Cà rốt, một loại thực phẩm quen thuộc trong mâm cơm của người Việt, không chỉ được y học hiện đại công nhận mang nhiều lợi ích sức khỏe mà còn được ví như “tiểu nhân sâm” tại Trung Quốc nhờ khả năng hỗ trợ gan, tim mạch và miễn dịch. Hãy cùng khám phá những giá trị sức khỏe và kinh tế mà loại củ này mang lại.
Cà rốt – Giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe
Theo chuyên gia Mã Quan Sinh, Giám đốc Khoa Dinh dưỡng và Vệ sinh thực phẩm, Trường Y trực thuộc Đại học Bắc Kinh, cà rốt chứa nhiều dưỡng chất cần thiết như vitamin A, vitamin nhóm B, beta-carotene, kali, canxi, sắt và chất xơ. Những dưỡng chất này không chỉ giúp bồi bổ cơ thể mà còn hỗ trợ các cơ quan quan trọng như gan, tim mạch, đường huyết.
Cà rốt chứa nhiều dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe
Người Trung Quốc ưu ái gọi cà rốt là “tiểu nhân sâm” – tức nhân sâm thu nhỏ – vì những lợi ích sức khỏe đáng kể mà loại củ này mang lại.
Giá trị kinh tế của cà rốt tại Việt Nam
Không chỉ phổ biến trên bàn ăn, cà rốt còn là cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao cho nhiều địa phương tại Việt Nam. Tỉnh Hải Dương được xem là “thủ phủ cà rốt” với diện tích trồng khoảng 1.500ha mỗi năm, sản lượng 80.000-100.000 tấn, doanh thu ước đạt khoảng 800 tỷ đồng.
Ngoài Hải Dương, cà rốt còn được trồng tại các vùng như Đà Lạt, Bắc Ninh, Nghệ An… Giai đoạn gieo trồng diễn ra từ tháng 8 đến tháng 2 năm sau và thu hoạch từ tháng 11 đến tháng 5, giúp đảm bảo nguồn cung quanh năm.
Tại các chợ dân sinh hay siêu thị, cà rốt luôn là loại rau củ dễ tìm, giá bán dao động từ 10.000-25.000 đồng/kg tùy theo mùa vụ.
5 lợi ích sức khỏe đáng chú ý từ cà rốt
1. Giảm nguy cơ ung thư
Carotenoid – hợp chất tạo màu đặc trưng cho cà rốt – có hoạt tính chống oxy hóa cao, giúp trung hòa các gốc tự do, từ đó làm giảm nguy cơ tổn thương tế bào. Một số nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Health cho thấy, carotenoid có thể giúp phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt, ung thư ruột kết và cả một số dạng bạch cầu.
2. Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Cà rốt chứa nhiều chất xơ hòa tan, đặc biệt là pectin giúp làm giảm hấp thu cholesterol ở ruột. Bên cạnh đó, kali trong cà rốt góp phần điều hòa huyết áp. Những yếu tố này kết hợp giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi.
3. Ổn định đường huyết
Chỉ số đường huyết (GI) của cà rốt ở mức thấp đến trung bình, nhất là khi ăn sống hoặc hấp. Điều này khiến cà rốt trở thành lựa chọn phù hợp với người cần kiểm soát đường huyết, bao gồm người tiền tiểu đường và tiểu đường type 2. Chất xơ trong cà rốt cũng giúp làm chậm quá trình hấp thu đường, duy trì nồng độ insulin ổn định.
4. Tốt cho gan
Beta-carotene khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành vitamin A – dưỡng chất cần thiết cho quá trình giải độc và phục hồi tế bào gan. Một chế độ ăn có cà rốt đều đặn được cho là có thể giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ và hỗ trợ chức năng gan hoạt động hiệu quả hơn.
5. Tăng cường miễn dịch
Vitamin A và C trong cà rốt đóng vai trò quan trọng trong việc sản sinh kháng thể và tăng cường khả năng đề kháng của cơ thể trước các tác nhân gây bệnh. Đặc biệt, vào mùa lạnh hoặc trong giai đoạn phục hồi sau ốm, cà rốt là thực phẩm nên được bổ sung.
Cách sử dụng cà rốt để bảo toàn dưỡng chất
Chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo không nên nấu cà rốt quá kỹ, vì nhiệt độ cao kéo dài có thể phá hủy vitamin C và một phần beta-carotene. Cách chế biến tốt nhất là hấp hoặc xào nhẹ với một chút dầu ăn để tăng khả năng hấp thụ carotenoid – vốn tan trong chất béo.
Cũng cần lưu ý: không nên ăn quá nhiều cà rốt mỗi ngày. Việc nạp quá nhiều beta-carotene có thể gây ra tình trạng carotenemia – da chuyển vàng, đặc biệt ở lòng bàn tay và bàn chân. Tuy không nguy hiểm, nhưng đó là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang tích tụ quá mức carotene.
Cà rốt là thực phẩm rất tốt, nhưng điều quan trọng là ăn đúng cách và cân đối với các loại rau củ khác. Một bữa ăn đủ rau xanh, có thêm cà rốt, khoai, củ dền, bí đỏ… sẽ giúp cơ thể hấp thụ đa dạng vi chất mà không lo quá tải một loại dưỡng chất nào.
Kết luận
Cà rốt không chỉ là một loại thực phẩm quen thuộc mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể. Từ việc giảm nguy cơ ung thư, hỗ trợ tim mạch, ổn định đường huyết, tốt cho gan đến tăng cường miễn dịch, cà rốt xứng đáng được coi là “tiểu nhân sâm” trong chế độ ăn hàng ngày. Hãy bổ sung cà rốt vào thực đơn của bạn để tận hưởng những lợi ích tuyệt vời mà loại củ này mang lại.
Nguồn: Dân trí – Loại củ được Trung Quốc ví là tiểu nhân sâm bổ gan bán đầy chợ Việt
