Những thước phim ấn tượng với góc máy di chuyển linh hoạt, ổn định trong các sự kiện lớn như lễ diễu binh ngày 2/9 hay các chương trình thể thao trực tiếp luôn khiến khán giả trầm trồ. Để có được hình ảnh không rung lắc ngay cả khi người quay phim di chuyển liên tục, họ đã cần đến một công cụ hỗ trợ đặc biệt. Đó chính là Steadicam, một phát minh đã thay đổi ngành công nghiệp điện ảnh và truyền hình. Bài viết này sẽ giải thích rõ Steadicam là gì, nguyên lý hoạt động và tầm quan trọng của nó trong việc tạo ra những cảnh quay chuyên nghiệp.
Steadicam: Phát minh thay đổi ngành điện ảnh
Steadicam là một hệ thống ổn định máy quay, được thiết kế để tách biệt chuyển động của người điều khiển khỏi máy quay, qua đó triệt tiêu rung lắc và mang lại những cảnh quay mượt mà. Thiết bị này được nhà quay phim người Mỹ Garrett Brown phát minh và giới thiệu lần đầu tiên vào năm 1975. Mục tiêu của ông là tạo ra một công cụ cho phép máy quay di chuyển tự do như khi cầm tay, nhưng vẫn đạt được sự ổn định như khi đặt trên dolly hoặc tripod. Sự ra đời của Steadicam được xem là một trong những bước tiến quan trọng nhất trong lịch sử kỹ thuật quay phim, mở ra những khả năng sáng tạo vô hạn cho các nhà làm phim.
Nguyên lý hoạt động và cấu tạo chính
Về cơ bản, Steadicam hoạt động dựa trên nguyên lý cân bằng trọng lượng và cách ly chuyển động cơ học. Một hệ thống Steadicam hoàn chỉnh bao gồm ba thành phần chính phối hợp nhịp nhàng với nhau:
- Áo giáp (Vest): Đây là bộ áo đặc biệt mà người quay phim mặc vào người. Nó được thiết kế để phân bổ đều trọng lượng của toàn bộ hệ thống lên vai, lưng và hông, thay vì dồn hết sức nặng vào cánh tay.
- Cánh tay cơ học (Articulated Arm): Cánh tay này có các khớp nối linh hoạt và hệ thống lò xo giảm chấn, hoạt động như một bộ phận giảm xóc. Nó hấp thụ và triệt tiêu mọi dao động từ bước chân hay chuyển động của cơ thể người vận hành, giữ cho máy quay luôn ở trạng thái ổn định.
- Cột chống và Gimbal (Sled and Gimbal): Cột chống là nơi gắn máy quay ở phía trên và bộ đối trọng (thường là pin và màn hình) ở phía dưới. Bộ phận Gimbal có độ ma sát cực thấp, cho phép cột chống xoay và nghiêng tự do, giúp máy quay như “lơ lửng” trong không gian, tách biệt hoàn toàn khỏi các chuyển động không mong muốn.
