Chiều ngày 16/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành xem xét báo cáo tổng hợp kết quả giám sát văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực phụ trách của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội trong năm 2024. Quá trình giám sát này không chỉ nhằm đánh giá hiệu quả của các văn bản quy phạm pháp luật mà còn nhằm phát hiện và khắc phục những hạn chế, tồn tại trong hệ thống pháp luật.
Hoạt Động Giám Sát Văn Bản Quy Phạm Pháp Luật
Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình đã nhấn mạnh rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động giám sát của một số cơ quan vẫn còn phụ thuộc nhiều vào báo cáo của Chính phủ, các bộ ngành và phản ánh của địa phương, doanh nghiệp. Điều này dẫn đến việc các cơ quan chưa chủ động phát hiện và kịp thời kiến nghị ban hành văn bản xử lý đối với những nội dung chưa phù hợp, cũng như báo cáo kết quả xử lý đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo quy định.
Báo cáo kết quả giám sát của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội cũng chưa thống kê đầy đủ số lượng nội dung được giao quy định chi tiết, số lượng đã ban hành hoặc chưa ban hành. Đặc biệt, nhận xét và đánh giá về tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất của văn bản trong hệ thống pháp luật vẫn còn thiếu rõ ràng và cụ thể.
Kết Quả Thực Hiện Các Kiến Nghị Giám Sát
Ông Dương Thanh Bình đã chia sẻ rằng, Chính phủ và các bộ, ngành đã nỗ lực thực hiện các kiến nghị của các cơ quan của Quốc hội tại kỳ giám sát năm 2023. Các cơ quan đã ban hành thêm 52 văn bản quy định chi tiết còn “nợ đọng” từ trước. Tuy nhiên, vẫn còn 35 nội dung quy định chi tiết thi hành của 14 luật và 2 pháp lệnh chưa được ban hành, trong đó có nội dung đã “nợ đọng” hơn 10 năm và đã nhiều lần kiến nghị.
Những Lỗ Hổng Pháp Lý và Quản Lý
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải đã nhấn mạnh tình trạng chậm trễ trong việc ban hành văn bản quy định chi tiết khoản 7 Điều 50 của Luật Người khuyết tật trong suốt 10 năm qua. Bà Hải cho rằng, nếu sự chậm trễ này ảnh hưởng đến quyền lợi của nhiều người khuyết tật, cần phải đề xuất các hình thức xử lý mạnh hơn.
Bà Hải cũng đề cập đến vụ việc đang rất thời sự là việc lực lượng công an triệt phá đường dây sản xuất, tiêu thụ sữa bột giả với quy mô lên tới hàng trăm nhãn hiệu. Bà dẫn ý kiến cử tri, cho rằng việc này không chỉ có lỗ hổng quản lý mà còn có lỗ hổng văn bản pháp lý.
Bà Hải nêu băn khoăn về việc Bộ Công Thương cho rằng sữa không thuộc đối tượng quản lý của Bộ này, trong khi sữa có vi chất dinh dưỡng lại do Bộ Y tế quản lý. Bộ Y tế lại nói việc này liên quan đến hậu kiểm. Bà cũng chia sẻ ý kiến cử tri về việc người bán ghi hẳn trên nhãn mác các thành phần của sữa nhưng người mua không thể kiểm chứng, đặc biệt là những loại sữa dùng cho trẻ em, người già, phụ nữ mang thai.
Kiến Nghị và Đề Xuất
Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình đã đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo các cơ quan tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy trong công tác lập pháp, bảo đảm các luật, pháp lệnh, nghị quyết được ban hành có tính ổn định, lâu dài, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn, khơi dậy mọi tiềm năng và các nguồn lực đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.
Về phía Chính phủ và các bộ, ngành, cơ quan này đề nghị khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế được chỉ ra. Trong năm 2025, cùng với việc xem xét sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013, Quốc hội sẽ xem xét, ban hành nhiều luật quan trọng về tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước, về thủ tục tố tụng tư pháp… với tinh thần đổi mới tư duy lập pháp, luật chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc, giao Chính phủ, các bộ, ngành quy định chi tiết.
Vì thế, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành chủ động nghiên cứu các nội dung cần quy định chi tiết ngay từ quá trình dự thảo luật để bảo đảm tiến độ, chất lượng.
Kết Luận
Việc giám sát văn bản quy phạm pháp luật là một nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo tính hiệu quả và thống nhất của hệ thống pháp luật. Những lỗ hổng pháp lý và quản lý cần được phát hiện và khắc phục kịp thời để bảo vệ quyền lợi của người dân và thúc đẩy sự phát triển của đất nước. Chính phủ và các bộ, ngành cần nỗ lực hơn nữa trong việc thực hiện các kiến nghị giám sát và đổi mới tư duy lập pháp để đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới.
Để biết thêm thông tin chi tiết về các hoạt động giám sát và kiến nghị của Quốc hội, bạn có thể truy cập vào trang web chính thức của Quốc hội Việt Nam.
