Hợp tác xã ở Hải Phòng livestream bán nông sản

Nhiều hợp tác xã tại Hải Phòng đang chủ động bắt kịp xu hướng tiêu dùng hiện đại khi đẩy mạnh bán hàng qua livestream, xây dựng thương hiệu số và phân phối sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử. Việc chuyển đổi này giúp nông sản của thành phố tiếp cận đông đảo người tiêu dùng, mở ra cơ hội phát triển thị trường toàn quốc.

Trong số hàng nghìn thương hiệu trà trên thị trường, trà búp ổi của Hợp tác xã Nông sản sạch Nam Vũ (xã Hà Nam) chọn hướng đi riêng. Đơn vị phát triển sản phẩm từ vùng nguyên liệu sạch đạt chuẩn VietGAP, kết hợp truyền thông số để tạo dựng uy tín. Hợp tác xã hiện sở hữu hơn 20ha vùng trồng được kiểm soát chặt chẽ, liên kết với 30 hộ dân tham gia sản xuất, chăm sóc và thu hoạch. Nhờ bảo đảm chất lượng và quy trình minh bạch, sản phẩm trà búp ổi được công nhận OCOP 3 sao, trở thành mô hình tiêu biểu của thành phố.

Hợp tác xã còn xây dựng kênh TikTok “trà búp ổi Mộc Nam”, đăng tải nội dung về quy trình sản xuất và hành trình làm nông nghiệp tử tế. Kênh thu hút hơn 90.000 lượt theo dõi và gần 150.000 lượt tương tác, trở thành cầu nối đưa sản phẩm đến người tiêu dùng trẻ.

Theo bà Nguyễn Thị Ngọc Lan, phụ trách truyền thông, khoảng 80% sản lượng trà được tiêu thụ qua kênh bán hàng trực tuyến và sàn thương mại điện tử; chỉ 20% còn lại bán theo cách truyền thống. Nhờ đó, hợp tác xã mở rộng thị trường trên toàn quốc, thu nhập của thành viên và hộ liên kết tăng rõ rệt.

Nông sản số hóa, mô hình mới tạo sức bật

Hợp tác xã Mật ong Tùng Hằng ở thôn Đông Tác, xã Kiến Hải, cũng là minh chứng cho sự năng động của khu vực kinh tế tập thể trong thời đại số. Đơn vị sản xuất mật ong hoa rừng ngập mặn và mật ong hoa táo Bàng La, đều được đánh giá cao và đạt OCOP 4 sao, góp phần nâng tổng số sản phẩm OCOP của địa phương lên 13.

Cơn bão Yagi tháng 9/2024 khiến đàn ong và sản lượng của hợp tác xã gần như mất trắng. Tuy nhiên, thay vì thu hẹp quy mô, đơn vị quyết định gây dựng lại từ đầu và mở rộng liên kết với 30 hộ dân để bảo đảm nguồn cung bền vững. Ông Đặng Thanh Tùng, Giám đốc hợp tác xã, cho biết đơn vị đã khôi phục toàn bộ đàn ong, sản lượng dự kiến năm nay đạt 15.000 lít và nỗ lực tăng trưởng khoảng 10% mỗi năm. Riêng gia đình ông nuôi 400 đàn ong, mùa rộ có thể đạt 600 lít mỗi đợt quay mật.

Để bảo đảm chất lượng ổn định, hợp tác xã áp dụng phương pháp tách nước, hạ thủy phần, giúp mật ong đạt độ sánh, không biến đổi trong quá trình bảo quản. Nhờ vậy, sản phẩm được nhiều siêu thị và cửa hàng thực phẩm sạch tin tưởng, tiêu thụ rộng khắp cả nước. Không chỉ chủ động trong sản xuất, Tùng Hằng còn tích cực bán hàng online, tham gia các chương trình giao lưu, hướng dẫn bán hàng do cơ quan chức năng tổ chức.

Gần đây, nhờ kết nối với một số TikToker uy tín, lượng đơn đặt hàng tăng đột biến chỉ trong vài giờ livestream, khách mua đến từ nhiều tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, do đã ký hợp đồng cung cấp sản phẩm ổn định cho hệ thống siêu thị và đại lý lớn, hợp tác xã phải hạn chế bán hàng qua mạng xã hội để bảo đảm nguồn hàng và duy trì chất lượng.

Thách thức trong chuyển đổi số và yêu cầu hỗ trợ đồng bộ

Cùng với cơ hội, các hợp tác xã tại Hải Phòng cũng đối mặt nhiều thách thức khi bước vào môi trường số. Thương hiệu sản phẩm nông sản nổi tiếng thường bị một số cá nhân lợi dụng để bán hàng kém chất lượng, làm giả nhãn mác, gây ảnh hưởng uy tín chung. Việc xử lý các trường hợp này trên mạng xã hội còn gặp nhiều khó khăn.

Nguồn nhân lực làm truyền thông, bán hàng online của các hợp tác xã cũng hạn chế. Không nhiều đơn vị có bộ phận truyền thông chuyên nghiệp; đa số do người trẻ kiêm nhiệm, thiếu kinh nghiệm xây dựng nội dung và vận hành kênh bán hàng. Một số sản phẩm nông sản chế biến còn phụ thuộc vào thời tiết, sâu bệnh, khiến sản lượng và chất lượng chưa ổn định, khó đáp ứng các đơn hàng lớn. Trong khi đó, chi phí quảng cáo và sản xuất nội dung trên môi trường số ngày càng cao, vượt quá khả năng của nhiều hợp tác xã nhỏ.

Trước thực tế này, các chuyên gia và cơ quan chức năng cho rằng để nông sản Hải Phòng phát triển mạnh mẽ trên môi trường số, cần sự vào cuộc đồng bộ từ nhiều phía. Trong đó quan trọng nhất là hỗ trợ xây dựng thương hiệu, bảo hộ sở hữu trí tuệ, hướng dẫn đăng ký nhãn hiệu và xử lý nghiêm các vi phạm trên mạng xã hội. Việc xây dựng cơ chế bảo vệ thương hiệu nông sản địa phương cũng là yêu cầu cấp thiết.

Song song với đó, cần đẩy mạnh đào tạo kỹ năng chuyển đổi số cho hợp tác xã, đặc biệt là kỹ năng livestream bán hàng, xây dựng nội dung ngắn, kỹ thuật quay – dựng video, phân tích dữ liệu khách hàng và tối ưu đơn hàng trên các sàn thương mại điện tử. Các lớp tập huấn theo chuyên đề sẽ giúp thành viên hợp tác xã tiếp cận kỹ năng mới dễ dàng hơn, tăng hiệu quả tiếp cận thị trường.

Ngoài ra, thành phố cần tăng cường kết nối giữa hợp tác xã với KOLs, TikToker uy tín, nhân rộng các phiên livestream “cầm tay chỉ việc” để nâng cao khả năng bán hàng trực tuyến. Việc hỗ trợ tiêu chuẩn hóa vùng nguyên liệu, quy trình sản xuất cũng cần được chú trọng để bảo đảm sản phẩm ổn định về chất lượng, đáp ứng các đơn hàng lớn, tránh thiếu hàng khi nhu cầu tăng mạnh.

Một giải pháp khác là xây dựng các cụm liên kết giữa hợp tác xã và doanh nghiệp logistics nhằm giảm chi phí vận chuyển, đóng gói, giúp hợp tác xã tập trung nguồn lực cho sản xuất và quảng bá thương hiệu. Đây cũng là hướng đi phù hợp trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh, yêu cầu về tốc độ giao hàng và chất lượng đóng gói ngày càng cao.

Sự chủ động, sáng tạo của các hợp tác xã cho thấy nông sản Hải Phòng hoàn toàn có thể vươn xa nếu biết tận dụng thời cơ từ chuyển đổi số. Khi livestream bán hàng trở thành công cụ thiết yếu của kinh tế nông nghiệp hiện đại, việc hỗ trợ hợp tác xã phát triển bền vững sẽ góp phần nâng cao giá trị nông sản và xây dựng thương hiệu nông nghiệp Hải Phòng trên thị trường cả nước.