Mở đầu
Na rừng là một loại cây bụi leo thường xanh thuộc họ Ngũ vị tử (Schisandraceae), phân bố rộng rãi ở các tỉnh phía tây nam Trung Quốc và Tây Bắc Việt Nam. Mùa quả na rừng thường kéo dài từ tháng 7 đến tháng 11, với quả có hình gần như cầu, màu đỏ hoặc tím sẫm. Theo Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TPHCM), na rừng là một loại cây thuốc khá hiếm gặp ở Việt Nam. Đây không chỉ là một loại quả ngon mà còn mang nhiều giá trị dược liệu quý. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về công dụng và lợi ích sức khỏe của na rừng qua bài viết dưới đây.
Na rừng có công dụng gì mà được nhiều người tìm mua? – 1Na rừng – một vị thuốc trong y học cổ truyền (Ảnh: FB)
Nội dung chính
1. Đặc điểm và phân bố của na rừng
Na rừng là một loại cây bụi leo thường xanh, có thân dây mềm mại và lá nhỏ xanh mướt. Loại cây này thường mọc ở những khu vực có khí hậu ôn hòa, đất thoát nước tốt và nhiều ánh sáng mặt trời. Ở Việt Nam, na rừng tập trung nhiều ở các tỉnh Tây Bắc như Sơn La, Lai Châu, và Điện Biên. Ngoài ra, nó cũng được tìm thấy ở một số khu vực khác ở miền núi phía Bắc.
2. Thành phần dinh dưỡng của na rừng
Na rừng chứa nhiều thành phần dinh dưỡng quý giá, bao gồm:
- Vitamin C: Tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa.
- Vitamin E: Giúp duy trì làn da khỏe mạnh, chống lão hóa.
- Axit amin: Tham gia vào quá trình trao đổi chất, hỗ trợ phát triển cơ bắp.
- Nguyên tố vi lượng: Như kali, canxi, magie, và sắt, giúp duy trì sức khỏe xương và máu.
Ngoài ra, na rừng còn chứa lignans và triterpenoids, các hợp chất có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do.
3. Công dụng của na rừng trong y học cổ truyền
Na rừng được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền vì nhiều công dụng quý giá. Dưới đây là một số lợi ích chính:
3.1. Khư phong, trừ thấp, hành khí, hoạt huyết
Thân dây na rừng có vị đắng cay, tính ôn, có tác dụng khư phong, trừ thấp, hành khí, hoạt huyết. Điều này giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm đau và giảm viêm.
3.2. Ninh tâm, bổ thận, chỉ khái khư đàm
Quả na rừng có vị cay, tính hơi ôn, có tác dụng ninh tâm, bổ thận, chỉ khái khư đàm. Loại quả này giúp cải thiện chức năng tim và thận, giảm ho, và làm dịu các triệu chứng viêm họng.
3.3. Hoạt huyết, giảm đau, kích thích tiêu hóa
Theo kinh nghiệm dân gian, na rừng được sử dụng để hoạt huyết, giảm đau và kích thích tiêu hóa. Ngày dùng 8-16g, vỏ rễ hay vỏ thân tán nhỏ, ngâm rượu uống, chia làm 2 lần trong ngày. Quả khi chín ăn được. Hạt na rừng đôi khi được dùng thay thế ngũ vị tử bắc.
3.4. Chữa bệnh viêm loét dạ dày – tá tràng, đau bụng kinh
Ở Trung Quốc, thân và rễ cây na rừng được dùng để chữa phong thấp tê đau, viêm loét dạ dày – tá tràng, đau bụng kinh, đau bụng sau khi đẻ. Quả na rừng còn chữa thận hư đau lưng, ho, viêm họng, viêm phế quản, thần kinh suy nhược.
3.5. Tăng cường sinh lý nam giới
Tiến sĩ – Lương Y Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Phát triển Y dược cổ truyền Việt Nam, cho biết rằng na rừng khi chín có vị ngọt và thơm, hương vị độc đáo, giá trị dinh dưỡng cao. Na rừng còn được gọi là “hắc lão hổ” trong y học cổ truyền, với công dụng ích thận cố tinh, thanh nhiệt giải độc, khư phong, hoạt lạc, điều khí, chỉ thống, thanh can minh mục, bổ huyết, dưỡng nhan. Na rừng được sử dụng để chữa di tinh, tiểu đêm, mất ngủ, ho mãn tính, bệnh viêm dạ dày mãn tính, bệnh viêm loét dạ dày ruột, viêm khớp, vết bầm tím, sưng đau, đau bụng kinh và ứ huyết sau sinh.
Ngoài ra, rượu na rừng hay gọi là rượu Tứn khửn, được coi là “thần dược phòng the” trong y học bản địa dân tộc H’Mông. Tuy nhiên, chuyên gia cũng lưu ý rằng việc sử dụng rượu ngâm để bổ dương, tăng cường sinh lý không đúng cách có thể gây nhiều nguy cơ. Bản thân rượu cũng là chất kích thích làm tăng nguy cơ dẫn đến rối loạn cương dương.
4. Cách sử dụng na rừng an toàn và hiệu quả
Na rừng có thể được sử dụng dưới nhiều hình thức khác nhau, tùy vào mục đích và nhu cầu cá nhân. Dưới đây là một số cách phổ biến:
- Quả tươi: Na rừng chín có thể ăn trực tiếp như một loại trái cây ngon miệng và bổ dưỡng.
- Ngâm rượu: Na rừng khô, thân, rễ, và hạt có thể được ngâm rượu để tạo ra một loại thuốc bổ quý giá. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng liều lượng và theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc lương y.
- Sắc nước: Quả na rừng có thể sắc nước uống để cải thiện sức khỏe tổng thể.
Kết luận
Na rừng không chỉ là một loại quả ngon mà còn là một loại cây thuốc quý trong y học cổ truyền. Với nhiều công dụng tuyệt vời, từ hoạt huyết, giảm đau, đến tăng cường sinh lý nam giới, na rừng chắc chắn là một lựa chọn đáng cân nhắc cho sức khỏe của bạn. Tuy nhiên, khi sử dụng na rừng, bạn nên cẩn thận và tuân theo chỉ dẫn của chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Gọi ngay cho bác sĩ hoặc lương y để được tư vấn và sử dụng na rừng một cách an toàn và hiệu quả!
Tài liệu tham khảo
- Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TPHCM).
- Tiến sĩ – Lương Y Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Phát triển Y dược cổ truyền Việt Nam.
- Dantri.com.vn. “Na rừng có công dụng gì mà được nhiều người tìm mua?”
