Match Day tạo “hiện tượng” bác sĩ nội trú nhưng giá trị vẫn nằm ở tay nghề

Từ lễ nội bộ đến “hiện tượng mạng”

Trong tuần qua, mạng xã hội bùng nổ với loạt hình ảnh từ lễ Match Day – sự kiện chọn chuyên ngành bác sĩ nội trú của Trường Đại học Y Hà Nội. Hàng triệu lượt xem, chia sẻ, bình luận tràn ngập các nền tảng, từ Facebook, TikTok cho tới các diễn đàn học thuật.

Không còn là một ngày lễ nội bộ, Match Day đã thực sự “lên sóng” toàn dân. Những đoạn video ghi lại khoảnh khắc sinh viên bước lên bục chọn chuyên ngành được lan tỏa chóng mặt. 

Không ít gương mặt “trai xinh gái đẹp” với thành tích học tập nổi bật ngay lập tức trở thành chủ đề săn lùng của cộng đồng mạng. Họ được gọi bằng mỹ từ “Tinh hoa của tinh hoa”.

Bác sĩ nội trú là một trong những chương trình đào tạo chuyên sâu và khắt khe bậc nhất trong y khoa. Mô hình này bắt nguồn từ Pháp, đến nay đã trở thành chuẩn mực đào tạo tại nhiều quốc gia. 

Tại Việt Nam, có 13 trường đại học tổ chức thi và đào tạo bác sĩ nội trú, trong đó Trường Đại học Y Hà Nội là đơn vị đầu tiên, khởi xướng từ năm 1974.

Cuộc thi chỉ tổ chức mỗi năm một lần, thường diễn ra vào tháng 8, ngay sau khi sinh viên tốt nghiệp, với sự tham gia của hàng nghìn sinh viên y khoa xuất sắc từ khắp cả nước. 

Việc trúng tuyển không chỉ thể hiện năng lực vượt trội mà còn là “tấm vé vàng” mở ra cơ hội học thuật, tiếp cận môi trường lâm sàng chuyên sâu và các vị trí nghề nghiệp hàng đầu trong tương lai.

Lễ Match Day không phải là sự kiện mới, nhưng chưa từng có năm nào nó lan tỏa mạnh mẽ như năm nay. Thực tế đó được chính những người trong cuộc xác nhận.

ThS.BS Nguyễn Minh Nghĩa, giảng viên Khoa Tạo hình Phẫu thuật thẩm mỹ, Trường Đại học Y Hà Nội, hiện phụ trách chuyên khoa tại Bệnh viện Đa khoa Hòe Nhai, chia sẻ: “Trước đây, trong ngành mới biết đến khái niệm bác sĩ nội trú. Nhưng giờ thì khác. Nhờ mạng xã hội, hình ảnh các bạn bác sĩ trẻ được lan tỏa mạnh mẽ ra ngoài. Đó là xu thế thời đại, không thể đứng ngoài được”.

Tuy nhiên, theo bác sĩ Nghĩa, mạng xã hội là công cụ hai mặt và việc sử dụng thế nào cho đúng mới là điều quan trọng.

“Thời gian đầu học nội trú, các bạn nên tập trung tối đa vào chuyên môn, tránh để mạng xã hội chi phối. Nhưng cũng không nên phớt lờ hoàn toàn. Mạng là nơi phản ánh rõ nhu cầu xã hội, hành vi người bệnh và nếu biết quan sát, đó là công cụ định hướng phát triển rất tốt”.

Bác sĩ Nghĩa cho rằng, sau khi tốt nghiệp, mạng xã hội còn trở thành công cụ quan trọng để bác sĩ kết nối với bệnh nhân. 

“Hiện nay, từ bác sĩ nội trú mới ra trường đến các giáo sư đầu ngành, ai cũng phải có mặt trên nền tảng số. Nếu không chủ động, bệnh nhân sẽ tìm đến nơi quảng bá tốt hơn, bất chấp chuyên môn”, bác sĩ Nghĩa tâm sự.

Chia sẻ về thực tế đáng lo ngại hiện nay, anh cho biết: “Tôi từng tiếp nhận nhiều bệnh nhân sau khi phẫu thuật hỏng ở những nơi quảng cáo rầm rộ nhưng tay nghề kém. Họ mất tiền, mang di chứng nặng, rồi tìm đến tôi trong tình trạng rất khổ sở, bức xúc. Sửa lại những ca đó rất vất vả”.

Bác sĩ giỏi không sống bằng danh hiệu mà sống bằng tay nghề

Trở lại với làn sóng truyền thông về Match Day, bác sĩ Nghĩa cho rằng sự quan tâm của cộng đồng là tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là nhiều bạn trẻ dễ bị cuốn theo sự tung hô nhất thời.

Anh nhấn mạnh, khi đã có năng lực thật sự, việc hiện diện trên mạng xã hội là cần thiết, thậm chí nên làm. Nhưng không được đánh đổi kiến thức và đạo đức để lấy lượt xem: “Mạng xã hội tôn vinh “trai đẹp, gái xinh”, nhưng bệnh nhân cần bác sĩ giỏi, không cần thần tượng”.

Theo anh, 3 năm học nội trú là giai đoạn quan trọng nhất, quyết định chất lượng hành nghề sau này. Đó là thời gian để học lâm sàng, va chạm thực tế, rèn luyện chuyên môn, chứ không phải để chạy theo những cái tên trending: “Không ai sống được bằng danh hiệu. Muốn được bệnh nhân tin tưởng, phải có tay nghề thật”.

Chia sẻ với phóng viên Báo Dân trí, anh chỉ ra sự thay đổi rõ rệt trong môi trường đào tạo so với thế hệ trước:

“Ngày xưa, đỗ bác sĩ nội trú rất ít, nên mỗi người đều được thầy cô kèm sát. Còn hiện nay, khi quy mô đông hơn, cơ hội không thể chia đều. Muốn tiến bộ, các bạn buộc phải chủ động học và tự rèn luyện, không thể chờ ai cầm tay chỉ việc”.

Thế hệ bác sĩ nội trú hôm nay có nhiều lợi thế: công nghệ, truyền thông, mạng lưới hỗ trợ. Nhưng cũng đứng trước thách thức lớn hơn: áp lực hình ảnh, kỳ vọng xã hội, sự cạnh tranh cao.