Trầm cảm là một vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng, đặc biệt ở giới trẻ. Chiều ngày 14/4, bác sĩ Ngô Tuấn Khiêm từ Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, đã chia sẻ về trường hợp của một nữ bệnh nhân mắc trầm cảm nặng không loạn thần, có ý tưởng và hành vi tự sát. Bài viết này sẽ đi sâu vào hai trường hợp cụ thể, giúp độc giả hiểu rõ hơn về trầm cảm và cách nhận biết các dấu hiệu.
Câu Chuyện Đầu Tiên: Lo Lắng Về Học Hành Và Sức Khỏe Gia Đình
Nữ bệnh nhân là con cả trong gia đình có hai chị em. Mối quan hệ với em trai không mấy hòa thuận, thường xuyên cãi cọ vì những chuyện nhỏ nhặt. Tuy nhiên, cô có mối quan hệ tốt đẹp với bố mẹ và gia đình, được yêu thương trong một gia đình có kinh tế bình thường.
Cô gái trẻ lo lắng về học hành và sức khỏe của bố
Trong suốt thời gian học cấp 2 và cấp 3, cô được bạn bè và thầy cô đánh giá là ngoan ngoãn, hiền lành, có ít bạn bè và học lực khá. Khi lên Hà Nội học đại học, cô sống cùng một bạn nữ, có cuộc sống vui vẻ, hay tâm sự và mua sắm cùng nhau. Học hành của cô cũng ổn định, không phải thi lại môn nào.
Tuy nhiên, trước khi nhập viện hai tháng, gia đình cô gặp biến cố khi bố bị ốm và không thể đi làm. Cô bày tỏ sự lo lắng và thương bố. Sau khoảng hai tuần, cô bắt đầu xuất hiện triệu chứng chán nản, bi quan, không thiết tha làm việc gì. Cô không còn muốn đi chơi, mua sắm cùng bạn, không tập trung nghe giảng được và xem phim cũng trở nên khó khăn.
Chỉ trong hai tuần, cô sụt đến 3kg do ăn kém ngon, ngủ ít chỉ được 2-3 tiếng mỗi đêm, có những đêm thức trắng vì lo lắng về học hành và sức khỏe của bố. Cô thường xuyên cảm thấy bi quan, tuyệt vọng và nhiều lần nghĩ đến cái chết, đặc biệt là vào buổi tối khi nằm một mình và không ngủ được. Bạn cùng phòng phát hiện cô có hành vi định tự tử và đã báo gia đình đưa cô vào viện.
Câu Chuyện Thứ Hai: Mâu Thuẫn Gia Đình Và Bị Cô Lập Ở Trường
Một bệnh nhân khác là một nữ học sinh 15 tuổi. Em sống cùng bố mẹ và ông bà cho đến năm 6 tuổi, sau đó mẹ đi làm ăn xa và lấy một người chồng khác, để lại hai chị em cho bố nuôi. Dù được ông bà yêu thương và chăm sóc, nhưng bố của em đôi khi buồn chán và uống rượu, gây chuyện mắng chửi các con vô cớ. Mẹ thỉnh thoảng về thăm và mua quần áo cho các con, nhưng bố đều vứt đi hết và không cho con gọi điện hay gặp mẹ.
Em đang học lớp 9 tại trường THCS gần nhà, với học lực trung bình kém. Trong lớp, em chơi cùng các bạn nữ nhưng ít chia sẻ chuyện gia đình. Ba tháng gần đây, em xảy ra mâu thuẫn với bạn trong lớp, bị cô lập và nói xấu. Em đã báo cáo lên cô chủ nhiệm nhưng không giải quyết được gì. Em cũng đã nói với bố nhưng bố cho rằng đó là chuyện trẻ con và không xử lý, giúp gì con.
Sau đó, em xuất hiện tâm trạng buồn chán, thường ngồi một mình, ít nói chuyện với mọi người, chỉ đi học rồi về nhà. Đêm em ngủ kém, trằn trọc khó vào giấc, sáng dậy không tập trung nghe giảng, không hiểu bài và dễ cáu gắt. Em đã có vài lần dùng dao cắt tay để giải tỏa căng thẳng. Cách vào viện một ngày, em uống thuốc chuột tự tử và được gia đình phát hiện đưa đi cấp cứu.
Nhận Biết Trầm Cảm Ở Trẻ Em Và Vị Thành Niên
Theo bác sĩ Bùi Văn Lợi, Phó Trưởng phòng Rối loạn cảm xúc và Rối loạn ăn uống, Viện Sức khỏe Tâm thần, trầm cảm là rối loạn phổ biến ở trẻ em và vị thành niên, với nguy cơ kéo dài đến tuổi trưởng thành cao gấp 4 lần. Đây là một trong bốn nguyên nhân gây tử vong ở độ tuổi 10-14 và nằm trong ba nguyên nhân hàng đầu ở nhóm 15-24 tuổi.
Trầm cảm ở tuổi vị thành niên có biểu hiện khác người lớn. Thay vì buồn rầu, trẻ có thể cáu kỉnh, dễ kích động nên dễ bị bỏ sót khi khám bệnh. Dấu hiệu nhận biết trẻ trầm cảm gồm buồn bã, hay khóc; cảm giác vô vọng; cáu gắt, dễ nổi nóng; mất hứng thú với sở thích; cảm giác vô giá trị, tội lỗi; nhạy cảm với lời từ chối; suy nghĩ về cái chết…
Đặc biệt, trẻ có thể ngủ rất ít hoặc ngủ rất nhiều. Vì thế, nếu thấy con có biểu hiện tâm trạng bất thường, ăn ngủ kém hoặc ngủ nhiều bất thường, nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được can thiệp kịp thời.
Kết Luận
Trầm cảm là một vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng và cần được quan tâm đúng mức, đặc biệt ở giới trẻ. Hai câu chuyện trên cho thấy những yếu tố khác nhau có thể dẫn đến trầm cảm và tầm quan trọng của việc nhận biết sớm các dấu hiệu. Nếu bạn hoặc người thân có biểu hiện của trầm cảm, hãy tìm đến sự hỗ trợ của các chuyên gia y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Tài Liệu Tham Khảo
- Bài viết gốc: Dân Trí
