Dịch sởi, một căn bệnh nguy hiểm và dễ lây lan, đang trở lại với mức độ đáng báo động trên toàn cầu, đặc biệt là tại khu vực châu Âu và Trung Á. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), số ca mắc sởi trong năm 2024 đã tăng gấp đôi so với năm trước, chạm mức cao nhất trong gần 3 thập kỷ.
Tình Hình Dịch Sởi Trên Toàn Cầu
Số ca mắc sởi tại châu Âu và Trung Á đã tăng mạnh lên hơn 127.000 trường hợp, con số đáng lo ngại nhất kể từ năm 1997. Hơn 40% trong số các ca mắc là trẻ em dưới 5 tuổi, một nhóm dễ bị tổn thương nhất trước các biến chứng nghiêm trọng. Hậu quả là hơn một nửa số ca mắc bệnh ở châu Âu cần điều trị tại bệnh viện, trong khi 38 trường hợp đã tử vong.
Tình hình bùng phát dịch sởi trước đó đã giảm đáng kể từ năm 1997, đạt mức thấp nhất là 4.440 trường hợp vào năm 2016. Tuy nhiên, các đợt bùng phát đã được ghi nhận trở lại vào năm 2018 và 2019, với lần lượt 89.000 và 106.000 ca mắc. Nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng này là do tỷ lệ tiêm chủng giảm sút trong thời gian diễn ra đại dịch COVID-19.
Việt Nam: Nguy Cơ Bùng Phát Cao Theo Chu Kỳ 5 Năm
Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ bùng phát dịch sởi rất cao, trùng khớp với chu kỳ 5 năm của căn bệnh này. Theo Bộ Y tế, trong năm 2024, số ca nghi nhiễm sởi đã tăng đột biến lên hơn 20.000 trường hợp, trong đó có gần 5.000 trường hợp dương tính. Con số này tăng vọt so với cùng kỳ năm ngoái, với mức tăng 52,9 lần về số ca nghi nhiễm và 111 lần về số ca dương tính.
Tại Hà Nội, số ca mắc sởi trong tuần qua (từ ngày 7/3 đến ngày 14/3) lên tới 131 trường hợp, tập trung ở một số quận như Hà Đông, Hoàng Mai, Thanh Trì, Thường Tín. Số lượng ca bệnh trong năm 2024 hiện đã vượt trội so với cùng kỳ năm 2023, ảnh hưởng đến hầu hết các quận, huyện, thị xã trên địa bàn thành phố.
Nguyên Nhân và Biện Pháp Phòng Tránh
Nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng của dịch sởi là do tỷ lệ tiêm chủng chưa đạt được mức độ bao phủ cần thiết, đặc biệt là trong thời gian dịch COVID-19. Việc thiếu vaccine cục bộ tại một số thời điểm cũng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho việc bùng phát dịch.
(Thêm hình ảnh sơ đồ tư duy minh họa nếu có)
Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, việc tiêm chủng đúng lịch và đầy đủ là biện pháp hiệu quả nhất để phòng tránh dịch bệnh. Hai liều vaccine sởi có thể bảo vệ hiệu quả lên tới 97%. Bộ Y tế đã triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng chống dịch sởi trong năm 2025, kêu gọi sự tham gia tích cực của các địa phương để đảm bảo trẻ em được tiêm đủ mũi, đúng lịch.
Kết Luận
Bùng phát dịch sởi là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trẻ em. Việt Nam cần có sự chuẩn bị và hành động quyết liệt, tập trung vào việc nâng cao tỷ lệ tiêm chủng và xử lý kịp thời các ca nhiễm để ngăn chặn dịch bệnh lây lan. Tất cả các cá nhân và cộng đồng cần có ý thức phòng ngừa và tuân thủ các hướng dẫn của cơ quan y tế để bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi dịch bệnh.
