Nhiều bà mẹ cùng một xã phát hiện con mắc bệnh hiểm ở não từ lúc lọt lòng

Đội cơn mưa lớn đổ xuống lúc sáng sớm, chị Đinh Thị Lắc (25 tuổi) cùng hàng trăm phụ huynh khác đến Trạm Y tế xã Sơn Linh (tỉnh Quảng Ngãi) từ 6-7h. Họ dẫn theo những đứa trẻ đủ độ tuổi, để chờ được các bác sĩ từ phương xa chăm sóc sức khỏe.

Vừa sinh ra đã mắc căn bệnh hiểm

Ôm con trai với gương mặt ngơ ngác trên tay, chị Đinh Thị Lắc ngồi lặng yên. Gần 5 năm kể từ lúc cháu bé lọt lòng là khoảng thời gian người mẹ gánh chịu nỗi đau chứng kiến cơ thể con không thể phát triển bình thường như các bạn đồng trang lứa.

Chị Lắc nhớ lại, ngày mang thai, vợ chồng chị đặt biết bao kỳ vọng. Nhưng khi bé chào đời, cả gia đình ngỡ ngàng khi con được bác sĩ chẩn đoán bị khuyết tật ống thần kinh bẩm sinh. Theo thời gian, bé trai chỉ nằm một chỗ, không thể đi đứng, nói cười.

“Thời điểm đó, tôi cũng có đi siêu âm kiểm tra nhưng không phát hiện gì bất thường, vậy mà khi sinh ra bé lại bị như vậy…”, người mẹ nhiều năm chăm sóc con bại não ngậm ngùi chia sẻ.

Để chăm sóc con, chị phải giảm bớt thời gian làm nông, nhiều lúc cầu cạnh cả các thành viên trong gia đình. Sống ở vùng xa xôi, lại là người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn, chị Lắc chưa bao giờ có điều kiện đưa con đến bệnh viện lớn chữa trị.

Khi nghe xã thông báo có Bệnh viện Chỉnh hình và Phục hồi chức năng TPHCM (Bệnh viện 1A) vượt hơn 800km đến khám bệnh cho người dân địa phương, chị Lắc ôm con đi từ nhà đến trạm y tế từ 6h.

“Tôi đã chờ đợi hơn 3 tiếng đồng hồ, với hy vọng con được bác sĩ thăm khám, tìm ra bệnh và chữa khỏi. Tôi chỉ mong bé có thể tự sinh hoạt, đi đứng như con người ta…”, chị Lắc bày tỏ.

Ngồi cạnh bên, chị Đinh Thị Vót cũng ghì chặt một đứa trẻ cứ chốc chốc lại chúc đầu xuống mặt đất. Đó không ai khác là con chị – bé L. (14 tuổi) – bị khuyết tật ống thần kinh dẫn đến bại não và mù bẩm sinh.

Nhiều trẻ tại xã Sơn Linh được các bác sĩ ghi nhận có tình trạng khuyết tật vận động (Ảnh: Hoàng Lê).

14 năm qua, người phụ nữ gần như không còn tin có ngày con hồi phục, bởi đã quá quen cảnh đứa bé không làm chủ được bản thân, đôi khi lấy tay đánh mạnh sang người bên cạnh và cả mẹ trong vô thức. Sống bằng nghề đi làm rẫy keo thuê, vợ chồng chị Vót chật vật chạy ăn từng bữa, lấy đâu ra tiền đưa con đi khám chuyên sâu.

Thậm chí, 2 chữ “bệnh viện” vẫn còn rất xa lạ trong tâm trí gia đình người dân tộc Hrê ấy. Khi nghe phóng viên hỏi về ước mơ, người phụ nữ dừng lại suy nghĩ một lúc, rồi chỉ vào đứa bé đang bế trên tay, không nói gì.

Với chị The, khó khăn càng thêm chất chồng khi nhiều năm qua sống trong cảnh đơn thân nuôi con gái 13 tuổi tên Q., bị bại não bẩm sinh.

“Bé Q. không nói và không đi được, nên việc chăm sóc con với tôi khá vất vả. Hồi bố bé còn sống, tôi còn có người phụ làm ruộng đỡ đần, giờ thì chỉ mình tôi đi làm keo kiếm ăn. Ngoài bé, trong gia đình tôi còn một đứa cháu bị dị tật câm điếc bẩm sinh nữa…

Nghe xã thông báo hôm nay có đoàn bác sĩ Bệnh viện 1A đến, tôi và nhiều bà con khác rất vui mừng. Mong có chút tiến triển gì đó cho con…”, chị The rụt rè chia sẻ ước mơ.

Trăn trở tìm cách giảm thiểu trẻ khuyết tật

Bác sĩ Lê Thị Thu Hà, Trưởng Trạm Y tế xã Sơn Linh, cho biết trước đây địa phương có hơn 6.000 dân. Sau khi sáp nhập với 2 khu vực khác, xã mới có quy mô dân số tăng gấp 3 (hơn 17.000 người). Trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số Hrê chiếm hơn 90%,

Theo bác sĩ Hà, tỷ lệ người mắc bệnh mãn tính, bệnh không lây nhiễm ở địa phương còn cao. Đặc biệt, nhiều trẻ em ở đây gặp các tình trạng như khuyết tật ống thần kinh, bệnh Down, bại não…

Vì điều kiện kinh tế ở đây rất khó khăn, đường xá vùng núi xa xôi, người dân khó tiếp cận các phương tiện điều trị nâng cao, đồng thời cũng ít có các đoàn y bác sĩ bệnh viện tuyến trên về với địa phương.

 Trẻ nhỏ, người già ở xã Sơn Linh khó tiếp cận các phương tiện điều trị nâng cao, nên rất cần sự hỗ trợ chăm sóc y tế (Ảnh: Hoàng Lê).

Bác sĩ Hà hy vọng trong thời gian tới, Sơn Linh sẽ ngày càng có nhiều đơn vị y tế chất lượng đến chăm sóc sức khỏe cho bà con, cũng như được hỗ trợ phát triển vấn đề sàng lọc trước sinh, để giảm thiểu việc trẻ gặp phải các khuyết tật về trí não.

Ông Đinh Văn Chi, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Linh thông tin thêm, từ khi sáp nhập, chính quyền địa phương đã cố gắng kêu gọi các nhà hảo tâm, các bệnh viện lớn trên địa bàn đến khám bệnh, điều trị cho người dân.

Do đó, khi Bệnh viện 1A (Bộ Y tế) vượt đường sá xa xôi từ TPHCM đến tổ chức chương trình “Yêu thương lan tỏa” cho người dân nói chung và hàng trăm trẻ khuyết tật nói riêng, địa phương rất vui mừng.

Ngoài tầm soát sức khỏe, người dân còn được các bác sĩ Bệnh viện 1A tặng quà trước khi ra về (Ảnh: Hoàng Lê).

“Hoạt động của Bệnh viện 1A rất ý nghĩa với xã. Sắp tới, chúng tôi tiếp tục kêu gọi các bệnh viện, nhà hảo tâm về địa phương khám chữa bệnh, cũng như tiếp tục rà soát những chính sách để hỗ trợ tốt nhất cho bà con”, ông Chi khẳng định.

Trao đổi với phóng viên Dân trí ngày 13/10, thạc sĩ, bác sĩ Ngô Anh Tuấn, quyền Giám đốc Bệnh viện 1A cho biết, trong chương trình lần này (diễn ra các ngày 9-12/10), các y bác sĩ của Bệnh viện 1A đã khám và tầm soát cho hơn 100 trẻ bị các dị tật như bại não, bệnh tim bẩm sinh, hội chứng Down…

Bên cạnh đó, nhiều người cao tuổi, người dân gặp các vấn đề về khuyết tật vận động đã chủ động tìm đến và được bệnh viện hỗ trợ kiểm tra sức khỏe. Qua thời gian tầm soát, có 8 trường hợp đặc biệt được Bệnh viện 1A tư vấn đưa về TPHCM để điều trị miễn phí. Trong đó, có 6 ca là trẻ em và 2 người lớn.

“Như trường hợp anh Đinh Văn Triều (sinh năm 1988), chúng tôi ghi nhận bệnh nhân có co rút gập khuỷu tay hai bên, hay một nam thanh niên khác bị tai nạn giao thông gây tổn thương liệt hoàn toàn tay bên phải.

Khi các bệnh nhân vào TPHCM, chúng tôi sẽ hội chẩn để lên kế hoạch phẫu thuật sớm. Tổn thương đa chấn thương ở cánh tay phải nằm viện lâu dài, nên ngoài phần bảo hiểm y tế chi trả, bệnh viện sẽ hỗ trợ các khoản viện phí còn lại cho họ”, bác sĩ Ngô Anh Tuấn nói.

Theo lãnh đạo Bệnh viện 1A, qua 12 lần triển khai, chương trình “Yêu thương lan toả” của đơn vị đã đến với rất nhiều địa phương khó khăn, đưa hàng trăm bệnh nhân khuyết tật về TPHCM điều trị miễn phí. Sau phẫu thuật, các bệnh nhân được theo dõi và tái khám định kỳ, hầu hết cho kết quả rất khả quan.

Bác sĩ Ngô Anh Tuấn cũng chia sẻ, hiện nay khi đã được chuyển về trực thuộc Bộ Y tế, đơn vị vẫn tiếp tục duy trì các hoạt động hợp tác quốc tế, phẫu thuật dị tật bẩm sinh chẻ môi, hở hàm ếch… miễn phí cho các trường hợp có hoàn cảnh đặc biệt.

Bệnh viện cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với các tỉnh thành, cử bác sĩ đến tận nơi để khám sàng lọc, nhằm mang lại kết quả điều trị tốt nhất cho người dân.