mạch. Những trường hợp này có thể được điều trị giải độc tại bệnh viện tuyến huyện.
Khi nghi ngờ ăn phải nấm độc, nếu bệnh nhân còn tỉnh táo và mới ăn xong, có thể gây nôn để loại bỏ nấm ra khỏi cơ thể. Nếu bệnh nhân tiêu chảy và nôn nhiều, cần cho họ uống nước để bù nước và muối, nhưng vẫn phải đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và cấp cứu.
Để phòng ngừa ngộ độc nấm, TS Nguyên khuyến cáo người dân tuyệt đối không nên hái các loại nấm hoang dại để ăn, trừ mộc nhĩ. Việc phân biệt nấm độc và không độc rất khó, kể cả với chuyên gia.
Kết luận và khuyến nghị
Ngộ độc nấm rừng là một vấn đề y tế nghiêm trọng, đặc biệt là với nhóm nấm gây ngộ độc chậm. Hai trường hợp ngộ độc nấm nguy kịch tại Bệnh viện Bạch Mai là minh chứng rõ ràng cho nguy cơ tử vong cao của loại ngộ độc này. Để bảo vệ sức khỏe, người dân cần tuân thủ các khuyến cáo về phòng ngừa ngộ độc nấm và nhanh chóng tìm kiếm sự trợ giúp y tế khi có biểu hiện ngộ độc.
Hãy luôn cảnh giác và bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình bằng cách tránh xa các loại nấm hoang dại không rõ nguồn gốc.
Tài liệu tham khảo
- Dân Trí. (2025). Hai vợ chồng tổn thương tim, gan nguy kịch sau khi ăn loại nấm trắng. Truy cập từ: https://dantri.com.vn/suc-khoe/hai-vo-chong-ton-thuong-tim-gan-nguy-kich-sau-khi-an-loai-nam-trang-20250418134049771.htm
