Bùng Phát Dịch Sởi Trở Lại: Nguy Cơ Cao Tại Việt Nam

Dịch bệnh sởi, một căn bệnh dễ lây lan và có thể gây biến chứng nguy hiểm, đang có chiều hướng gia tăng mạnh mẽ trên toàn cầu, đặc biệt tại khu vực châu Âu và Trung Á, và cũng đang gây lo ngại tại Việt Nam. Tình trạng này đặt ra yêu cầu cấp bách về tăng cường công tác phòng chống và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Tình hình dịch bệnh sởi trên toàn cầu

Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), số ca mắc sởi tại khu vực châu Âu và Trung Á đã tăng gấp đôi trong năm 2024, lên mức cao kỷ lục kể từ năm 1997, với hơn 127.000 ca mắc. Hơn 40% số ca mắc là trẻ em dưới 5 tuổi, và hơn một nửa số ca mắc bệnh ở châu Âu cần điều trị tại bệnh viện, trong đó có 38 trường hợp tử vong.

Sự gia tăng này phần nào phản ánh tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19 đến các chương trình tiêm chủng, dẫn đến tỷ lệ tiêm chủng ở nhiều quốc gia vẫn chưa hồi phục lại mức trước đại dịch, tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh, đặc biệt là đối với bệnh sởi. Hơn nửa triệu trẻ em trên toàn khu vực đã bỏ lỡ mũi vaccine đầu tiên (MCV1) trong năm 2023.

Tình hình dịch sởi tại Việt Nam

Tại Việt Nam, số ca nghi mắc sởi cũng tăng đột biến trong năm 2024, vượt xa cùng kỳ năm ngoái. Theo Bộ Y tế, có hơn 20.000 trường hợp nghi mắc sởi, trong đó có khoảng 5.000 ca được xác nhận dương tính và 5 trường hợp tử vong. Tăng trưởng đáng kể này được phản ánh rõ nhất tại Hà Nội, nơi số ca mắc trong tuần qua (từ ngày 7/3 đến 14/3) đã lên tới 131 trường hợp, với các quận, huyện như Hà Đông, Hoàng Mai, Thanh Trì ghi nhận nhiều ca bệnh.

Số liệu cho thấy sự gia tăng đáng kể của các trường hợp mắc sởi tại Hà Nội, từ đầu năm đến nay đã có 876 ca tại 30/30 quận, huyện, thị xã. Nhóm tuổi bị ảnh hưởng nhiều nhất là trẻ em trên 10 tuổi (gần 25%) và trẻ em từ 1-5 tuổi (22%).

Nguyên nhân và nguy cơ tái phát dịch sởi

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, dịch sởi có xu hướng bùng phát theo chu kỳ 5 năm, và hiện tại đã đúng vào thời điểm này. Nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng này bao gồm:

Giảm tỷ lệ tiêm chủng: Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến các chương trình tiêm chủng, dẫn đến việc nhiều trẻ không được tiêm vaccine phòng sởi.
Thiếu hụt vaccine: Trong năm 2023 và phần đầu năm 2024, việc cung cấp vaccine sởi gặp một số khó khăn, thiếu hụt cục bộ.
Tỷ lệ tiêm chủng chưa đạt 100%: Mặc dù tỷ lệ tiêm chủng cao, nhưng vẫn còn khoảng 5-10% trẻ em chưa được tiêm vaccine, tạo điều kiện cho virus lây lan.

Hành động cần thiết

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh sởi, việc tăng cường công tác phòng chống là vô cùng cần thiết. Bộ Y tế đã ban hành kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng chống dịch sởi trong năm 2025. Các địa phương cần đẩy nhanh triển khai chiến dịch này để đảm bảo trẻ em được tiêm đầy đủ vaccine, đúng lịch.

Cùng với đó, việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của tiêm chủng vaccine sởi là rất cần thiết để ngăn ngừa sự lây lan của dịch bệnh.

Kết luận

Dịch sởi đang tái phát mạnh mẽ và đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng. Việc tăng cường tiêm chủng cho trẻ em và nâng cao nhận thức của cộng đồng là vô cùng cần thiết để ngăn chặn sự bùng phát và lây lan của bệnh.