Nhà cổ Phùng Hưng, tọa lạc tại số 4 đường Nguyễn Thị Minh Khai, gần Chùa Cầu, là một trong những biểu tượng kiến trúc độc đáo và giàu giá trị lịch sử của phố cổ Hội An. Được xây dựng từ năm 1780 bởi một thương nhân người Việt, ngôi nhà không chỉ phản ánh sự thịnh vượng của đô thị cảng xưa mà còn mang đậm dấu ấn văn hóa giao thoa giữa ba nền văn minh lớn.
Lịch Sử Hình Thành Và Ý Nghĩa Văn Hóa
Ngôi nhà được đặt tên “Phùng Hưng” với ý nghĩa “hưng thịnh”, thể hiện khát vọng phát đạt trong kinh doanh của gia chủ thời bấy giờ. Xưa kia, đây là nơi buôn bán các mặt hàng lâm thổ sản như quế, tiêu, muối cùng các sản phẩm thủ công mỹ nghệ như lụa tơ tằm, đồ sứ và thủy tinh. Hiện nay, con cháu đời thứ 8 của dòng họ vẫn tiếp tục sinh sống và bảo tồn ngôi nhà cổ này.
Nhà cổ Phùng Hưng nằm trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, sát Chùa Cầu – một di tích nổi tiếng của Hội An (Ảnh: Ngô Linh).
Kiến Trúc Độc Đáo Giao Thoa Ba Nền Văn Hóa
Nhà cổ Phùng Hưng là sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc Nhật Bản, Trung Hoa và Việt Nam. Với vật liệu chính là gỗ lim, ngôi nhà sở hữu kết cấu khung sàn vững chắc, tường hồi xây gạch và mái lợp ngói âm dương. Nhiều chi tiết như cột, dầm, xà gồ được chạm trổ tinh tế, tạo nên vẻ đẹp cổ kính và sang trọng.
Mặt tiền nhà chia thành ba gian, với lối đi chính ở giữa và hai gian bên dành cho cửa bán hàng. Trên cửa chính có hai mắt cửa – hay còn gọi là môn thần – một đặc trưng kiến trúc của Hội An. Gian trong là phòng khách với khoảng thông tầng cao tới mái, giúp không gian trở nên thoáng đãng và sáng sủa hơn.
Kiến trúc hai tầng của nhà cổ Phùng Hưng chịu ảnh hưởng từ ba nền văn hóa Việt – Trung – Nhật (Ảnh: Ngô Linh).
Tầng hai của ngôi nhà gồm lan can bao quanh và tổng cộng 80 cột gỗ lim. Mái Tứ hải xòe ra bốn phía – một dấu ấn của kiến trúc Nhật Bản – tạo khoảng trống thông thoáng cho không gian. Gian ngoài tầng hai là nơi thờ cúng tổ tiên và Thiên Hậu Thánh Mẫu, trong khi hiên trước mang đậm dấu ấn kiến trúc Trung Hoa với trần vỏ cua và hình cá chép chạm khắc, biểu tượng của sự may mắn và thịnh vượng.
Giá Trị Lịch Sử Và Di Sản Văn Hóa
Đặc biệt, ngôi nhà có một ô cửa vuông trên mặt sàn, gọi là cửa sập, dùng để chuyển hàng lên gác khi xảy ra lũ lụt. Đây là một giải pháp thông minh nhằm bảo vệ tài sản khỏi thiên tai. Ngoài ra, nhà cổ Phùng Hưng còn lưu giữ nhiều đồ cổ, gốm sứ có niên đại hàng trăm năm, góp phần tái hiện cuộc sống sinh hoạt của người dân phố cổ xưa.
Ngôi nhà được công nhận là Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp Quốc gia vào ngày 29/6/1993. Đến nay, nó vẫn giữ nguyên vẹn các đường nét kiến trúc và nội thất ban đầu, trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước.
Hệ thống 80 cột gỗ lim và kiến trúc độc đáo của nhà cổ Phùng Hưng được bảo tồn gần như nguyên vẹn (Ảnh: Ngô Linh).
Thông Tin Tham Quan
Du khách có thể chiêm ngưỡng nhà cổ Phùng Hưng khi mua vé tham quan phố cổ Hội An với giá 80.000 đồng/người, bao gồm quyền lựa chọn tham quan 3 trong số 21 công trình nổi bật. Đặc biệt, dịp Tết Nguyên đán 2025, Hội An sẽ miễn phí vé tham quan từ ngày 28 đến 31/1, mở ra cơ hội tuyệt vời để khám phá di sản văn hóa độc đáo này.
Kết Luận
Nhà cổ Phùng Hưng không chỉ là một công trình kiến trúc quý giá mà còn là minh chứng sống động về sự giao thoa văn hóa và lịch sử của Hội An. Hãy ghé thăm địa danh này để cảm nhận rõ nét hơn về vẻ đẹp và giá trị di sản mà thế hệ trước đã để lại.
Nguồn: Báo Dân Trí
