Triển lãm Từ chiến thắng Bạch Đằng đến đại thắng 30/4/1975 diễn ra từ ngày 19/4 đến ngày 2/5 trên phố đi bộ Nguyễn Huệ (TPHCM) đã thu hút sự chú ý đặc biệt của truyền thông quốc tế nhờ những tác phẩm nghệ thuật độc đáo của nghệ sĩ thị giác Lê Hữu Hiếu. Sinh năm 1982 tại Hà Tĩnh, anh đã mang đến một không gian nghệ thuật đầy tính biểu tượng, kết hợp giữa chất liệu tự nhiên và hình thức trừu tượng, tạo nên sự thu hút mạnh mẽ đối với công chúng.
Nghệ Thuật Sắp Đặt và Dấu Ấn Cá Nhân
Các tác phẩm của Lê Hữu Hiếu đã được đăng tải trên những tờ báo danh tiếng như Hot Press – tạp chí âm nhạc và chính trị uy tín của thế giới, và Monocle – một trong những tạp chí hàng đầu về văn hóa và xu hướng toàn cầu. Theo Hot Press, “Tác phẩm của Lê Hữu Hiếu mang đậm dấu ấn cá nhân với sự pha trộn giữa chất liệu tự nhiên và hình thức trừu tượng. Người xem như được bước vào không gian nghệ thuật đầy tính biểu tượng, nơi những hình khối cao vút và các cọc gỗ sơn mài được chế tác từ vật liệu mà anh đã dày công thu nhặt suốt nhiều năm rong ruổi khắp Việt Nam.”
Hành Trình 10 Năm và Những Đêm Trắng
Triển lãm của Lê Hữu Hiếu là một trong những điểm nhấn đặc biệt trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025). Không gian triển lãm sắp đặt như một “ốc đảo” thị giác giữa dòng người tấp nập trên phố đi bộ Nguyễn Huệ vào những ngày tháng 4 lịch sử. Triển lãm không sử dụng tranh treo tường hay hiện vật trưng bày kiểu bảo tàng, mà tạo dấu ấn bằng các khối sắp đặt khổng lồ như mô hình bãi cọc Bạch Đằng, bộ tranh sơn mài khổng lồ, và mô hình xe tăng M24 Chaffee treo ngược.
Trên diện tích hơn 2.000m2, hàng chục mô hình cao từ 4-9m được trưng bày, tái hiện các dấu mốc lịch sử Việt Nam từ thời Ngô Quyền, nhà Lê, nhà Trần đến chiến dịch Điện Biên Phủ và đại thắng mùa xuân 1975. Điểm nhấn của triển lãm là mô hình xe tăng M24 Chaffee, loại xe Mỹ viện trợ cho Pháp năm 1953, được đặt treo ngược. Hình ảnh cỗ máy chiến tranh bị đảo ngược mang ý nghĩa biểu tượng: Chiến tranh bị khước từ, quá khứ cần được nhìn lại và suy ngẫm, còn hòa bình là mục tiêu sau cùng.
Một điểm nổi bật khác là 30 cọc gỗ phủ sơn mài, cao tới 9m, nặng khoảng 60 tấn, khắc Hịch tướng sĩ của Trần Hưng Đạo. Bên cạnh đó là 27 tượng gương mặt chiến sĩ cao từ 3,3m đến 4,5m, và bộ tranh sơn mài dài gần 10m, tất cả được thực hiện bằng kỹ thuật thủ công, lồng ghép chất liệu truyền thống với tư duy trình bày hiện đại.
Đằng sau mỗi triển lãm quy mô lớn là những đêm trắng của Lê Hữu Hiếu và cộng sự. Họ âm thầm dựng khối, căn chỉnh ánh sáng, rà soát từng chi tiết để đạt hiệu quả thị giác tối đa. Phần lớn tác phẩm được Hiếu đầu tư bằng chính công sức, thời gian và cả tài chính cá nhân. Trong quá trình chuẩn bị, anh cùng ê-kíp phải đối mặt với không ít thách thức kỹ thuật: Từ bảo quản chất liệu, tổ chức lắp đặt đến kiểm soát âm thanh, ánh sáng giữa không gian mở ngoài trời.
Suốt thời gian triển lãm, Lê Hữu Hiếu chọn cách sống giữa các tác phẩm. Anh trải bạt ngủ lại phố đi bộ nhưng không phải để trông coi, mà để “sống cùng” tác phẩm, lắng nghe phản ứng của công chúng. “Ban ngày tôi quan sát công chúng tương tác với các mô hình, phản ứng của người xem, để cảm nhận xem tác phẩm đang ‘giao tiếp’ với công chúng thế nào. Đêm xuống, tôi nằm giữa các khối sắp đặt, cảm nhận tiếng gió thổi qua, như đang trò chuyện với chính tác phẩm”, anh Hiếu cho biết.
Kết Nối Với Công Chúng
Một kỷ niệm đáng nhớ của Lê Hữu Hiếu là cuộc trò chuyện với cô lao công trên phố đi bộ Nguyễn Huệ. Ban đầu, cô e ngại không dám lại gần các tác phẩm của anh vì thấy chúng “nhìn mắc tiền quá”. Anh liền mời cô ngồi lại đọc thông tin và hóm hỉnh nói: “Nếu chị ngại mất thời gian, em trả chị 100.000 đồng, coi như mua thời gian để chị đọc giúp em”. Cô nhận lời và chỉ định ghé xem vài phút, nhưng sau đó, cô ngồi lại, đọc rất say mê. Khoảnh khắc giản dị ấy khiến Lê Hữu Hiếu nhận ra rằng, công chúng luôn quan tâm đến lịch sử, chỉ là nghệ thuật cần tìm được cách mở lời đúng đắn.
“Chúng ta không thể trách khán giả thờ ơ, nếu chính tác phẩm chưa đủ gần gũi. Tôi nghĩ nhiệm vụ của người nghệ sĩ là dẫn dắt làm sao để ai cũng có thể bước vào, rồi từ đó tự tìm lấy cảm xúc của riêng mình”, anh Hiếu chia sẻ.
Từ Kiến Trúc Sư Đến Nghệ Sĩ Kể Chuyện
Lê Hữu Hiếu từng học kiến trúc và khảo cổ học, sau đó bén duyên với nghệ thuật chuyên nghiệp vào năm 2015. Con đường của anh là một lựa chọn không dễ dàng: Đưa lịch sử Việt Nam vào nghệ thuật đương đại – một lĩnh vực còn khá mới mẻ, ít sân chơi, lại càng ít công chúng đại chúng. Khởi đầu là một cậu bé yêu hội họa, Hiếu lớn lên trong một gia đình có bố từng là họa sĩ. Dù sau này chuyển nghề vì mưu sinh, anh vẫn nhớ như in hình ảnh bố ngồi vẽ tranh mỗi dịp Tết rồi mang đi bán. Hình ảnh ấy đã để lại trong anh ấn tượng khó quên.
“Tôi còn nhớ từng chi tiết tranh bố vẽ, dù những chuyện khác có thể quên. Chắc vì tôi đã mang nghệ thuật vào máu từ ngày đó”, anh Hiếu chia sẻ.
Lê Hữu Hiếu cũng cho biết, gia đình là hậu phương lớn nhất của mình. Dù con đường nghệ thuật của anh đôi khi gây tranh luận, bố mẹ vẫn luôn ủng hộ. Nam nghệ sĩ bày tỏ: “Tôi nghĩ vì bố tôi từng là họa sĩ, nên ông hiểu rằng, mỗi thế hệ phải kể lại lịch sử bằng một giọng điệu riêng”.
Kết Luận
Triển lãm Từ chiến thắng Bạch Đằng đến đại thắng 30/4/1975 của Lê Hữu Hiếu không chỉ là một sự kiện nghệ thuật, mà còn là một hành trình kể lại lịch sử Việt Nam qua những tác phẩm sắp đặt độc đáo. Sự thành công của triển lãm này đã chứng minh rằng nghệ thuật có thể kết nối với công chúng một cách sâu sắc, mang lại những trải nghiệm mới mẻ và ý nghĩa. Để tiếp tục khám phá thêm về nghệ thuật và lịch sử Việt Nam, hãy theo dõi các bài viết tiếp theo trên trang web của chúng tôi.
Tài liệu tham khảo:
- Nguồn: Dân Trí
